ВВЕДЕНИЕ В СУРАМОЛЕКУЛЯРНУЮ ХИМИЮ ДОДЗЮК ЕЛЕНА

WSTĘP DO CHEMII SUPRAMOLEKULARNEJ DODZIUK HELENA

Nowe, zaktualizowane wydanie wprowadzenia do chemii supramolekularnej, uwzględniające najważniejsze dla tej dziedziny grupy związków tworzących kompleksy inkluzyjne (etery koronowe, kaliksareny, sferandy, karcerandy, cyklodekstryny, fullereny, nanorurki, dendrymery, cyklofany) oraz agregaty molekularne (membrany lipidowe, micele, ciekłe kryształy, maszyny molekularne), samoorganizujące się makrocząsteczki w układach żywych (wirus mozaiki tytoniowej, DNA, błony komórkowe, receptory, układy porfirynowe, pompy protonowe), a także fascynujące układy supramolekularne (rozety, wstęgi, kapsułki, zeolity organiczne, łańcuchy, drabinki, klatki, struktury metaloorganiczne i ciekłe materiały porowate).

Ta dynamicznie rozwijająca się dziedzina, usytuowana pomiędzy chemią, biochemią, fizyką i technologią (w tym nanotechnologią), umożliwia projektowanie układów supramolekularnych o własnościach ściśle dostosowanych do potrzeb. Perspektywy jej zastosowań są niezwykle obiecujące. Rozwój chemii supramolekularnej ma coraz większy wpływ na przemysłową syntezę chemiczną, przemysł farmaceutyczny i elektroniczny oraz medycynę (opracowanie m.in. nowych metod podawania leków oraz stworzenie biokompatybilnych materiałów kompozytowych do stosowania jako implanty nowej generacji w stomatologii i chirurgii). W skład chemii supramolekularnej wchodzi również ważny obszar chemii biomimetycznej, pozwalającej zrozumieć molekularne podstawy działania organizmów żywych, a może nawet powstania życia na Ziemi. Znaczenie tej dziedziny zostało docenione dwukrotnie Nagrodą Nobla: w 1987 r. dla badaczy oddziaływań supramolekularnych i w 2016 r. za badanie maszyn molekularnych.

Publikacja stanowiąca zwartą, żywą prezentację aktualnego stanu wiedzy jest lekturą obowiązkową nie tylko dla naukowców i doktorantów prowadzących badania w tej dziedzinie, ale także dla niespecjalistów.