Несчастный случай на работе и что дальше? Казмерчак

Tytuł:  Wypadek przy pracy - i co dalej?

Poradnik dla pracownika służby bhp i pracodawcy.

Autorzy:  Kaźmierczak Aleksandra

Wydawca:  Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp z o.o.

ISBN:  978-83-7804-287-7.

Miejsce i rok wydania:  Gdańsk. 2016

Wydanie:  I.

Ilość stron:  143.

Format  B5.

Gdy zdarzy się w Twojej firmie wypadek przy pracy…

Pracodawca, jak stanowią przepisy Kodeksu pracy, ma bezwzględny obowiązek chronić życie i zdrowie swoich pracowników. Jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie, toteż jego działania podejmowane w tym kierunku mają na celu zapobieganie wypadkom przy pracy. Z kolei obowiązki pracownika służby bhp to przede wszystkim codzienna troska o bezpieczeństwo pracowników oraz doradztwo w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, które stanowi merytoryczną pomoc dla pracodawcy. Zadanie służb bhp to także czynny udział w ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy.

Komentarz dotyczący wypadków przy pracy obfituje w liczne przykłady i odniesienia do konkretnych sytuacji z życia firm. Problemy te zostały przedstawione w kontekście wykładni prawa (wielokrotnie przywoływane orzecznictwo sądowe). Poradnik, kierowany głównie do pracodawców i służb bhp, poza szczegółowym omówieniem przepisów prawnych związanych z wypadkiem przy pracy zawiera zbiór praktycznych wskazówek dla zespołu powypadkowego (opis niezbędnych działań w procesie ustalania przyczyn takiego wypadku).

Jako wieloletni pracownik ds. bezpieczeństwa i higieny pracy, a także specjalista do spraw pracowniczych, autorka porusza kwestie wynikające z doświadczeń i wniosków zdobytych w trakcie pracy zawodowej, a mające zasadnicze znaczenie przy kwalifikowaniu wypadku przy pracy:

• czym jest wypadek przy pracy
• rodzaje wypadków przy pracy
• co może wpłynąć na uznanie wypadku za wypadek przy pracy
• badanie wypadku przy pracy – krok po kroku
• odpowiedzialność pracodawcy i pracownika służby bhp za zaistniały wypadek przy pracy
• świadczenia pieniężne oraz środki odszkodowawcze dla pracowników z tytułu wypadków przy pracy
• błędy najczęściej popełniane podczas postępowania powypadkowego i przy sporządzaniu dokumentacji.

Zastosowane w książce skróty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Rozdział I. Pojęcia ogólne dotyczące wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . 11

1. Regulacje prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1.1. Ustawa Kodeks pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11

1.2. Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych . . . . . . . . . . . . . . . 15

1.3. Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy

i chorób zawodowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

1.4. Ustawa o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego

w razie choroby i macierzyństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

1.5. Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustalania okoliczności

i przyczyn wypadków przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

1.6. Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie wzoru

protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy . . . . 18

1.7. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie trybu

uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia

wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej

zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia . . . . . . . 19

1.8. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie

statystycznej karty wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19

1.9. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie

szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym

uszczerbku na zdrowiu, tryb postępowania przy ustalaniu tego

uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego

odszkodowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

1. Czym jest wypadek przy pracy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

2.1. Definicja wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

2.2. Nagłość zdarzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24

2.3. Działanie przyczyny zewnętrznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

2.4. Uraz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27

2.5. Związek z pracą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29

2.6. Wybrane orzeczenia sądów dotyczące wypadków przy pracy . . . . . . 32

1. Rodzaje wypadków przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
2. Wypadek traktowany na równi z wypadkiem przy pracy . . . . . . . . . . . 35
3. Czy zgłoszenie wypadku przy pracy przedawnia się? . . . . . . . . . . . . . 37
4. Sposoby postępowania przy ustalaniu okoliczności i przyczyn wypadków

przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38

6.1. Pierwsze kroki przy ustalaniu okoliczności wypadku przy pracy . . . . 38

6.2. Wybór metody badania wypadku przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . 40

1. Istotne kwestie mające wpływ na uznanie wypadku przy pracy . . . . . . . 44

7.1. Zerwanie związku z pracą a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . . . 44

7.2. Badania lekarskie pracownika a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . 47

7.3. Szkolenia z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy a wypadek

przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50

7.4. Wykonywanie pracy przez pracownika w okresie niezdolności

do pracy lub urlopu wypoczynkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

7.5. Stan nietrzeźwości lub stan pod wpływem środków odurzających

i psychotropowych a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

7.6. Rażące niedbalstwo lub umyślne naruszenie przepisów a wypadek

przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57

7.7. Wymóg stałego nadzoru nad pracownikami przy niektórych pracach

oraz wykaz prac wykonywanych przez co najmniej dwie osoby

a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 58

7.8. Niestosowanie przez pracowników ochron indywidualnych

a wypadek przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60

Rozdział II. Badanie wypadku przy pracy – krok po kroku . . . . . . . . . . . 63

1. Obowiązki pracowników związane z zaistniałym wypadkiem przy pracy . . 63
2. Obowiązki pracodawcy związane z zaistniałym wypadkiem przy pracy . . . 67

2.1. Wyeliminowanie lub ograniczenie zagrożenia . . . . . . . . . . . . . . 67

2.2. Zapewnienie udzielenia pierwszej pomocy osobom poszkodowanym . . 68

2.3. Powiadomienie właściwych organów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 69

2.4. Ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku . 71

2.5. Obowiązek prowadzenia rejestru wypadków przy pracy . . . . . . . . . 72

2.6. Sporządzanie i przekazywanie statystycznej karty wypadku

przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

2.7. Aktualizacja oceny ryzyka zawodowego po zaistniałym wypadku

przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

2.8. Obowiązki pracodawcy w sytuacji, kiedy poszkodowana została

osoba niebędąca pracownikiem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 76

1. Obowiązki zespołu powypadkowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

3.1. Zadania zespołu powypadkowego w świetle rozporządzenia Rady

Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności

i przyczyn wypadków przy pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82

3.2. Analiza wypadków przy pracy na wybranych przykładach . . . . . . . 94