Монашеская жизнь в Иудейской пустыне в... Ижар Гиршфельд ŹM 53 Тынец

Yizhar Hirschfeld

Życie monastyczne na Pustyni Judzkiej w okresie bizantyńskim

Źródła Monastyczne 53

***

TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów

rok wydania: 2010

ilość stron: 506

format: 125 x 195 mm

oprawa: miękka

cena katalogowa: 67,00 zł

ISBN: 9788373543508

Największy przełom w badaniach nad monastycyz­mem na Pustyni Judzkiej nastąpił dzięki archeologii. W ostatnich latach pięć ekip badawczych prowadziło równoległe prace na tym terenie. Grupy naukowców, na czele których stali: Haim Goldfus, Nitzan Hanin, Uri Dinur, pracowały w północnej części Pustyni Judzkiej, a te pod przewodnictwem Josepha Patricha i moim prowadziły wykopaliska w środkowej i południowej części Pustyni. W miejscach, w których odbywały się prace archeologiczne, okryliśmy wiele wcześniej nieznanych klasztorów – nasze zespoły zbadały więcej miejsc monastycznych niż zrobiono to podczas wszystkich wcześniejszych prac, i, w konsekwencji, opracowały więcej danych na temat historii monastycyzmu na tym obszarze. Takich klasztorów odnaleziono 60, a więc dwukrotnie więcej, niż podał i zaznaczył ich położenie angielski historyk Dervas J. Chitty w książce The Desert a City, opublikowanej w 1966 roku. Autor wymienił 25 znanych mu ośrodków monastycznych. Laury i wspólnoty cenobityczne były rozrzucone na terenie Pustyni Judzkiej: od doliny Phasael na północy, do Masady na południu.

Archeolodzy dokonali kilku ważnych odkryć: Yitzhak Maren natrafił na dwa nieznane wcześniej klasztory, z których pierwszy położony na wschód od Jerozolimy to cenobium Martyriosa, a drugi – Khirbet el-Kilya – to klasztor usytuowany na północ od tego miasta. Pierwszy był jednym z największych i najświetniejszych klasztorów na tym terenie. Stałem na czele zespołu archeologów, którzy pracowali w nieznanym wcześniej klasztorze Khirbet ed-Deir położonym na południu pustyni, jak i na czele grup badawczych, pracujących w znanych już wcześniej cenobium Charytona i laurze Eutymiosa. Nowe prace, które przeprowadzono na ich terenie, pozwoliły na lepsze poznanie tych miejsc. Równolegle wykopaliska archeologiczne prowadzono w Dolinie Cedron, gdzie Joseph Patrich badał liczne klasztory założone przez Sabę, a także prowadził badania archeologiczne w niedawno odkrytym klasztorze nad Morzem Martwym.

fragment Wstępu

*****

Monografia "Życie monastyczne na Pustyni Judzkiej w okresie bizantyńskim", przedstawia polskiemu czytelnikowi rozwój chrześcijańskiego monastycyzmu na terenie Pustyni Judzkiej w okresie bizantyjskim (IV-VII wiek). Archeologiczne ujęcie pracy Y. Hirschfelda stanowi uzupełnienie klasycznego już dzieła historyka angielskiego Dervasa Jamesa Chitty’ego, "A pustynia stała się miastem… Wprowadzenie do dziejów monastycyzmu w Egipcie i Palestynie pod panowaniem chrześcijańskim" (ŹrMon 45).

Po rzetelnym wprowadzeniu czytelnika w stan badań nad monastycyzmem chrześcijańskim na Pustyni Judzkiej (wiadomości wstępne, studia nad źródłami, warunki topograficzne, tło historyczne), autor zaznajamia czytelnika z problematyką rodzajów klasztorów na Pustyni Judzkiej, ukazuje wielce praktyczną kwestię: jak budowano klasztory na pustyni, następnie opisuje codzienne życie mnichów i narodziny wspólnoty monastycznej, dotyka zagadnień mniszych finansów oraz zagadnienie architektury sakralnej i świeckich elementów w budownictwie klasztornym. Przedstawia też postaci pustelników judzkich i ich życie. Omawia tematykę miejsc świętych na Pustyni Judzkiej.

Po zakończeniu zostały podane biogramy najważniejszych przedstawicieli monastycyzmu judzkiego z okresu bizantyjskiego. Praca bardzo sumienna, dobrze pokazująca historyczne realia chrześcijańskiego życia monastycznego na pustyni, gdzie wcześniej żyli żydowscy asceci z ruchu eseńczyków, gdzie przebywał Jan Chrzciciel, gdzie wreszcie w swoim czasie był kuszony przez diabła i modlił się sam Jezus Chrystus.

Z recenzji Dariusza Kasprzaka OFM Cap

*****

Yizhar Hirschfeld (1950-2006) - wybitny izraelski archeolog (kierownik wykopalisk m. in. w Ramat Hanadiv, Ein Gedi, Tiberias, Khirbet ed-Deir), profesor archeologii grecko-rzymskiej i bizantyjskiej na Hebrew University of Jerusalem.