История готов, вандалов и свевов Исидор Севильский

Ze wszelkich ziem, jakie leżą od zachodu aż do Indii, Tyś najpiękniejsza, o święta i zawsze szczęsna  władców i narodów matko, Hiszpanio! Sprawiedliwie obecnie jesteś wszelkich prowincji królową , od której nie sam Zachód, ale i Wschód cały blask bierze. Tyś jest pięknem i ozdobą świata, znamienitą częścią ziemi: z której to wielce się raduje i świetnie rozkwita narodu Gotów chwalebne potomstwo.

Tymi słowami właśnie żyjący przed czternastoma wiekami Izydor z Sewilli, uważany dziś za jednego z ojców założycieli europejskiej kultury, z dumą opisywał wspaniałości swojej hiszpańskiej ojczyzny. Ten wszechstronnie wykształcony Iberorzymianin, teolog, pisarz, polityk, święty Kościoła katolickiego oraz… patron Internetu (!) ma na swoim koncie także znaczącą twórczość historiograficzną, funkcjonującą nieco w cieniu jego encyklopedycznego i filozoficznego dorobku, którego najbardziej znamienitymi przykładami pozostają dziś jego Etymologie i Sentencje. Napisana w zwięzłym i lakonicznym stylu, ale niezwykle ważna praca Izydora, znana pod tytułem Historia Gotów, Wandalów i Swebów, której pierwsze polskie tłumaczenie Czytelnik dostaje właśnie do ręki, ukazana została na tle twórczości wybranych kronikarzy wczesnośredniowiecznej Hiszpanii, również aż do tej pory u nas nie tłumaczonych. Jest nie tylko ważnym źródłem historycznym epoki „renesansu wizygockiego”, ale ukazuje nam ideę nowego hiszpańskiego państwa i narodu, mającego być w ujęciu Izydora z Sewilli fuzją tak różnych kulturowo, językowo, a nawet wyznaniowo światów, jak Rzymian i Gotów.

W dzisiejszych czasach bardziej niż kiedykolwiek program Izydora wydaje się nie stracić na aktualności, gdy obserwujemy ostatnio zwłaszcza na przykładzie Katalonii, Kraju Basków czy Andaluzji widoczną erozję idei wspólnego hiszpańskiego dziedzictwa i postępujący proces uaktywniania się regionalizmów narodowych. Czy nawiązanie do tak odległej epoki pomoże nam zrozumieć współczesność? Jeśli Historia jest rzeczywiście magistra vitae, czyli nauczycielką życia, to odpowiedź na tak postawione pytanie może być jedynie twierdząca.

ISBN 978-83-7730-288-0, format B5, wyd. I, Kraków 2017