ДИАГНОСТИКА КОМПОНЕНТОВ АВТОМОБИЛЯ

Diagnozowanie podzespołów i zespołów pojazdów samochodowych

DIAGNOZOWANIE PODZESPOŁÓW I ZESPOŁÓW POJAZDÓW SAMOCHODOWYCH

W książce podano zagadnienia dotyczące diagnozowania silnika, układu przeniesienia napędu, mechanizmów nośnych i jezdnych, układu kierowniczego i hamulcowego, układów bezpieczeństwa i komfortu jazdy oraz nadwozia. Opisano także podstawy badań diagnostycznych pojazdów samochodowych oraz niezbędną dokumentację. Materiał nauczania zilustrowano licznymi zdjęciami i rysunkami, obrazującymi zastosowania współczesnych przyrządów pomiarowych i urządzeń diagnostycznych oraz sposoby ich praktycznego wykorzystania.

Odbiorcy: uczniowie kształcący się w zawodach technik pojazdów samochodowych i mechanik pojazdów samochodowych oraz uczestnicy kursów zawodowych w zakresie części pierwszej kwalifikacji M.18.

Numer ewidencyjny w wykazie podręczników MEN: 56/2015

Spis treści

Od autorów

1. Wiadomości wstępne

• Przepisy bezpieczeństwa podczas diagnozowania pojazdów samochodowych
• Przykładowy regulamin pracowni diagnostyki samochodowej

2. Podstawy badań diagnostycznych pojazdów samochodowych

• Wprowadzenie
• Ustalanie numeru identyfikacyjnego pojazdu, identyfikacja znaków kodowych oraz metody nanoszenia znaków identyfikacyjnych
• Identyfikacja głównych zespołów pojazdu i pozostałe oznaczenia w pojazdach samochodowych
• Ćwiczenie
• Pytania kontrolne i polecenia

3. Diagnozowanie silnika

3.1. Wiadomości ogólne

3.2. Wstępna ocena stanu silnika na podstawie oględzin

• Wprowadzenie
• Bezprzyrządowe sprawdzanie silnika spalinowego
• Ćwiczenie
• Pytania kontrolne i polecenia

3.3.Wstępna ocena stanu silnika na podstawie wskazań diagnostyki pokładowej

• Wprowadzenie
• Odczytywanie błyskowych kodów usterek
• Odczytywanie informacji diagnostycznych za pomocą znormalizowanego czytnika kodów (testera)
• Odczytywanie informacji diagnostycznych za pomocą pomiarów równoległych
• Odczytywanie informacji diagnostycznych za pomocą diagnoskopu
• Ćwiczenie
• Pytania kontrolne i polecenia

3.4. Ocena szczelności przestrzeni roboczej cylindrów

3.4.1. Wprowadzenie

3.4.2. Pomiar ciśnienia sprężania

3.4.3. Pomiar spadku ciśnienia sprężonego powietrza (przedmuchów)

3.4.4. Pomiar natężenia prądu pobieranego przez rozrusznik lub spadku napięcia na akumulatorze przy odciętym dopływie paliwa

3.4.5. Sprawdzanie stanu technicznego silnika za pomocą endoskopu

3.4.6. Ćwiczenie

3.4.7. Pytania kontrolne i polecenia

3.5. Ocena stanu mechanizmów napędu rozrządu

3.5.1. Diagnozowanie czujników położenia i prędkości obrotowej wału korbowego oraz wału rozrządu

3.5.2. Sprawdzanie przekładni napędowej i ustawienia rozrządu

3.5.3. Sprawdzanie działania popychaczy hydraulicznych

3.5.4. Sprawdzanie i regulacja luzu zaworów

3.5.5. Ćwiczenie

3.5.6. Pytania kontrolne i polecenia

3.6. Diagnozowanie układu chłodzenia

3.6.1. Wprowadzenie

3.6.2. Wstępna ocena stanu układu chłodzenia

3.6.3. Sprawdzanie działania termostatu

3.6.4. Sprawdzanie działania czujników temperatury cieczy chłodzącej

3.6.5. Sprawdzanie działania wentylatorów ze sprzęgłem lepkościowym

3.6.6. Sprawdzanie działania wentylatorów o napędzie elektrycznym

3.6.7. Sprawdzanie szczelności układu chłodzenia i działania zaworu nadciśnieniowo-podciśnieniowego

3.6.8. Sprawdzanie temperatury krzepnięcia cieczy chłodzącej

3.6.9. Ćwiczenie

3.6.10. Pytania kontrolne i polecenia

3.7. Diagnozowanie układu smarowania

3.7.1. Wprowadzenie

3.7.2. Sprawdzanie poziomu oleju i szczelności zewnętrznej układu

3.7.3. Sprawdzanie działania czujników i lampki kontrolnej ciśnienia oleju

3.7.4. Pomiar ciśnienia oleju

3.7.5. Sprawdzanie działania czujnika temperatury i poziomu oleju silnikowego

3.7.6. Ocena przydatności eksploatacyjnej oleju silnikowego

3.7.7. Ćwiczenie

3.7.8. Pytania kontrolne i polecenia

3.8. Diagnozowanie układu zapłonowego

3.8.1. Wprowadzenie

3.8.2. Sprawdzanie elektronicznego rozdzielaczowego układu zapłonowego

3.8.3. Sprawdzanie elektronicznego bezrozdzielaczowego układu zapłonowego

3.8.4. Sprawdzanie świec zapłonowych

3.8.5. Sprawdzanie czujnika spalania stukowego

3.8.6. Ćwiczenie

3.8.7. Pytania kontrolne i polecenia

3.9. Diagnozowanie układu wstępnego podgrzewania silnika ZS

3.9.1. Wprowadzenie

3.9.2. Sprawdzanie świec żarowych

3.9.3. Sprawdzanie układu wstępnego podgrzewania ze sterownikiem świec żarowych ISS

3.9.4. Ćwiczenie

3.9.5. Pytania kontrolne i polecenia

3.10. Diagnozowanie mechanicznie sterowanych układów wtrysku paliwa silników ZS

3.10.1. Wprowadzenie

3.10.2. Sprawdzanie układu wtryskowego w pojeździe

3.10.3. Ocena stanu wtryskiwaczy mechanicznych

3.10.4. Sprawdzanie pomp wtryskowych na stanowisku (stole) probierczym

3.10.5. Ćwiczenie

3.10.6. Pytania kontrolne i polecenia

3.11. Diagnozowanie elektronicznie sterowanych układów wtrysku paliwa silników ZI i ZS

3.11.1. Sprawdzanie podstawowych czujników elektronicznie sterowanych silników ZI i ZS

3.11.2. Diagnozowanie elektronicznie sterowanych układów wtrysku paliwa silników ZI

3.11.3. Diagnozowanie elektronicznie sterowanych zasobnikowych układów wtryskowych Common Rail silników ZS

3.11.4. Pytania kontrolne i polecenia

3.12. Diagnozowanie układów zasilania gazem LPG

3.12.1. Wiadomości wstępne

3.12.2. Diagnozowanie instalacji LPG

3.12.3. Ćwiczenie

3.12.4. Pytania kontrolne i polecenia

3.13. Diagnozowanie układów dolotowego i wylotowego

3.13.1. Ocena stanu sprawności układu dolotowego 239

3.13.2. Ocena stanu sprawności układu wylotowego 240

3.13.3. Pomiar ciśnienia w przewodzie dolotowym 241

3.13.4. Diagnozowanie trójfunkcyjnego reaktora katalitycznego 243

3.13.5. Diagnozowanie filtra cząstek stałych 245

3.13.6. Przygotowanie pojazdu do pomiaru zadymienia spalin 246

3.13.7. Przyrządy wykorzystywane do pomiaru zadymienia spalin 247

3.13.8. Pomiar zadymienia spalin 248

3.13.9. Ocena wyników pomiaru zadymienia spalin 251

3.13.10. Przygotowanie pojazdu do analizy składu spalin 254

3.13.11. Przyrządy do pomiaru składu spalin silnika o zapłonie iskrowym 254

3.13.12. Pomiar składu spalin 256

3.13.13. Ocena wyników analizy składu spalin 257

3.13.14. Ćwiczenia 260

3.13.15. Pytania kontrolne i polecenia 261

3.14. Diagnozowanie układu doładowania silników o zapłonie iskrowym i samoczynnym

3.14.1. Sprawdzanie układu doładowania silnika spalinowego

3.14.2. Ocena stanu technicznego sprężarki mechanicznej

3.14.3. Ocena stanu technicznego turbosprężarki

3.14.4. Ocena stanu technicznego obwodu smarowania turbosprężarki

3.14.5. Ocena stanu technicznego obwodu chłodzenia powietrza doładowanego

3.14.6. Ćwiczenie

3.14.7. Pytania kontrolne i polecenia

4. Diagnozowanie układu przeniesienia napędu

4.1. Ocena stanu technicznego układu przeniesienia napędu

4.2. Diagnozowanie dwumasowego koła zamachowego

4.2.1. Wiadomości wstępne

4.2.2. Ćwiczenie

4.2.3. Pytania kontrolne i polecenia 275

4.3. Diagnozowanie sprzęgła 275

4.3.1. Wiadomości wstępne 275

4.3.2. Sprawdzenie prawidłowości działania sprzęgła ciernego 276

4.3.3. Sprawdzenie prawidłowości działania mechanizmu samoczynnej regulacji sprzęgła 278

4.3.4. Ćwiczenie 280

4.3.5. Pytania kontrolne i polecenia 280

4.4. Diagnozowanie mechanicznej skrzynki biegów 281

4.4.1. Wiadomości wstępne 281

4.4.2. Sprawdzanie prawidłowości działania mechanizmu zmiany biegów 283

4.4.3. Sprawdzanie elektrycznych i hydraulicznych układów sterowania zautomatyzowanych mechanicznych skrzynek biegów 283

4.4.4. Ćwiczenie 286

4.4.5. Pytania kontrolne i polecenia 286

4.5. Diagnozowanie automatycznej skrzynki biegów 287

4.6. Diagnozowanie przekładni głównej i mechanizmu różnicowego 289

4.7. Diagnozowanie mostu napędowego 291

4.7.1. Wiadomości wstępne 291

4.7.2. Ocena stanu technicznego mostu napędowego 291

4.7.3. Ćwiczenie 294

4.7.4. Pytania kontrolne i polecenia 294

4.8. Diagnozowanie wałów napędowych, półosi i przegubów napędowych 294

4.8.1. Ocena stanu technicznego wału napędowego z przegubami krzyżakowymi 294

4.8.2. Ocena stanu technicznego półosi napędowych z przegubami 296

4.8.3. Ćwiczenie 298

4.8.4. Pytania kontrolne i polecenia 298

5. Diagnozowanie mechanizmów nośnych i jezdnych 299

5.1. Koła i ogumienie 299

5.1.1. Wiadomości wstępne 299

5.1.2. Weryfikacja stanu technicznego opony 303

5.1.3. Pomiar promieniowego i bocznego bicia koła 306

5.1.4. Sprawdzanie szczelności ogumienia 307

5.1.5. Sprawdzanie geometrii i rozkładu mas na obręczy 308

5.1.6. Rodzaje wyważarek do kół jezdnych 309

5.1.7. Sprawdzanie prawidłowości wyrównoważenia kompletnego koła 312

5.1.8. Ćwiczenie 313

5.1.9. Pytania kontrolne i polecenia 313

5.2. Zawieszenie 314

5.2.1. Wiadomości wstępne 314

5.2.2. Wstępne sprawdzenie stanu technicznego elementów zawieszenia 314

5.2.3. Wstępna ocena stanu technicznego amortyzatorów 315

5.2.4. Badanie amortyzatora zamontowanego w pojeździe 316

5.2.5. Sprawdzanie stanu technicznego elementów sprężystych 320

5.2.6. Sprawdzenie stanu technicznego elementów wodzących 321

5.2.7. Sprawdzanie kompletnego zawieszenia 322

5.2.8. Ćwiczenie 323

5.2.9. Pytania kontrolne i polecenia 324

6. Diagnozowanie układu kierowniczego 325

6.1. Sprawdzanie elementów układu kierowniczego 325

6.1.1. Wprowadzenie 325

6.1.2. Sprawdzanie koła kierownicy 326

6.1.3. Sprawdzanie kolumny kierownicy 328

6.1.4. Sprawdzanie przekładni kierowniczej 331

6.1.5. Sprawdzanie mechanizmu zwrotniczego 336

6.1.6. Diagnozowanie mechanizmów wspomagania układu kierowniczego 343

6.1.7. Ćwiczenie 351

6.1.8. Pytania kontrolne i polecenia 352

6.2. Diagnozowanie ustawienia kół i osi pojazdu 353

6.2.1. Regulowane i nieregulowane parametry ustawienia kół i osi pojazdu 353

6.2.2. Przyrządy i sposoby pomiaru ustawienia kół 365

6.2.3. Ćwiczenie 381

6.2.4. Pytania kontrolne i polecenia 382

7. Diagnozowanie układu hamulcowego 383

7.1. Wiadomości wstępne 383

7.2. Diagnostyka hydraulicznych układów hamulcowych 384

7.2.1. Zewnętrzne sprawdzenie elementów układu hamulcowego 385

7.2.2. Ocena jałowego i rezerwowego skoku pedału i dźwigni hamulca 386

7.2.3. Próba szczelności obwodu hydraulicznego 387

7.2.4. Sprawdzenie działania urządzenia wspomagającego hamulce 387

7.2.5. Ocena zużycia elementów hamulca bębnowego 388

7.2.6. Ocena zużycia elementów hamulca tarczowego 388

7.2.7. Ocena jakości płynu hamulcowego 391

7.2.8. Sprawdzenie działania świateł hamowania „stop” 392

7.2.9. Ćwiczenie 393

7.2.10. Pytania kontrolne i polecenia 393

7.3. Diagnozowanie elementów elektronicznego wyposażenia układów hamulcowych 394

7.3.1. Wiadomości wstępne 394

7.3.2. Sprawdzanie czujników prędkości obrotowej kół 395

7.3.3. Wykorzystanie testera do diagnozowania urządzenia ABS i układu ESP 396

7.3.4. Ocena działania urządzenia ABS i układu ESP 397

7.3.5. Ćwiczenie 398

7.3.6. Pytania kontrolne i polecenia 398

7.4. Diagnozowanie pneumatycznych układów hamulcowych 399

7.4.1. Wiadomości wstępne 399

7.4.2. Przyrządy diagnostyczne 399

7.4.3. Sprawdzanie sprężarki i podstawowych układów zabezpieczających 400

7.4.4. Sprawdzanie szczelności układu przenoszącego 402

7.4.5. Sprawdzanie dwuobwodowego zaworu zabezpieczającego 402

7.4.6. Sprawdzanie obwodu hamulca postojowego i awaryjnego 402

7.4.7. Sprawdzanie mechanizmów hamulcowych 403

7.4.8. Ćwiczenie 404

7.4.9. Pytania kontrolne i polecenia 404

7.5. Sprawdzanie skuteczności i równomierności hamowania 405

7.5.1. Warunki wstępne pomiarów 405

7.5.2. Pomiar sił hamowania na stanowisku rolkowym metodą quasi-statyczną 406

7.5.3. Pomiar sił hamowania na stanowisku płytowym metodą dynamiczną 409

7.5.4. Pomiar opóźnienia hamowania 410

7.5.5. Ocena wyników pomiarów 412

7.5.6. Ćwiczenie 415

7.5.7. Pytania kontrolne i polecenia 415

8. Diagnozowanie układów bezpieczeństwa i komfortu jazdy 417

8.1. Diagnozowanie układów bezpieczeństwa biernego 417

8.1.1. Wiadomości wstępne 417

8.1.2. Zasady bezpieczeństwa podczas obsługi poduszek gazowych i pirotechnicznych napinaczy pasów bezpieczeństwa 418

8.1.3. Sprawdzanie pasów bezpieczeństwa 419

8.1.4. Sprawdzanie pirotechnicznych napinaczy pasów bezpieczeństwa 422

8.1.5. Kontrola poduszek gazowych 423

8.1.6. Ćwiczenie 425

8.1.7. Pytania kontrolne i polecenia 426

8.2. Diagnozowanie klimatyzacji 426

8.2.1. Rodzaje i elementy układu klimatyzacji 426

8.2.2. Zasada działania klimatyzacji 429

8.2.3. Materiały eksploatacyjne w układzie klimatyzacji 430

8.2.4. Ocena stanu technicznego układu klimatyzacji 431

8.2.5. Diagnostyka z wykorzystaniem manometrów 436

8.2.6. Ćwiczenie 439

8.2.7. Pytania kontrolne i polecenia 439

8.3. Pomiar hałasu emitowanego przez pojazd 440

8.3.1. Urządzenia do pomiaru hałasu 440

8.3.2. Procedura pomiaru poziomu hałasu zewnętrznego oraz ocena wyników 441

8.3.3. Ćwiczenie 443

8.3.4. Pytania kontrolne i polecenia 444

9. Diagnozowanie nadwozia pojazdu 445

9.1. Sprawdzanie elementów nośnych pojazdu 445

9.2. Sprawdzanie geometrii nadwozia 447

9.3. Sprawdzenie stanu powłoki lakierowej 449

9.4. Ćwiczenie 454

9.5. Pomiar współczynnika przepuszczalności światła szyb w pojazdach samochodowych 454

9.6. Pytania kontrolne i polecenia 458

10. Przygotowanie pojazdu i dokumentacji niezbędnej do diagnozowania 459

10.1. Dokumentacja niezbędna do przyjęcia pojazdu 459

10.2. Przygotowanie pojazdu do diagnostyki 463

10.3. Wydanie samochodu klientowi 467

10.4. Ćwiczenie 468

10.5. Pytania kontrolne i polecenia 468

Bibliografia 469