Очаровательная Словакия. Гид

Marek Styczyński, Anna Nacher

Czarowna Słowacja. Przewodnik

ISBN: 978-83-8122-035-4 304 strony tekstu, 132 fotografie czarno-białe i rysunki, 5 planów i mapek. Wkładka kolorowa 32 stron. Pod skrzydełkami mapa Słowacji. Wydanie I. Pruszków 2021

Zainteresowanie Słowacją jest w pełni uzasadnione. Szukającym "karpackości" kraj ten oferują ją w czystej postaci — od najwyższego szczytu łańcucha Karpat (Gerlach, 2655 m n.p.m.), przez jedno z najbogatszych skupisk krasowych w Europie (Słowacki Kras, Murańska Planina), po właściwe tylko Słowacji instrumenty muzyczne oraz relikty z dalekiej przeszłości (pasterstwo, teatr obrzędowy, muzyka). Niniejszy przewodnik to bardzo osobisty, przedstawiony z pasją opis tego kraju. 

Z posłowia: 

Nie jest łatwo pisać przewodnik po Słowacji w czasach, gdy wszystko można znaleźć za jednym kliknięciem w ekran telefonu. Ale czy jest tak rzeczywiście? Czy nie trzeba wiedzieć czego się szuka i w jakim stylu znajdować? Dlatego w tym naszym opisaniu sprawdzonych propozycji na znakomite wyprawy po Słowacji nie podajemy zbyt dużej ilości dat i opisów zabytków, a nawet miejsc gdzie można smacznie zjeść lub tanio wynająć pokój, raczej skupialiśmy się na pokazaniu innego  sposobu myślenia o Słowacji i tym co w tym kraju jest najlepsze. Mimo cyfrowych ułatwień, namawiamy bezustannie do studiowania map, opisów wycieczek i  wydawnictw o prawdziwej turystyce. Namawiamy też do powracania na miejsca już znane, pokażą się zawsze z nowej strony, bo i my się zmieniamy i widzimy to, co wcześniej nam umykało. Słowacy nauczyli nas dwóch ważnych zasad życiowych, które bardzo dobrze sprawdzają się także w podróży — nie być niecierpliwym i wszystko co się robi, wykonywać krok za krokiem, stopniowo. Od kilku lat budujemy na Słowacji permakulturowe miejsce do życia w zgodzie z Naturą, nazwaliśmy go Biotop Lechnica (od greckiego: biotop — dobre miejsce do życia), prowadzimy warsztaty etnobotaniczne i permakulturowe, a także nową formę poznawania Słowacji. To nasz następny etap na tej ścieżce. Etnobotaniczne wyprawy Biotopu Lechnica gromadzą ludzi zafascynowanych Słowacją, którzy reprezentują wiele różnych zawodów i specjalności. Takie interdyscyplinarne wycieczki dają nam wiele wiedzy i przyjemności. W tym przewodniku zawarliśmy kilka z odkryć, których wspólnie dokonaliśmy przez ostatnie trzy lata.

Spis treści

Od Autorów

PODSTAWOWE INFORMACJE

Podróżowanie po SłowacjiDni wolne od pracyPodział administracyjny i tradycyjne regionyKarpatyCo Jezioro Aralskie ma wspólnego z krajobrazem Słowacji?Serce SłowacjiNizinyMieszkańcy SłowacjiJęzyk podobny, ale… Słowacja od kuchniHistoria Słowacji — absolutne minimum!     Kalendarium; Tradycja Cyryla i MetodegoSłowacka literaturaRzemiosłoRzeźba, malarstwo, muzykaFilm

PIĘĆ KLUCZY DO SŁOWACJI

Klucz pierwszy — kulturaKlucz drugi — europejska sieć obszarów cennych przyrodniczoKlucz trzeci — bioregionalizmKlucz czwarty — etnobotanikaKlucz piąty — różnorodność geologiczna

ZAPACHY I SYMBOLE KARPAT

Karpacka shinrin-yoku (leśna kąpiel)Żywe pomniki — stare drzewa Symbolika karpacka 

Symbol słońca, higroskop i pokarm, czyli dziewięćsił bezłodygowy; Dziurawiec czyli ľubovnik bodkovaný; Macierzanka — materina dúška; Jałowiec pospolity; Krokus — symbol Tatr, czy dawca szafranu?

Za miedząPIENINY I CZERWONY KLASZTOR

Trzy Korony czy Korona? Małe, a może Wysokie Pieniny?Czerwony Klasztor

Smerdžonka (Kúpele Červený Kláštor); Kiedy przyjechać lub przyjść?; Gdzie zjeść, wypić, posiedzieć z przyjaciółmi?; Zwiedzanie klasztoru w stylu slow; Latający zielarz z Czerwonego Klasztoru; Co uprawiał brat Cyprian?; Zielnik brata Cypriana

LechnicaKarpackie czyżnieZamagurskie „diamenty”Pienińscy marynarzeSpiska Stara Wieś — jedyne miasto na ZamagurzuLokša, Demikát, Šúľance… i inne smakołyki!

Z PIENIN POD TATRY

Szlakiem Brata Cypriana do Zeleného Plesa w Tatrach

Odcinek pierwszy: z Czerwonego Klasztoru przez Lechnicę do Havki;Odcinek drugi: brata Cypriana wejście w Tatry

SPISZ

Źródła mineralne na Północnym SpiszuStare uzdrowisko w Nowej LubowliGorzelnictwo i dawne rzemiosła w Nestville ParkŚladami pradziejów KarpatPołudniowo-wschodnia flanka Gór LubowelskichOd Popradu do PopraduW Góry Lewockie

Pasterskimi szlakami

Lewocza — ekstrakt SpiszuSpiski Czwartek (Spišský Štvrtok)Zamek Spiski (Spišský Hrad)

SZARYSZ

BardejówBardejovské KúpelePralas koło Bardejowskiego UzdrowiskaZborov — Zamek MakowicaPralas i torfowisko pod Jaworzyną KonieczniańskąNa najwyższy szczyt Beskidu NiskiegoČergov — puszcza karpacka i „połoniny”Preszów — stolica województwa

TATRY

Tatry Bielskie z interesującego dystansuTatry Bielskie od spoduSzlak w koronach drzewGenius loci miasteczka Spišská BeláPoprad-TatryCzłowiek z GánoviecSpiska SobotaWielcy badacze przyrody TatrWłasne scenariusze turystyki slow     W poszukiwaniu granicy Spiszu i LiptovaBezpieczeństwo i kultura górskaGdzie nocować?Doliną Jaworową do Zeleného plesaŁomnica — góra oblężonaPopradzki StawDetwiańskie krzyże pod OsterwąWokół Szczyrbskiego JezioraSłowackie Tatry Zachodnie

NA ZACHÓD OD TATR

Liptowski krajobraz, liptowski folklorA może Liptovský Hrádok?Liptowski JanLiptowski MikułaszJanosikŻywa wioska celtycka w HavránkuDo gorących źródeł i kolorowych skałOrawaBabia Góra od strony słowackiejWielka FatraMała Fatra — Janosikowy KrajTerchovské koncovkiŚcieżkami zbójnikówMuzeum Wsi KysuckiejZamek StrečnoŻylina     Żylińska STANICA niezależnej kulturyKraina druciarzyBytčaPowaska Bystrzyca

NIŻNE TATRY I SŁOWACKI RAJ

Dolina DemianowskaKraľova hola i TelgártŠumiac — mała, zdrowa kraina     Pierwsza sauna w CzechosłowacjiW Raju bez mapy ani rusz!

SERCE SŁOWACJI

Muránska planina     Murańska Huta; Murań; TisovecTranzytowe miasteczko Brezno     Kompleks turystyczny Zbojská; Przystanek Čierný BalogBanská BystricaKlopačka w Španiej DolinieMiniatury Krywania w jaskiniKremnica — złoto i środek EuropyNa południe od Bańskiej BystrzycyDúbravica — wieś kulturyStary wulkan — masyw Poľany      Słowacka królowa europejskich fletów; DetvaZwoleńGavurky — dębowy las wypasowyTrąbiąca SkałaBanská Štiavnica — miasto na złocie

Wulkany i pierwsza uczelnia techniczna na świecie; Szczawnicka Klopačka i sekwoje; Dendrarium; Salamandrove dni; Niezależna sztuka — BANSKÁ ST A NICA; Rodzinny dom fotografa Beatlesów; Carski pałac w Svätým Antonie

Brhlovce — domy w tufie wulkanicznymW drodze do Bukabak

BRATYSŁAWA i KARPATY WINNE

Stolica SłowacjiDanubiana Meulensteen Art MuseumMieszkalna ekokapsułaWypady poza Bratysławę     Svätý Jur; Pezinok; ModráZ Bratysławy nad MorawęZ Cieszyna ku BratysławieSłowacki StonehengeMyjava i okolice

PODUNAJSKO

ŠamorínRowerem w dół Dunaju     Kováčovské kopce; Łąki z prehistorii, a na nich efedra!

POWRÓT W GÓRY, AŻ PO KOSZYCE

LučenecZ palmą daktylową w herbieKraina wygasłych wulkanów i dębu burgundzkiegoRożniawa, Krásna Hôrka, Słowacki KrasKoszyce

Klucz do Koszyc, albo dlaczego konieczna jest wizyta w biurze Informacji Turystycznej; Koszyce z lotu ptaka, a raczej z wieży i z gór!; Wino z miłości albo słowacki Tokaj; Koszyce kolejami stoją (jadą)!

WSCHÓD SŁOWACJI

Miková i Medzilaborce — matecznik pop-artuSztuczne jezioro pośród sadów morelowych i winnicWulkaniczne góry VihorlatWokół VihorlatuPark tmavej oblohy Poloniny

SŁOWACKIE ŚCIEŻKI BRZMIEŃ

Tradycyjne instrumentyBez czarny w muzyce i magii     Drewno księżycowe bzu czarnegoDrumla — mały wielki instrumentStarzy mistrzowieMistrz współczesny — Michal SmetankaMonografie instrumentów karpackichProste lecz niezwykle efektywne

OSOBISTE ŚCIEŻKI NA SŁOWACJĘ. POSŁOWIE

INDEKS NAZW TERENOWYCH