СПАРЖА АФРОДИЗИАК И СЕМЕНА ОВОЩЕЙ

Szparag lekarski

(Asparagus officinalis)

odmiana Mary Washington

Mrozoodporna bylina uprawiana jako warzywo, roślina lecznicza i ozdobna, dorasta do 1m wysokości. Warzywo cenione ze względu na walory smakowe i lekkostrawność, jest powszechnie i od dawna uważane za afrodyzjak. Posiada niepozorne białe kwiaty i ozdobne „puszyste” liście, które były od dawna używane jako ozdoba do bukietów.

W Polsce rośnie dziko w południowej części kraju, na północy prawdopodobnie jest tylko zdziczały z dawnych upraw. Stanowiska dzikie trudno odróżnić od zdziczałych ze względu na łatwość rozsiewania się z nasion. Szparagi opisywane są jako jedno z najsmaczniejszych warzyw. W handlu pojawiają się białe i zielone, to pędy tej samej rośliny z tą różnicą, że białe są uprawiane przysypane ziemią.Według wielu kucharzy zielone szparagi są smaczniejsze i bardziej aromatyczne.

Szparagi były uprawiane jako warzywo już w starożytności przez Egipcjan, Greków i Rzymian. Ich wizerunki obecne są na egipskich sarkofagach sprzed 5 tys. lat. W różnych cywilizacjach odgrywały ważną rolę jako symbol falliczny, ze względu na podobieństwo młodych pędów do penisa we wzwodzie. W Europie w czasie średniowiecza straciły na popularności, którą odzyskały dopiero w XVI w. Stały się wówczas popularne w Anglii, Francji i Niemczech. Obecnie są uprawiane na całym świecie.

Młode pędy wyrastają wiosną, gdy gleba nagrzeje się do ponad 9°C. Początkowo są grube, mięsiste, soczyste i mają przyjemny smak, są wtedy jadalne. W optymalnych warunkach tempo przyrostu pędów wynosi ok. 7 mm na godzinę! Po przekroczeniu 25-30 cm wysokości przestają nadawać się do spożycia – stają się łykowate i drewnieją.

Przed przyrządzeniem białe szparagi wymagają obrania (skrobaczką usuwa się skórkę od góry do dołu), zielone nie wymagają obierania. Następnie należy odciąć stwardniałą nasadę pędu. Szparagi gotuje się ok. 10-15 minut w osolonej wodzie, z dodatkiem soku cytryny i oliwy. Soku z cytryny nie dodaje się podczas gotowania zielonych szparagów, ponieważ barwią się wtedy na szaro. Szparagi białe gotuje się do miękkości, a zielone krócej (al dente).

Pędy są przygotowywane i podawane na różne sposoby na całym świecie, zazwyczaj jako przystawka lub dodatek warzywny. Sporządza się z nich sałatki i zupy, służą jako dodatek do potraw, można je grillować i zapiekać. W kuchni azjatyckiej szparagi są często smażone. W ostatnich latach popularność odzyskały spożywane na surowo, jako składnik sałatek.

Szparagi mają kłącza, z których wyrasta zwykle kilka pędów nadziemnych oraz liczne, grube, szare korzenie. Korzenie są mięsiste, pełnią funkcję spichrzową i żyją przez wiele lat. Co roku wyrastają z nich włókniste korzenie boczne służące do pobierania wody i substancji pokarmowych, obumierające po zakończeniu wegetacji. System korzeniowy sięga na głębokość ok. 3m i szerokość 2,5m, główna masa korzeni znajduje się na głębokości ok. 1m. Dlatego ziemia do uprawy szparaga powinna być lekka, żyzna, przepuszczalna i głęboko uprawiona. Ziemia nie może być podmokła, roślina woli glebę suchą lub tylko umiarkowanie wilgotną.

W Europie Wschodniej i Azji odwary z kłączy i korzeni szparagów od dawna były stosowane w chorobach układu krążenia i nerek, reumatyzmie i epilepsji. Kompresami z odwarem leczono ropne schorzenia skóry. Nalewkę z jagodami szparagów uważano za środek zapobiegający impotencji. W chińskim lecznictwie ludowym odwary z kłączy i korzeni szparagów używane były jako środek moczopędny, poprawiający nastrój psychiczny, leczący lub zapobiegający podagrze, cukrzycy i impotencji. W farmakopeach niektórych krajów szparagi uznane są lub były za oficjalną roślinę leczniczą.

Jest to warzywo bogate w witaminy i sole mineralne. Szparagi zawierają dużą ilość kwasu foliowego (10 ugotowanych pędów dostarcza 225 mikrogramów, czyli prawie 50% dziennego zapotrzebowania) oraz witaminy C (10 ugotowanych pędów dostarcza 25 mg). Z tego powodu szparagi zalecane są kobietom planującym ciążę jako bogate źródło kwasu foliowego. Poza tym w szparagach znajduje się witamina B6, E, K, B2, B3, rutyna, wapń, magnez, cynk, żelazo, fosfor, potas, miedź, mangan i selen, jak również chrom, karoten, błonnik oraz przeciwutleniacze korzystnie działające na skórę. Prawdopodobnie szparagi są skuteczne w zapobieganiu tworzenia się kamieni nerkowych i w zapobieganiu nowotworom.

Cena za sztukę na Kup Teraz dotyczy ponad 30 nasion.