Комментарий к Моралии... Том 1 Святой Гжегож Вельки ŹM 39 Тынец

Św. Grzegorz Wielki

Moralia. Komentarz do Księgi Hioba

Tom 1. List, Przedmowa. Księgi I-V

Źródła Monastyczne 39

***

TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów

rok wydania: 2013

wydanie II

ilość stron: 498

format: 125 x 195 mm

oprawa: miękka

cena katalogowa: 63,00 zł

ISBN: 9788373541559

Tak więc święty mąż, napełniony duchem wieczności, mocą serca zachowuje w pamięci wszystkie przemijające wydarzenia. Ponieważ wszelkie stworzenie jest znikome wobec Stwórcy, (Hiob) ogląda to co będzie i to, co było przez tego właśnie ducha, który o wszystkim, co ma w sobie bądź obok siebie nie sądzi inaczej, jak tylko, że wciąż jest. Zwraca oczy duszy w górę i w dół, rozważając wydarzenia przyszłe oraz przeszłe, rozpala się do same głębi pragnieniem wieczności i mówi: Teraz bowiem spałbym w ciszy. "Teraz" dotyczy czasu teraźniejszego. Czymże zaś jest poszukiwanie spokoju wciąż trwającego w teraźniejszości, jeśli nie tęsknotą do szczęścia wieczności, w której nic nie przemija i nic nie ma nadejść?

Moralia IV, 65

*****

"Moralia" powstały w okresie pobytu Grzegorza w Konstantynopolu. W dedykacyjnym liście do Lean­dra, biskupa Sewilli, którego poznał w Konstantyno­po­lu, nasz autor wyjaśnia okoliczności powstania dzie­ła. Po wyświęceniu na diakona przez Benedykta I lub Pelagiusza II zostaje wysłany na Wschód. God­ność kościelna ma usprawnić przebywanie w ziem­skich pałacach. Udało się za nim wielu jego konfra­trów z rzymskiego klasztoru, którzy tworząc nową wspól­notę staną się zapleczem duchowym i oparciem dla Grzegorza w latach pobytu na obczyźnie. Do wspól­nych ćwiczeń klasztornych należała lektura du­cho­wa. W ramach tej praktyki, na prośbę współbraci oraz biskupa Leandra, Grzegorz podjął się wykładu Księ­gi Hioba. Pierwsze wersety wyłożył w formie otwar­­tych nauk dla wszystkich, kolejne – podyktował na sposób wykładu. Całość przejrzał, poprawił i ujął w strukturę trzydziestu pięciu ksiąg, które podzielił na sześć części. Grzegorz, rozważając doświadczenia Hio­ba w monastycznej wspólnocie, nie traktuje ich je­dynie teoretycznie. Dyktując kolejne księgi, coraz lepiej uświadamia sobie na podstawie własnych dole­gli­wości, co to jest próba cierpienia. Skarży się na dotkli­wy ból żołądka i chroniczną gorączkę, uznając te przy­padłości za zamierzone przez Boga – jak pisze: "abym jako człowiek cierpiący tłumaczył cierpiącego Hioba i dzięki tym ciosom lepiej rozumiał myśl człowieka drę­czonego ciosami".

Nasz autor napisał komentarz do Księgi Hioba w opar­­ciu o znaną koncepcję potrójnego znaczenia tekstu biblijnego, to jest historycznego (historia), typo­lo­gicznego (significatio typica) i moralnego (morali­tas). W pierwszym znaczeniu ujmuje się rzeczy w sen­sie dosłownym – tak, jak nam przekazuje sam tekst. W drugim znaczeniu traktuje się je jako figurę, sym­bol innej rzeczywistości. W trzecim znaczeniu, któ­re podobnie jak drugie można nazwać alegorycz­nym, dokonuje się zastosowania danego tekstu do prak­­tyki ascetycznej czy moralnej życia. W pierwszych księ­gach Grzegorz trzymał się tej trójaspektowej interpretacji, rozpatrując rozdziały natchnionej księgi kolejno w każdym z tych trzech aspektów.

*****

Św. Grzegorz Wielki - papież, ur. ok. 540 r. W 574 r. porzucił życie świeckie i został mnichem. Założył kilka klasztorów. W 590 r., po śmierci papieża Pelagiusza II, został wybrany na jego następcę. W 596 r. wysłał misjonarzy do Anglii. Zmarł w 604 r. Był jednym z najbardziej znanych i poczytnych Ojców Kościoła na Zachodzie.