Периодические оценки сотрудников Управление посредством оценки

Oceny okresowe pracowników. Zarządzanie przez ocenianie.

Poradnik dobrych praktyk

Autor(zy): Jędrzejczak Jacek

ISBN: 978-83-7804-277-8

Miejsce wydania: Gdańsk

Rok wydania: 2016

Wydanie :I

Ilość stron: 146

Format: B5

Okładka: miękka

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

1. Kluczowe mechanizmy i uwarunkowania wdrażania i funkcjonowania systemu okresowych ocen pracowniczych  . 7

2. Funkcje kontrolne i rozwojowe SOOP i ich znaczenie dla firmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

3. Elementy bazowe dla rozpoczęcia projektowania systemu ocen okresowych. . . . . . . . . . . . . 17

3.1. Ustalenie celu stosowania SOOP w firmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17

3.2. Powiązania z innymi systemami wspierającymi ZZL w firmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

3.3. Przegląd zakresów obowiązków i sporządzenie opisów stanowisk. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

3.4. Określenie obowiązków menedżerów i działu personalnego w procesie opracowania,

wdrożenia i dalszego funkcjonowania systemu ocen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22

3.5. Informatyzacja procesu ocen i analizy ich wyników . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .23

4. Projektowanie procesu i narzędzi oceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

4.1. Proces – czyli kto, co, kiedy i jak robi? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .25

4.2. Wybór typu skali ocen cząstkowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .30

4.3. Ustalanie wartości na skali ocen cząstkowych i końcowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .38

5. Wybór kryteriów ocen okresowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43

5.1. Kompetencyjne kryteria ocen okresowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43

5.1.1. Wybór kryteriów do puli kryteriów ocen okresowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43

5.1.2. Wybór kryteriów przez przełożonego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

5.1.3. Opracowanie profili ocenianych kompetencji dla grup stanowisk z poziomu całej organizacji/firmy.  . .47

5.1.4. Definiowanie kompetencyjnych kryteriów oceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .53

5.2. Miary efektywności w oparciu o wskaźniki – jako specyficzne kryteria oceny okresowej (KPI). .59

5.2.1. Wykorzystanie komponentów ZPC w zarządzaniu i ocenie wszystkich działów firmy . . 60

5.2.2. Transponowanie misji, celów i strategii firmy na poszczególne działy . . . . . . . . . . . . . 61

5.2.3. Określenie tzw. obszarów zadaniowych dla poszczególnych działów . . . . . . . . . . . . . 61

5.2.4. Ustalenie wskaźników dla poszczególnych obszarów zadaniowych . . . . . . . . . . . . . . 63

5.2.5. Włączenie wypracowanych wskaźników do puli kryteriów oceny okresowej . . . . . . . 66

6. Formularz i regulamin ocen okresowych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

6.1. Formularze towarzyszące ocenie okresowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .69

6.2. Regulamin ocen okresowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .73

7. Wdrażanie SOOP w firmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75

7.1. Projektowe aspekty wdrażania systemu ocen okresowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75

7.2. Zachowanie kolejności działań w projekcie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .77

7.3. Psychologiczne aspekty wdrożenia systemu ocen okresowych w organizacji . . . . . . . . . . . . 81

7.3.1. Źródła reakcji pracowników na zmianę . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .83

7.3.2. Proces wdrażania zmiany w systemie ocen okresowych w ujęciu psychologicznym . . 85

7.4. Sposoby postępowania w przypadku różnych reakcji pracowników firmy na wdrożenie

systemu ocen okresowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .87

7.4.1. Znaczenie kadry kierowniczej w okresie wprowadzania zmian . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87

7.4.2. Ryzyko wystąpienia negatywnych postaw i zachowań pracowników w okresie

wdrażania SOOP a działania zaradcze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .89

7.4.3. Pokonywanie barier i oporu wobec zmian w systemie ocen okresowych – podsumowanie ..91

8. Kluczowe działania wspierające wdrożenie SOOP w firmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

8.1. Partycypacja pracowników różnych szczebli zarządzania w opracowaniu zmian. . . . . . . . . 93

8.2. Kampania informacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .95

8.3. Szkolenia związane z wprowadzaniem zmian. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .97

8.4. Testowanie systemu przed wdrożeniem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99

8.5. Dalsze monitorowanie użyteczności i adekwatności narzędzi oceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101

8.5.1. Monitorowanie sposobu prowadzenia ocen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .101

8.5.2. Monitorowanie użyteczności i adekwatności narzędzi oceny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105

9. Oceniający i oceniany w procesie oceny okresowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107

9.1. Przygotowanie do rozmowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .107

9.2. Jak nie należy przeprowadzać rozmowy oceniającej? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109

9.3. Jak dobrze przeprowadzić rozmowę oceniającą?. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .109

9.4. Rozmowa z „trudnym” pracownikiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .111

9.5. Błędy i zagrożenia w procesie rozmowy oceniającej z pracownikiem. . . . . . . . . . . . . . . . . . 112

9.5.1. Błędy w prowadzeniu rozmowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112

9.5.2. Co może zagrozić efektywnej ocenie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .113

9.5.3. Bariery komunikacyjne w rozmowie oceniającej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115

9.5.4. Język oceny a język opinii jako przypadek szczególny w prowadzeniu rozmowy okresowej. .117

9.5.5. Styl prowadzenia rozmowy oceniającej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .118

10. Wykorzystanie wyników rozmowy oceniającej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121

10.1. Informacja zwrotna dla pracownika i przełożonego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122

10.2. Wykorzystanie wyników rozmowy oceniającej w powiązaniu z innymi systemami

wspierającymi ZZL w firmie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .124

10.2.1. Ścieżki kariery stanowiskowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125

10.2.2. Ścieżki kariery indywidualnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .126

10.2.3. Powiązanie wyników ocen z wynagrodzeniami. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .127

Załączniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

Przykładowe plany szkoleń wspierających wdrażanie SOOP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .133

Przykładowy regulamin ocen okresowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135

Przykładowe kompetencyjne kryteria ocen wraz z zachowaniami wskaźnikowymi . . . . . . . . . 139

Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143

Spis tabel i rysunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145