Комментарий к Моралии... Том 5 Святой Гжегож Вельки ŹM 75 Тынец

Św. Grzegorz Wielki

Moralia. Komentarz do Księgi Hioba

Tom 5. Księgi XXIII-XXVII

Źródła Monastyczne 75

***

TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów

rok wydania: 2015

ilość stron: 404

format: 125 x 195 mm

oprawa: miękka

cena katalogowa: 51,00 zł

ISBN: 9788373545809

Dzieło stworzenia, gdy się je rozważa, jest drogą do Stwórcy. Gdy patrzymy na rzeczy stworzone, podziwiamy moc ich Stwórcy. Na tych drogach wychodzi nam na spotkanie Mądrość z wszelkim staraniem, ponieważ we wszelkim dziele cudownie stworzonym widzi się pobudkę do poszukiwania mocy naszego Stwórcy. I gdziekolwiek dusza się zwróci, jeśli patrzy uważnie, to znajduje Boga dokładnie w tych samych rzeczach, dla których Go opuściła; a poznaje znów Jego moc przez rozmyślanie nad tymi rzeczami, z miłości do których ją porzuciła. Ponieważ odpadliśmy od rzeczy niewidzialnych za sprawą rzeczy widzialnych, to przystoi, abyśmy znów przez rzeczy widzialne wspinali się ku niewidzialnym, aby to, co było dla duszy upadkiem, stało się wspinaczką na szczyt, i aby dusza mogła się wspiąć tą samą drogą, którą spadła. Rzeczy stworzone, jak było powiedziane, gdy dobrze się je rozważy, prowadzą nas na powrót do Boga, gdy zaś niewłaściwie się je wybierze, oddalają nas od Niego. Przez wszystko, co widzimy, jesteśmy ostrzegani, abyśmy byli pokorni, aby piękno kontemplowanego stworzenia mogło być pewnego rodzaju lekcją dla naszego umysłu.

*****

"Moralia" powstały w okresie pobytu Grzegorza w Konstantynopolu. W dedykacyjnym liście do Lean­dra, biskupa Sewilli, którego poznał w Konstantyno­po­lu, nasz autor wyjaśnia okoliczności powstania dzie­ła. Po wyświęceniu na diakona przez Benedykta I lub Pelagiusza II zostaje wysłany na Wschód. God­ność kościelna ma usprawnić przebywanie w ziem­skich pałacach. Udało się za nim wielu jego konfra­trów z rzymskiego klasztoru, którzy tworząc nową wspól­notę staną się zapleczem duchowym i oparciem dla Grzegorza w latach pobytu na obczyźnie. Do wspól­nych ćwiczeń klasztornych należała lektura du­cho­wa. W ramach tej praktyki, na prośbę współbraci oraz biskupa Leandra, Grzegorz podjął się wykładu Księ­gi Hioba. Pierwsze wersety wyłożył w formie otwar­­tych nauk dla wszystkich, kolejne – podyktował na sposób wykładu. Całość przejrzał, poprawił i ujął w strukturę trzydziestu pięciu ksiąg, które podzielił na sześć części. Grzegorz, rozważając doświadczenia Hio­ba w monastycznej wspólnocie, nie traktuje ich je­dynie teoretycznie. Dyktując kolejne księgi, coraz lepiej uświadamia sobie na podstawie własnych dole­gli­wości, co to jest próba cierpienia. Skarży się na dotkli­wy ból żołądka i chroniczną gorączkę, uznając te przy­padłości za zamierzone przez Boga – jak pisze: "abym jako człowiek cierpiący tłumaczył cierpiącego Hioba i dzięki tym ciosom lepiej rozumiał myśl człowieka drę­czonego ciosami".

Nasz autor napisał komentarz do Księgi Hioba w opar­­ciu o znaną koncepcję potrójnego znaczenia tekstu biblijnego, to jest historycznego (historia), typo­lo­gicznego (significatio typica) i moralnego (morali­tas). W pierwszym znaczeniu ujmuje się rzeczy w sen­sie dosłownym – tak, jak nam przekazuje sam tekst. W drugim znaczeniu traktuje się je jako figurę, sym­bol innej rzeczywistości. W trzecim znaczeniu, któ­re podobnie jak drugie można nazwać alegorycz­nym, dokonuje się zastosowania danego tekstu do prak­­tyki ascetycznej czy moralnej życia. W pierwszych księ­gach Grzegorz trzymał się tej trójaspektowej interpretacji, rozpatrując rozdziały natchnionej księgi kolejno w każdym z tych trzech aspektów.

*****

Św. Grzegorz Wielki - papież, ur. ok. 540 r. W 574 r. porzucił życie świeckie i został mnichem. Założył kilka klasztorów. W 590 r., po śmierci papieża Pelagiusza II, został wybrany na jego następcę. W 596 r. wysłał misjonarzy do Anglii. Zmarł w 604 r. Był jednym z najbardziej znanych i poczytnych Ojców Kościoła na Zachodzie.