Риск долголетия Важность для стабильности

Ryzyko długowieczności. Znaczenie dla stabilności systemów emerytalnych

Autorzy: Joanna Adamska-Mieruszewska

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

cena: 27,99 zł

Obserwowane od połowy XX wieku w większości państw świata dynamiczne zmiany struktury demograficznej mają istotne znaczenie dla stabilności systemów emerytalnych. Jednym z zagrożeń, szczególnie dla stabilności systemów emerytalnych, wpisujących się w proces starzenia się społeczeństwa, jest ryzyko długowieczności. Podstawowym jego źródłem jest błędne oszacowanie dynamiki, z jaką będą obniżać się współczynniki zgonów. Od lat 50. XX wieku zmieniają się one w tempie znacznie przewyższającym prognozowany poziom. W rezultacie stosowane modele prognozowania trwania życia istotnie zaniżają jego faktyczną długość, a to jest równoznaczne ze wzrostem zobowiązań z tytułu dożywotnich świadczeń przysługujących obywatelom. Każdy rok ponad prognozowany poziom trwania życia prowadzi do znaczącego wzrostu wartości bieżącej świadczeń, wypłacanych zarówno przez instytucje prywatne, jak i publiczne. W świetle coraz bardziej niekorzystnej struktury demograficznej społeczeństw, wynikającej z obniżania się wskaźników dzietności przy jednoczesnym wydłużaniu trwania życia, ryzyko długowieczności będzie mieć fundamentalne znaczenie dla utrzymania stabilności systemów zabezpieczenia społecznego w długim okresie.

Celem pracy jest wielowymiarowa ocena wpływu ryzyka długowieczności na utrzymanie stabilności systemów emerytalnych w państwach członkowskich Unii Europejskiej w kontekście przemian demograficznych. Badaniem objęto systemy emerytalne wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej, w podziale na dwie grupy: 15 państw, które tworzyły UE do 30 kwietnia 2004 roku (UE-15) – Belgia, Francja, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Dania, Irlandia, Grecja, Hiszpania, Portugalia, Austria, Finlandia, Szwecja oraz 13 państw, które dołączyły do Unii po tej dacie (określane w pracy NMS, new member states, nowe państwa członkowskie) – w 2004 roku Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia, Węgry, w 2007 roku Bułgaria, Rumunia i w 2013 roku Chorwacja.

Spis Treści

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Rozdział 1. Geneza, pojęcie i znaczenie ryzyka długowieczności . . . . . 13

1.1. Pojęcie i istota ryzyka długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

1.1.1. Istota i klasyfikacje ryzyka długowieczności . . . . . . . . . . . . 13

1.1.2. Ryzyko długowieczności w polskiej literaturze przedmiotu

oraz w ustawodawstwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

1.2. Zagadnienia demograficzne w analizie ryzyka długowieczności . . . . 20

1.2.1. Przeciętne i dalsze trwanie życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .  . . . 21

1.2.2. Wskaźnik dzietności w państwach UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35

1.2.3. Proces starzenia się ludności w państwach UE . . . . . . . . . . . . . . 38

1.3. Aspekty etyczne w analizie ryzyka długowieczności . . . . . . . . . . . . . . 45

Rozdział 2. Źródła ryzyka długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

2.1. Analiza rozkładu trwania życia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49

2.2. Prognozowanie umieralności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54

2.3. Źródła ryzyka długowieczności w państwach Unii Europejskiej . . . . . 67

2.3.1. Tablice trwania życia a ryzyko długowieczności

w państwach UE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

2.3.2. Prognozy trwania życia a ryzyko długowieczności

w państwach Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74

Rozdział 3. Ryzyko długowieczności a stabilność

systemów emerytalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83

3.1. Ekonomiczne i społeczne aspekty zabezpieczenia emerytalnego . . . . . 83

3.1.1. Pojęcie oraz klasyfikacja systemów emerytalnych . . . . . . . . . . . . 84

3.1.2. Koncepcje systemów emerytalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

3.2. Charakterystyka stabilności systemu emerytalnego . . . . . . . . . . . . . . . . 95

3.2.1. Pojęcie stabilności systemu emerytalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96

3.2.2. Czynniki wpływające na stabilność systemów emerytalnych . . . 99

3.2.3. Metody pomiaru i oceny stabilności systemów emerytalnych . 101

3.3. Modelowanie wpływu starzenia się społeczeństwa na wydatki

na świadczenia emerytalne w państwach Unii Europejskiej . . . . . . . . 104

Rozdział 4. Transfer na rynek finansowy jako metoda zarządzania

ryzykiem długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

4.1. Ryzyko długowieczności w działalności prywatnych

instytucji emerytalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118

4.2. Tradycyjne metody transferu ryzyka długowieczności . . . . . . . . . . . . 122

4.3. Zastosowanie alternatywnego transferu ryzyka do zarządzania

ryzykiem długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129

4.3.1. Charakterystyka i instrumenty alternatywnego transferu

ryzyka długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129

4.3.2. Wykorzystanie instrumentów pochodnych do zarządzania

ryzykiem długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

4.3.3. Zastosowanie sekurytyzacji do transferu ryzyka

długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138

4.4. Uwarunkowania rozwoju instrumentów transferu ryzyka

długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 144

4.4.1. Uwarunkowania zewnętrzne i wewnętrzne . . . . . . . . . . . . . . . . 144

4.4.2. Perspektywy i zagrożenia rozwoju instrumentów LRT . . . . . . . 148

Rozdział 5. Ocena stabilności systemów emerytalnych w wybranych

państwach Unii Europejskiej w świetle rosnącego

ryzyka długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153

5.1. Metoda badania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154

5.2. Czynniki diagnostyczne stabilności systemów emerytalnych na

ryzyko długowieczności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156

5.2.1. Czynniki demograficzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 156

5.2.2. Czynniki związane z wiekiem emerytalnym . . . . . . . . . . . . . . . 160

5.2.3. Czynniki związane z aktywnością zawodową, rynkiem pracy

i uwarunkowaniami finansowymi systemu emerytalnego . . . . 174

5.3. Konstrukcja systemu emerytalnego jako czynnik wpływający

na wysokość świadczeń emerytalnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182

5.4. Ocena stabilności systemów emerytalnych – wskaźnik syntetyczny . 193

Zakończenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 207

Spis rysunków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223

Spis tabel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225

ISBN: 978-83-7865-943-3

Rok wydania: 2019

Liczba stron: 226

Format: 160 x 220 mm

Na każdą książkę wystawiamy paragon fiskalny lub fakturę VAT.

Książkę można odebrać osobiście w Gdańsku - Ujeścisko

Koszt dostawy jest stały bez względu na ilość zamawianych egzemplarzy!!!