Руководство по службам охраны труда, задачам, правам и обязанностям

Poradnik dla służb BHP. Zadania, uprawnienia, odpowiedzialność.

Autor(zy): Kaźmierczak Aleksanra.

ISBN: 978-83-7804-340-9.

Miejsce wydania: Gdańsk

Rok wydania: 2017

Wydanie :I

Ilość stron: 246

Format: B5

Okładka: miękka

Książka z suplementem elektronicznym.

Głównym celem pracowników służby bhp jest wsparcie pracodawcy w zakresie organizacji ochrony pracy. Wymaga to znajomości procedur, szybkiego reagowania w sytuacji zagrożenia oraz biegłej znajomości przepisów z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy.

Niniejsza publikacja powstała z myślą o pracownikach służby bezpieczeństwa i higieny pracy, aby wspomóc ich w codziennej pracy i w skutecznym wywiązywaniu się z powierzonych im obowiązków.

Autorka szczegółowo omawia zadania i uprawnienia pracowników służby bhp zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami prawnymi w dziedzinie bhp, w tym m.in.:

• organizowanie działalności profilaktycznej w celu zapobiegania zagrożeniom zawodowym,
• dbanie o poprawę warunków bezpieczeństwa i higieny pracy zatrudnionych pracowników,
• przeprowadzanie kontroli stanowisk pracy, występowanie do pracodawcy z wnioskiem o ukaranie pracownika, który w rażący sposób narusza przepisy bhp,
• bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych, wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania tych zagrożeń,
• udział w postępowaniu w razie zaistnienia wypadku przy pracy oraz obowiązek sporządzania niezbędnej dokumentacji powypadkowej,
• udział w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną pracą.

Zawarte w książce wskazówki i informacje będą pomocne przy kontroli przez uprawnione organy kontroli warunków bhp, takich jak Państwowa Inspekcja Pracy, Państwowa Inspekcja Sanitarna czy Urząd Dozoru Technicznego.

Integralną częścią publikacji jest suplement elektroniczny, który zawiera wszystkie wzory dokumentów zawartych w książce – związane z wypadkami przy pracy, chorobami zawodowymi, środkami ochrony indywidualnej itd. – przygotowane w formacie MS Word, co umożliwia bezpośrednią pracę na plikach, łatwe i szybkie ich dostosowanie do indywidualnych wymogów i rozwiązań. Dodatkowo w suplemencie zamieszczono ujednolicone teksty podstawowych aktów prawnych niezbędnych w pracy służb bhp. Plik suplementu jest do pobrania przez Internet (instrukcję postępowania zamieszczono w książce).

Wykaz skrótów i aktów prawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Rozdział 1. Utworzenie służby bhp w zakładzie pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1.1. Kwalifikacje pracowników służby bhp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1.2. Zasady tworzenia służby bhp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15

1.3. Forma organizacji służby bhp w zakładzie pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

Rozdział 2. Zakres działań i uprawnień służby bhp w zakładzie pracy . . . . . . . . . . . . . . . 21

2.1. Zadania służby bhp. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

2.2. Przeprowadzanie kontroli oraz przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, z uwzględnieniem niektórych grup pracowników, korzystających ze szczególnych uprawnień

(kobiety w ciąży, kobiety karmiące piersią, niepełnosprawni, młodociani itd.). . . . 24

2.2.1. Ochrona kobiet w ciąży lub karmiących dziecko piersią. . . . . . . . . . . . . . . 24

2.2.2. Zatrudnianie młodocianych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32

2.2.3. Zatrudnianie niepełnosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41

2.2.4. Pracownicy wykonujący pracę zmianową, w tym pracujący w nocy . . . . . 48

2.2.5. Osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy

w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.. . . . . . 50

2.3. Bieżące informowanie pracodawcy o stwierdzonych zagrożeniach zawodowych,

wraz z wnioskami zmierzającymi do usuwania zagrożeń. Uprawnienia nadane służbie bhp .. . 52

2.4. Sporządzanie i przedstawianie pracodawcy okresowych analiz stanu bhp. . . . . . 54

2.5. Udział w przekazywaniu do użytkowania nowo budowanych lub przebudowywanych obiektów budowlanych, modernizacji i rozwoju zakładu pracy. Wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy dla obiektów budowlanych . .. 59

2.6. Zachowanie wymagań ergonomicznych na stanowiskach pracy. . . . . . . . . . . . . . 68

2.7. Udział służby bhp w opracowywaniu ogólnych instrukcji bhp oraz w opiniowaniu szczegółowych instrukcji dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

2.8. Udział służby bhp w postępowaniu w razie zaistnienia wypadku przy pracy

oraz obowiązek sporządzania niezbędnej dokumentacji powypadkowej . . . . . . . 88

2.8.1. Prewencja wypadkowa – program dofinansowania przedsiębiorstw

przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111

2.9. Badanie przyczyn i okoliczności zachorowań na choroby zawodowe. . . . . . . . . 114

2.10. Prowadzenie rejestrów wynikających z przepisów w zakresie bezpieczeństwa

i higieny pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121

2.11. Doradztwo w zakresie stosowania przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. .. 124

2.12. Udział służby bhp w dokonywaniu oceny ryzyka zawodowego, które wiąże się z wykonywaną pracą .. 128

2.12.1. Właściwy dobór środków ochrony indywidualnej, a także przydział odzieży i obuwia roboczego . 134

2.13. Organizowanie szkoleń w dziedzinie bhp w zakładzie pracy . . . . . . . . . . . . . . . 140

2.14. Organizowanie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia

lub warunków uciążliwych, występujących w środowisku pracy . . . . . . . . . . . . 153

2.15. Współpraca z jednostkami zajmującymi się pomiarami stanu środowiska

naturalnego, działającymi w systemie państwowego monitoringu środowiska. . 163

2.16. Organizowanie badań lekarskich w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami 165

2.16.1 Zapewnienie systemu pierwszej pomocy w razie wypadku oraz środki

do udzielania pierwszej pomocy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175

2.16.2. Szczepienia ochronne pracowników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179

2.16.3. Obowiązki pracodawcy wobec pracowników zatrudnionych przy wykonywaniu prac związanych z narażeniem na zranienie ostrymi narzędziami używanymi przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych . . . . . 183

2.16.4. Zasady refundacji kosztów okularów korygujących wzrok pracownikom zatrudnionym na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe .  . . . . . . . . . . . . . 184

2.16.5. Zapewnianie profilaktycznych posiłków i napojów . . . . . . . . . . . . . . . . 190

2.16.6. Środki higieny osobistej oraz pomieszczenia higieniczno-sanitarne . . . 194

2.17. Współdziałanie ze społeczną inspekcją pracy oraz zakładowymi

organizacjami zawodowymi, a także udział w komisji bhp . . . . . . . . . . . . . . . . . 204

2.18. Inicjowanie i rozwijanie na terenie zakładu pracy różnych form popularyzacji

problematyki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii. . . . . . . . . . . . . . . 208

Rozdział 3. Organy kontroli z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. . . . . . . . . . . . . . 211

3.1. Przepisy ogólne o działalności kontrolnej przedsiębiorców . . . . . . . . . . . . . . . . 211

3.2. Organy kontroli w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy . . . . . . . . . . . . . . . . 213

3.2.1. Państwowa Inspekcja Pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213

3.2.2. Państwowa Inspekcja Sanitarna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221

3.2.3. Urząd Dozoru Technicznego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223

Rozdział 4. Wykroczenia przeciwko prawom pracownika – odpowiedzialność

pracodawcy i pracowników służby bhp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233

4.1. Odpowiedzialność wykroczeniowa pracodawcy i pracowników służby bhp. . . . 233

4.2. Odpowiedzialność pracodawcy – przykłady z orzecznictwa sądowego. . . . . . . . 240

Spis schematów, wzorów, tabel, wykazów. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 245