Бумажные крепости

Twierdze z papieru. Grzegorz Podruczny – wybitny znawca pruskich fortyfikacji, autor (lub współautor) czterech monografii i kilkudziesięciu artykułów naukowych, , napisał historię twierdz z papieru. Twierdz, zaplanowanych w nowej strategii Prus, jednak w przeważającej większości nie zrealizowanych.

Na przełomie XVIII i XIX w. Prusy rozrosły się terytorialnie, zagarniając wielkie obszary Rzeczypospolitej.  Zgodnie z ówczesną strategią terytorium państwa musiało być bronione zarówno silną armią polową, jak i twierdzami. Twierdzami, będącymi bazami logistycznymi i wielkimi obozami dla wojska. Zgodnie z tym zamierzeniem,  Prusacy chcieli pokryć systemem twierdz całe terytorium państwa.  Za myślą, niejednokrotnie oryginalną, nie poszedł jednak czyn, twierdz nie zbudowano – w większości pozostały one na papierze.

Pomysł na tę książkę pojawił się w trakcie pisania poprzedniej, omawiającej rozwój fortyfikacji za rządów Fryderyka Wielkiego, wydanej w 2013 r. W trakcie wstępnych kwerend autor znalazł projekty z przełomu XVIII i XIX wieku, dotyczące twierdz pruskich, które nigdy nie zostały wzniesione.

Pomysły te pozostały na papierze a zmiany geopolityczne po wojnach napoleońskimi, spowodowały, że wcześniejsze projekty, takie jak twierdzy w Warszawie, Szczytnie czy też Modlinie, nie miały szansy realizacji. Nie oznacza to jednak, że te niezrealizowane projekty były błędne i nie miały wpływu na rozwój architektury obronnej. Wręcz przeciwnie, wiele z nich zawierało sensowne pomysły, które później, czasem w nieco zmienionej formie, zrealizowano. Świetnym przykładem jest…twierdza Modlin. Prusacy uznali to miejsce za dobrą lokalizację jednej z nowych warowni. Zalety tego miejsca dostrzegli Francuzi, którzy zaczęli budowę tej warowni, a potem Rosjanie, którzy ją ukończyli.

Zapraszamy do lektury.