Тимьян (Thymus Vulgaris)* 250 семян * травы

Macierzanka Tymianek, Tymianek pospolity, Tymian Wieloletni

(Thymus Vulgaris)

To niski krzew należący do rodziny jasnotowatych. Pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego, obecnie występuje dziko w Maroku, Hiszpanii i Włoszech. Uprawiany na całym świecie jako przyprawa, roślina ozdobna (okrywowa) i lecznicza. Rośnie najczęściej na słonecznych wapiennych zboczach. Ma silny aromatyczny zapach.

Ma od 15 do 20 cm wysokości, kwiaty drobne, zabarwione na kolory od liliowego do różowego. Rozpoczyna kwitnienie w maju i kwitnie do września (aby roślina nie zmarniała, należy usuwać przekwitłe kwiaty).

Wytrzymałość rośliny na bardzo wysokie temperatury również pochodzi od olejku, który produkuje w nocy a wyparowuje w dzień. Zjawisko allelopatii (wydzielania do gleby substancji powodujących zamieranie konkurencyjnych roślin) zwiększa dominację tymianku i powoduje, że rozprzestrzenia się on w mniej lub bardziej okrągłe kępy.

Zbioru liści i gałązek dokonuje się przed samym kwitnieniem, najlepiej w godzinach przedpołudniowych. Ziele tymianku zawiera od 0,75 do 3,5% olejku, którego głównym składnikiem jest tymol i karwol.

To właśnie wzajemny stosunek obu tych fenoli odpowiada za walory smakowe przyprawy. Jego typowy smak oraz zawartość % poszczególnych składników w olejku może być różny, w zależności od gleby i warunków w jakich rośnie.

Jest to roślina miododajna i wydajność z jednego kwitnącego może osiągnąć średnio 150kg. Tradycyjnie, miód tymiankowy jest stosowany do słodzenia herbat ziołowych w godzinach wieczornych, ponieważ ma właściwości łagodzące i pomaga w zasypianiu.

Miód tymiankowy jest bardzo bogaty w miedź i bor. Badania w szpitalu uniwersyteckim w Limoges wykazały, że miód tymiankowy posiadał niezwykłe właściwości kiedy był używany do leczenia ran. Ma uznane właściwości antyseptyczne, zalecane dla zapobiegania i leczenia chorób zakaźnych, układu oddechowego i przewodu pokarmowego.

Tymianek znano już w starożytności. Samarytanie znali jego właściwości bakteriobójcze już 3000 lat p.n.e., a Egipcjanie stosowali go do kadzideł i mumifikacji zwłok (ze względu na ich właściwości bakterio- i grzybobójcze).

W starożytnej Grecji chwaląc kogoś, mówiono, że „pachnie tymiankiem”. Używano go tam jako kadzidła dla różnych bóstw. W czasach średniowiecznych, roślina symbolizowała odwagę (thymon od greckiego słowa „odwaga” lub „odkażać”). Według zwyczaju rycerze wyruszający na wyprawy krzyżowe otrzymywali od swych dam szale z wyhaftowaną gałązką tymianku. W literaturze tymianek kojarzony był często z wróżkami. Podobno jest lekiem na nieśmiałość i uznawano go za afrodyzjak.

Powszechnie sądzono, że herbata z liści tymianku zapobiega koszmarom, niektórzy twierdzili, że taka herbata z dodatkiem innych ziół umożliwia widzenie wróżek i nimf. Średniowieczni zielarze uważali tymianek jako środek pobudzający i rozkurczowy, zalecali spanie na tymianku i wdychanie go, jako lekarstwo na melancholię i padaczkę.

W 1725 r. niemiecki aptekarz odkrył, że olejek z rośliny zawiera silny środek dezynfekujący o nazwie tymol, o dużej skuteczności wobec bakterii i grzybów. W Szkocji herbata przyrządzana z tymianku dodawała odwagi i odpędzała koszmary nocne. Olejek jest stosowany w przemyśle perfumeryjnym. Zwierzęta roślinożerne są smakoszami tej rośliny, jest szczególnie uwielbiana przez króliki, zające i kozy.

Świeże liście mogą być z powodzeniem stosowane na ukąszenia owadów. Jest on używany w aromaterapii i w kosmetyce (do pielęgnacji jamy ustnej oraz do kąpieli oczyszczających i regenerujących komórki skóry). We Francji likier tymiankowy Farigoulette jest serwowany z lodem, rośliny używa się również do przyrządzania różnych nalewek ziołowych. Jest jednym ze składników Bouquet garni. Aktualnie stosuje się tymianek jako przyprawę, zwłaszcza w kuchni południowej (Hiszpanii, Francji, Włoch, Grecji, ale także Albanii i Bałkanów).

Idealnie komponuje się ze śródziemnomorskimi potrawami, pasuje do pomidorów, sałatek, grillowanych potraw, zup, roślin strączkowych, makaronów i zapiekanek. Tymianek dodaje charakterystycznego aromatu do sosów, zalew, gulaszu, wędlin.

Aromatyzuje się nim również oliwę lub ocet (do uprzednio ogrzanego dodaje się świeże gałązki rośliny i zostawia na tydzień w ciemnym miejscu), do aromatyzowania najlepiej wybierać ocet winny z białego wina lub ocet jabłkowy.

Właściwości:

antyseptyczne, tonizujące, rozkurczowe, wykrztuśne, przeciwrobacze, przeciwzapalne, bakterio- i grzybobójcze oraz wykrztuśne, przeciwutleniające.

Działanie lecznicze:

Wewnętrznie jest używany na choroby płuc i gardła, astmę, katar sienny, przeciwpasożytniczo, na zapalenie oskrzeli, zapalenie krtani i przeciw wzdęciom. Zewnętrznie łagodzi ukąszenia, zakażenia grzybicze, bóle reumatyczne, zapalenia kości i stawów. Tymol działa również jako środek wykrztuśny (rozrzedza wydzieliny w drogach oddechowych) oraz jako środek antyseptyczny na rany. Używa się go do poprawiania apetytu i trawienia. Jest skuteczny przeciwko biegunce, wzdęciom, zapaleniom przewodu pokarmowego. Tymianek jest jednym z najbardziej aktywnych, antyseptycznych leków ziołowych, jest skuteczny wobec bakterii, grzybów, pierwotniaków i pasożytów jelitowych.

Może być stosowany w inhalacjach, do płukania jamy ustnej lub gardła. Pomaga także na zakażenia układu moczowego, działa moczopędnie. Stymuluje krążenie krwi i produkcję białych krwinek, tym samym zwiększa odporność organizmu.

Tymianek ma wiele pożytecznych chemotypów. Zmienność jest zależna od wpływów środowiska (gleba, wysokość) oraz klimatu (temperatura, nasłonecznienie), w których rozwija się roślina. Niektóre chemotypy są bardziej dostosowane do określonych zastosowań leczniczych:

-  chemotyp karwakrol (w warunkach ekstremalnych upałów i suszy);

-  chemotyp tymol (we wszystkich rodzajach gleb) – stosuje się w przypadkach ogólnego zmęczenia, jest głównie antyzakaźny i może być stosowany w leczeniu astmy, podrażnień skóry i trądziku różowatego;

-  chemotyp linalol (górzyste obszary o wysokiej wilgotności) – ma skuteczne działanie przeciwgrzybiczne w przypadkach zakażenia Candida albicans, jest również robakobójczy (ze względu na mniej agresywne działenie, ten chemotyp jest preferowany w leczeniu dzieci);

-  chemotyp thuyanol (pośredni między linalol i geraniol) jest bakteriobójczy (szczególnie w przypadku chlamydii) i przeciwwirusowy, jego działanie jest bardzo pozytywne w leczeniu wielu chorób wywołanych przez te mikroorganizmy;

-  chemotyp geraniol (rośnie na wysokości nawet do 1000   m) jest lekiem przeciwgrzybiczym, przeciwwirusowym i przeciwbakteryjnym, to skuteczny cardiotonic, może być stosowany w czasie porodu, w przypadkach zapalenia oskrzeli i wirusowego zapalenia jelit, jednak jego nadużywanie może spowodować nadczynność tarczycy.

Cena za sztukę na Kup Teraz dotyczy ponad 250 nasion.