Moralia Komentarz do... Tom 3 Św. Grzegorz Wielki ŹM 44 Tyniec

Św. Grzegorz Wielki

Moralia. Komentarz do Księgi Hioba

Tom 3. Księgi XI-XVI

Źródła Monastyczne 44

***

TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów

rok wydania: 2007

ilość stron: 376

format: 125 x 195 mm

oprawa: miękka

cena katalogowa: 51,00 zł

ISBN: 9788373541863

Oczekuje się światła po ciemnościach, bo albo po nocy doczesnego życia otrzyma się światło wieczności, albo też nawet tutaj przeciwności z pomyślnością następują na przemian po sobie, tak że nie przestają się wzajemnie wymieniać. Dlatego zdarza się, że za dnia można oczekiwać nocy, a nocą spodziewać się światła; tak jak napisano: "W dniu pomyślności nie zapominaj o nieszczęściach, a w dniu nieszczęść nie zapominaj o pomyślności". Lecz oto, ponieważ zostaliśmy odkupieni łaską naszego Stwórcy, jesteśmy już w posiadaniu tego daru niebieskiego, że gdy porzucimy mieszkanie naszego ciała, zaraz doprowadzeni zostaniemy do nagrody w niebie. Nasz Stwórca i Zbawiciel, przechodząc przez bramy piekła, wyprowadził stamtąd dusze wybranych, i dlatego nie zniesie, byśmy my poszli tam, gdzie już zszedł, aby wyzwolić innych.

Księga XIII, 48

*****

"Moralia" powstały w okresie pobytu Grzegorza w Konstantynopolu. W dedykacyjnym liście do Lean­dra, biskupa Sewilli, którego poznał w Konstantyno­po­lu, nasz autor wyjaśnia okoliczności powstania dzie­ła. Po wyświęceniu na diakona przez Benedykta I lub Pelagiusza II zostaje wysłany na Wschód. God­ność kościelna ma usprawnić przebywanie w ziem­skich pałacach. Udało się za nim wielu jego konfra­trów z rzymskiego klasztoru, którzy tworząc nową wspól­notę staną się zapleczem duchowym i oparciem dla Grzegorza w latach pobytu na obczyźnie. Do wspól­nych ćwiczeń klasztornych należała lektura du­cho­wa. W ramach tej praktyki, na prośbę współbraci oraz biskupa Leandra, Grzegorz podjął się wykładu Księ­gi Hioba. Pierwsze wersety wyłożył w formie otwar­­tych nauk dla wszystkich, kolejne – podyktował na sposób wykładu. Całość przejrzał, poprawił i ujął w strukturę trzydziestu pięciu ksiąg, które podzielił na sześć części. Grzegorz, rozważając doświadczenia Hio­ba w monastycznej wspólnocie, nie traktuje ich je­dynie teoretycznie. Dyktując kolejne księgi, coraz lepiej uświadamia sobie na podstawie własnych dole­gli­wości, co to jest próba cierpienia. Skarży się na dotkli­wy ból żołądka i chroniczną gorączkę, uznając te przy­padłości za zamierzone przez Boga – jak pisze: "abym jako człowiek cierpiący tłumaczył cierpiącego Hioba i dzięki tym ciosom lepiej rozumiał myśl człowieka drę­czonego ciosami".

Nasz autor napisał komentarz do Księgi Hioba w opar­­ciu o znaną koncepcję potrójnego znaczenia tekstu biblijnego, to jest historycznego (historia), typo­lo­gicznego (significatio typica) i moralnego (morali­tas). W pierwszym znaczeniu ujmuje się rzeczy w sen­sie dosłownym – tak, jak nam przekazuje sam tekst. W drugim znaczeniu traktuje się je jako figurę, sym­bol innej rzeczywistości. W trzecim znaczeniu, któ­re podobnie jak drugie można nazwać alegorycz­nym, dokonuje się zastosowania danego tekstu do prak­­tyki ascetycznej czy moralnej życia. W pierwszych księ­gach Grzegorz trzymał się tej trójaspektowej interpretacji, rozpatrując rozdziały natchnionej księgi kolejno w każdym z tych trzech aspektów.

*****

Św. Grzegorz Wielki - papież, ur. ok. 540 r. W 574 r. porzucił życie świeckie i został mnichem. Założył kilka klasztorów. W 590 r., po śmierci papieża Pelagiusza II, został wybrany na jego następcę. W 596 r. wysłał misjonarzy do Anglii. Zmarł w 604 r. Był jednym z najbardziej znanych i poczytnych Ojców Kościoła na Zachodzie.