История школ Ванды Шахтмаеровой, урожденной Поссельт

Zielone berety "koniczynką"

Spis treści

Od redakcji........................................................1

Od wychowanek......................................................

I. Szkoła w gubernialnym mieście Warszawie

Początki szkoły ...................................................I '

II. W Polsce Odrodzonej

1918-1939 .........................................................29

Stanisława Płaskowicka-Rymkiewicz, Elżbieta Płaskowicka-Klukowska

Nasza szkoła...................................................t '

Zofia Zembrzuska

Wspomnienia o mojej szkole .................................... IH

Irena Hanćil-Ciesielska

W mojej polskiej szkole . . . .....................i........... ’’<>

Irena Posseltówna

O wychowaniu................................................... ’1

Irena Posseltówna

374 Kara a dyscyplina wewnętrzna..................................... '

Lidka Szczepanikówna

Hasło naszego sztandaru [w:] Jednodniówka uczennic

gimnazjum Wandy Szachtmajerowej, 1929............................<•'

Wanda Borecka

Jaka powinna być młodzież polska [w:] Koniczynka, nr 5, 1931 .... M

Zofia Smolińska

Klasa jako miniatura społeczeństwa [w:] Koniczynka, nr. 5, 1932 .6*ł

Zofia Smolińska

O ile nowa ustawa szkolna odpowiada ustrojowi i warunkom Polski współczesnej [w:] Koniczynka, nr 3, 1933 .........................67

Z kroniki klasowej klasy III [w:] Koniczynka, nr 2, 1930 ............ 69

Od redakcji [w:] Koniczynka, nr 4, 1931.............................. 11

Haneczka Wecka

Do Marszałka!!! [w:] Koniczynka, nr 4, 1931...................... 11

Ewa Twardówna

Bohater [w:] Koniczynka, nr 4, 1931.................................

Listy uczennic klasy podstępnej [w:] Koniczynka, nr 3, 1931.............

Maria Dębicka-Kowalczyk

Wspomnienia z lat szkolnych ................................... ''

Halina Jasińska

Co daje samorząd szkolny [w:] Koniczynka, nr2, 193!............

Wanda Baczyńska

W świetlicy [w:] Koniczynka, nr 3, 1933 ........................... 80

Mieczysława Formejsterówna

Sprawozdanie ze świetlicy [w:] Koniczynka, nr 3, 1933 ..............82

Sprawozdanie za rok szkolny 1932/1933 organizacji społecznych

istniejących na terenie szkoły [w:] Koniczynka, nr4, 1933 .........83

Lila Płaskowicka

Moje sny o tężyźnie [w:] Koniczynka, nr 3, 1931....................86

„Szara pewiaczka”

Mundur „szarej pewiaczki” [w:] Koniczynka, nr 2, 1933 .............87

Stefa Wojtulanisówna

Wspomnienia z obozu Przysposobienia Wojskowego Kobiet

do Obrony Kraju [w:] Koniczynka, nr 1, 1931 .......................89

Baśka Szaniawska

Sprawozdanie organizacji Przysposobienia Wojskowego Kobiet,

Harcerstwa i Straży Przedniej [w:] Koniczynka, nr 4, 1933 .........92

Maria Kicińska-Bagnowska, Zofia Piotrowska-Felkerowa

16 Warszawska Drużyna Harcerek w łatach 1933-1939 .................94

Hymn 16-ej Drużyny ....................................................98

Wanda Baczyńska

Poświęcenie naszej nowej szkoły [w:] Koniczynka, nr 1, 1932 .......99

„Narcyz”

Moje wrażenia z przedstawienia [w:] Koniczynka, nr 5, 1931.........102

Halina Nieniewska

Zagadnienia kulturalne w nauce języków obcych (fragmenty)

[w:] Zrąb, nr 2, 1933 .............................................105

Halina Całkiewiczówna

Obchód ku czci Wyspiańskiego [w:] Koniczynka, nr 2, 1933...........107

Wanda Idzikowska

Nasze szkolne przedstawienie [w:] Koniczynka, nr 2, 1934 ..........109

Szopka szkolna, 1937 ..................................................111

Jadwiga Veithówna

Wycieczka do Łowicza [w:] Koniczynka, nr 4, 1932...................123

Irena Posseltówna

Koło Ligi Obrony Przeciwpowietrznej i Przeciwgazowej...............127

Stefa Wojtulanis

Nocny lot [w:] Koniczynka, nr 2, 1937 .............................129

Hala Topolnicka, Wanda Stankowska

Bajan był w naszej szkole.,.[w:] Koniczynka, nr 1, 1934 ...........132

Niech żyjc Bajan!!!....................................................134

Powrót ................................................................135

Romualda Bednarska, Irena R.-rłnicka

Zakończenie roku szkolnego |w:| Koniczynka, nr I, 1937...........136

3

376

III. Wojna i okupacja

Okres tajnej szkoły 1939-1944 ......................................167

Halina Kossowicz

Zwykła, normalna szkoła. .......................................175

Ewa Kirszenstein-Skrzypczak

Chodziłam do Szachtmajerowej....................................179

Jolanta Zawadzka-Kolczyńska

W naszej szkole w latach okupacji...............................183

Maria Marczyńska-Filipczyńska

Czas wojny......................................................187

Zojia Pietruszkowna-Krzakowa

Moja dziwna szkoła..............................................190

Halina Larys

Ze wspomnień okupacyjnych.......................................194

Hanna Piechowska-Ciechomska

Nasz egzamin maturalny..........................................200

Stefania Wojtulanis-Karpińska

Ze wspomnień ...................................................201

Zofia Piotrowska-Felkerowa

16 Warszawska Drużyna Harcerek w czasie okupacji niemieckiej . . . .207 Irena Korczewska

Pierwszy dzień Powstania Warszawskiego Patrolu Sanitarnego Harcerek z hufca „Ochota”................................213

IV. W nowej Polsce

1944-1948 ..........................................................233

Henryka Zdanowska

Wspomnienie ze spotkań z Pania Wandą Posselt-Szachtmajerową i jej siostrami w okresie Powstania Warszawskiego i po wojnie .244

Janina Loth-Borkowska

Znowu w szkole .................................................248

Jolanta Zawadzka-Kolczyńska

Mój powrót do szkoły............................................250

V. Nauczyciele

Irena Posseltówna ...................................................267

Halina Nieniewska ...................................................273

Czarna wstążeczka (wspomnienie o Halinie Nieniewskiej)...............273

Józef K. Wroniszewski

Z dziejów Ochoty (fragment).................................... .276

Stanisława Plaskowicka-Rymkiewicz

Wspomnienie o 1 lallnic Nieniewskiej

., . .279

Janina Dąbrowska-Mierzejewska

Ze wspomnień szkolnych ......................................281

Wiersz o panu Bolesławie Lebiedzińskim

[w:] Koniczynka, nr 3, 1932 .................................283

Halina Larys

Ze wspomnień ................................................284

Aniela Uziembło

Tadeusz Mayzner. Wspomnienie.................................285

Aniela Uziembło

Zofia Lisowska-Majewiczowa. Pożegnanie.......................289

Aniela Uziembło

Bronisława Langrodowa. Wspomnienie...........................291

Aniela Uziembło

Helena Baryszowa. Wspomnienie................................294

Wiersz o pani Helenie Baryszowej

[w:] Koniczynka, nr 3, 1932 .................................296

Aniela Uziembło

Janina Słonimska. Wspomnienie................................297

Zofia Ślimińska

Ksiądz dr Jan Krawczyk .......................................299

Halina Jasińska-Kobylińska

Ksiądz Pastor Feliks Gloeh ...................................302

Teodora Męczkowska ...............................................305

Wanda Zbijewska ..................................................308

Jan Miernowski....................................................309

377

VI. Aneksy

Nauczyciele uczący w szkole Wandy Posselt-

Szachtmajerowej wiatach 1908-1948 ................................325

Nauczyciele i inni pracownicy szkoły Wandy Posselt-

Szachtmajerowej zmarli i zamordowani w latach 1939-1945 ..........336

Maturzystki i maturzyści szkoły Wandy

Posselt-Szachtmajerowej w latach 1923-1948 ........................337

Uczennice szkoły Wandy Posselt-Szachtmajerowej zamordowane

i poległe w latach 1939-1945 ......................................352

Spis ilustracji....................................................... 353

Indeks osobowy.........................................................362

Spis treści............................................................374

Spis ilustracji

Szkoła w gubernialnym mieście Warszawie

1. Bronisława z Mieszkowskich i August Posseltowie - rodzice Zofii, Wandy, Janiny,

Jadwigi i Ireny

2. Bronisława Posseltowa z córkami: Zofią, Wanda i Janiną, 1883

3. Kazimierz Szachtmajer (1883-1929), mąż Wandy Posseltówny, w mundurze z dystynkcjami podporucznika Wojska Polskiego, ok. 1920

4. Wanda z Posseltów Szachtmajerowa (1880-1959)

5. Zofia z Posseltów Trzepińska (1878-1948)

6. Janina Posseltówna (1883-1966)

7. Jadwiga Posseltówna (1892-1945)

8. Irena Posseltówna (1893-1975)

353

9. Uczennice klasy II pensji Wandy Posseltówny, 1910.

Siedzą nauczycielki: Zofia Zwierzchowska i Maria Tańska

10. Uczennice klasy IV, rok szkolny 1916/1917

W Polsce Odrodzonej

11. Sztandar szkolny wykonany po 1945 r. na wzór oryginału zniszczonego w pierwszych dniach Powstania Warszawskiego

12. Zielony kołnierz tzw. „marynarski” od szkolnego mundurka

13. Wanda Chotomska w mundurku w wersji letniej

14. Jola Zawadzka w mundurku w wersji zimowej

15. Zielony beret z „koniczynką” od szkolnego mundurka

16. Majka Krassowska w szkolnym berecie

17. Koszulka gimnastyczna z „koniczynką”

18. Dziewczęta na boisku podczas lekcji gimnastyki

20. „Koniczynka" srebrny znaczek szkolny noszony przez uczennice na zielonych beretach w latach 1908-1932

21. Gmach szkoły Wandy Szachtmajerowej. Widok od strony boiska, 1932

22. Nowy gmach szkolny. Pracownia biologiczna, 1932

23. Nowy gmach szkolny. Pokój nauczycielski i gabinet Zarządu Fundacji, 1932

24. Uroczystość poświęcenia nowego gmachu szkolnego, 27.09.1932. W pierwszym rzędzie od prawej: dyrektorka Irena Posseltówna, Maria Stattler-Jędrzejewiczowa, żona ministra, marszałkowa Aleksandra Piłsudska, przełożona Wanda Szachtmajero wa, minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego Janusz Jędrzejewicz

25. Rozpoczęcie roku szkolnego, wrzesień 1934

•*»

26. Wycieczka do Wilanowa, 1929

27. Wycieczka do Krakowa, 1933. Od lewej: Hanna Rudowska, Ewa Twardówn.i, Wanda Piłsudska, Hanna Michalska, Elżbieta Sołtycka

354

28. Klasa VI, 19pl.

Siedzą od lewej: Halina Jasińska, ks. Jan Krawczyk, polonistka Irena Gruszczyńska, Jadwiga Lubodziecka, Stanisława Leśniewska.

Stoją w drugim rzędzie: Helena Wiśniewska, Irena Oleksiakówna, Izydora Lindne równa, Wanda Gadomska, Zofia Wiąckówna, Maria Topolnicka, Maria Wasikówna, Stanisława Płaskowicka.

Stoją od lewej w trzecim rzędzie: Zofia Chełmińska, Zofia Kańska, Henryka Stęp-niówna, Halina Górna, Hanna Cwielichówna

29. Klasa VI, czerwiec 1925

Siedzą z przodu od lewej: Wanda Pilarczykówna, Jadwiga Niewiadomska Siedzą od lewej w drugim rzędzie: Henryka Komarówna, Janina Taborska, Henryka Koszlanka, Helena Pąkówna, Irena Bączkówna, Zofia Pacholczykówna, Kazimiera Suska, Maria Dobrzyńska, Floriana Paprocka

Stoją od lewej w trzecim rzędzie: Eugenia Tymowska, nauczyciel matematyki Kazimierz Bączyński, dyrektorka i nauczycielka historii Irena Posseltówna, nauczycielka francuskiego Halina Nieniewska, przełożona Wanda Szachtmajerowa, ksiądz Jan Krawczyk, nauczycielka francuskiego i filozofii Helena Leleszówna, nauczycielka niemieckiego Helena Bursche, polonistka Janina Słonimska, nauczycielka historii Zofia Trzepińska

Stoją od lewej w czwartym rzędzie: Kazimiera Flisówna, Halina Chudzińska, Leokadia Grabowska, Janina Stasiakówna, Seweryna Pisarska, Jadwiga Włodarska, Irena Borkowska

И. I )zicwc7,ętu na knloniai li lenili li w Sieniawie, 19,15

32. Czerwiec 1934

Na pierwszym planie: Janina I Jeręgowska (w przysiadzie), obok nauczycielka gimnastyki Danuta Andruszkiewiczowa, Hanna Michalska, Hanna Rudowska W drugim rzędzie: Jadwiga Rutkiewicz, Irena Suszyńska, Barbara Bazińska, Maria Hichlówna, Hanna Olechnowicz, Wacława Olszewska, Janina Badowska, Alicja De-ręgowska

33. Okładka śpiewnika: Tadeusz Mayzner. Śpiewajmy. Lwów [bez daty wydania]

34. Okładka śpiewnika: Tadeusz Mayzner. Mój śpiewnik. 16 pieśni dzieci na jeden głos. Lwów [bez daty wydania]

35. Uczennice szkoły Wandy Szachtmajerowej z wizytą w Belwederze u marszałka Piłsudskiego, 10 listopada 1930

36. W przerwie przedstawienia szkolnego, 1931

Siedzą od lewej: marszałkowa Aleksandra Piłsudska, przełożona Wanda Szachtmajerowa, marszałek Józef Piłsudski

37. Popis rytmiczny w Łazienkach, żywy obraz „Fontanna”, czerwiec 1930 Stoi: Wanda Piłsudska, klęczą: Henryka Wasikówna, Hanna Młodzianowska

38. Wandzia Piłsudska, ok. 1930

39. Klasa w szkole Wandy Szachtmajerowej przy ul. Chmielnej 80, ok. 1930 W drugim rzędzie trzecia od prawej siedzi Jagoda Piłsudska

40. Klasa w szkole Wandy Szachtmajerowej przy ul. Chmielnej 80, ok. 1930 W drugim rzędzie trzecia od lewej siedzi Wanda Piłsudska

41. Świadectwo dojrzałości Marii Hichlówny, 28 maja 1937

42. Okładka pisanej i zdobionej ręcznie gazetki szkolnej „Koniczynka”, ok. 1930

43. Okładka pisemka szkolnego „Koniczynka”, 1936

44. Dzienniczek szkolny Romany Kutscherówny, uczennicy klasy wstępnej z 1920 r.

45. Legitymacja szkolna Zofii Zembrzuskiej na rok szkolny 1921/1922

46. Legitymacja szkolna Marii Hichlówny wystawiona w 1936 r.

47. Legitymacja uczniowska Marii Hichlówny na rok szkolny 1935/1936

355

49. świadectwo ukończenia klasy trzecie) Prywatne) Szkoły Powjzechncj im. Wandy z Posseltów Szachtmajerowej, 21 czerwca 1938

356

50. Po maturze, 1930

U dołu siedzą: Maria Barcikowska, Zofia Zembrzuska

Siedzą w drugim rzędzie od lewej: dyrektorka i nauczycielka historii Irena Possel-tówna, nauczycielka francuskiego i filozofii Helena Leleszówna, przełożona Wanda Szachtmajerowa, polonistka Janina Słonimska, lekarka szkolna Ara Radziwonowi czowa, nauczycielka historii Hanna Pohoska, nauczycielka niemieckiego Wanda Stegemanówna

Stoją w trzecim rzędzie od lewej: matematyk Bolesław Lebiedziński, Helena Mar kowówna, nauczycielka niemieckiego Janina Bielecka, Zofia Kępianka, nauczyciel fizyki i chemii Klemens Kolasiński, Maria Urbankówna, Maria Szymczyńska, polonistka Janina Posseltówna, nauczycielka gimnastyki Wacława Zdanowiczówna U góry siedzą: Władysława Toporska, Violetta Dudzińska

51. Po maturze, 1934

Siedzą od lewej w pierwszym rzędzie: Irena Żylińska, Janina Magajewska, Grażyna Szymkiewiczówna, Wanda Woźniakówna, Stefania Skrzeszewska, Stanisława Leśniewska, Mieczysława Formejsterówna

Siedzą od lewej w drugim rzędzie: Barbara Rowińska, przełożona Wanda Szachtmajerowa, dyrektorka Irena Posselt, Maria Nycówna, wychowawczyni Bronisława Brunerówna

Stoją od lewej w trzecim rzędzie: lekarka szkolna Ara Radziwonowiczowa, Wanda Niska, nauczyciel fizyki i chemii Klemens Kolasiński, nauczycielka francuskiego Krystyna Zgleczewska, Maria Zajkowska, nauczycielka historii, łaciny i polskiego Janina Maiły, nauczycielka niemieckiego Maria Chludzińska, Izydora Lindnerówna, Cezaria Bąkówna, Henryka Stępniówna, nauczycielka francuskiego i filozofii Helena Leleszówna, Maria Topolnicka, katechetka Jadwiga Posselt, matematyk Bolesław Lebiedziński

52. Pokwitowanie przyjęcia składki „na biedne dziecko” od klasy II, 5.02.1930

53. Ogólnopolski obóz instruktorski Przysposobienia Wojskowego Kobiet w Ko-szewnikach nad Niemnem, 1933

W drzwiach w środku — Irena Majewska, komendantka szkolnej drużyny; w środku grupy w mundurze - komendantka główna Maria Gertz; u dołu z prawej siedzi Stefa Wojtulanis

54. Obóz PWK w Koszewnikach, 1933

Klęczy z lewej - Henryka Zdanowska

55. Obóz PWK w Koszewnikach, 1933

Siedzi na ławie pierwsza z prawej Henryka Zdanowska, obok leży Ewa Pohoska

57. Kapitan Jerzy Bajan witany przez uczennice, 17 września 1934

58. Obóz 16 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej w Przyjczierzu w woj.poznańskim w dniach 26. 06. - 15. 07. 1936

Od góry: Zofia Piotrowska, Jadwiga Piotrkowska, Zofia Greulichówna

59. Przyjaciółki z klasy, ok. 1936

Rząd pierwszy od lewej: Ewa Twardówna, Hanna Rudowska, Barbara Bazińska Rząd drugi od lewej: Hanna Michalska, Krystyna Jakubowska, Wanda Piłsudska

60. Przy tablicy odpowiada Jagoda Piłsudska, 1938

61. Po maturze pisemnej, czerwiec 1936

Siedzą od lewej w pierwszym rzędzie: Wanda Stankowska, Jadwiga Veithówna, Wanda Borecka, Teresa Lewandowska, Halina Całkiewiczówna

Rząd drugi od lewej: Maria Tołwińska, Hanna Kupczyk, Alina Małkowska, Alicja Iwańska, Halina Topolnicka

Rząd trzeci od lewej: Irena Przystalska, Zofia Glińska, Maryla Dębicka, Barbara Go-ettlówna, Hanna Michalska, Hanna Rudowska, Wanda Piłsudska Rząd czwarty od lewej: Irena Madej, Alina Kozikowska, Henryka Zdanowska, Zofia Wilczakówna, Ewa Twardówna, Elżbieta Sołtycka, Hanna Maringe, Zofia Tomaszewska

Stoi: Alina Baczyńska

Siedzą z boku: Barbara Świętochowska, Czesława Lenarczykówna, Wanda Baczyńska

62. Maturę odbiera Wanda Piłsudska w obecności Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, czerwiec 1936

63. Po maturze, 1937

Siedzą od lewej: nauczycielka historii i łaciny Janina Maiły, nauczycielka języka francuskiego Krystyna Zgleczewska, nauczyciel fizyki i chemii Klemens Kolasiński, ksiądz Jan Szkudelski, przełożona Wanda Szachtmajerowa, dyrektorka i nauczycielka historii Irena Posselt, matematyk Zygmunt Chwiałkowski, dr Ara Radziwonowiczowa, nauczycielka francuskiego i filozofii Helena Leleszówna

Stoją w pierwszym rzędzie od lewej: nauczycielka historii Zofia Trzepińska, Jadwiga Piotrowska, Halina Dobrowolska, Wanda Idzikowska, Maria Hichlówna, Irena Suszyńska, katechetka Jadwiga Posseltówna, Maria Chełmicka, Wacława Olszewska, Jadwiga Zatorska, polonistka Janina Posseltówna

Stoją w drugim rzędzie od lewej: Elżbieta Muszyńska, Maria Buczkówna, Joanna Burhard-Bukacka, Janina Radomska, Lucyna Kobzakowska

64. Matura pisemna w 1938 r.

Rząd pierwszy pod ścianą: Maria Czarnecka, Zofia Rudowska, Romana Michalska, Danuta Woźniak, Krystyna Rozę, Krystyna Michalak

Rząd drugi: Renata Ostrowska, Zofia Greulich, Maria Uklejska, Anna Trojanowska,

357

Zofia Goettel, Elżbieta Fonberg

Rząd trzeci: Elżbieta Szyller, Aniela Uziembło, Maria Hirszfeld, Jadwiga Wolfen-burg, Krystyna Paciorkowska, Zofia Różecka

Rząd czwarty: Zofia Straszewska, Zofia Długoszowska, Jadwiga Piłsudska, Hanna Rościszewska, Danuta Schoene, Halina Erentz

65. Rozdanie matur w 1939 r.

Siedzą przy stole od lewej: przełożona Wanda Szachtmajerowa, wizytatorka Teodora Męczkowska, ksiądz Jan Szkudelski, dyrektorka Irena Posselt, polonista Jan Mier-nowski, nauczyciel fizyki i chemii Klemens Kolasiński

358

Okres tajnej szkoły 1939-1944

66. Zezwolenie Inspektora Szkolnego dla Polskich Szkół Powszechnych przy Radcy Szkolnym Miejskim w Warszawie na prowadzenie szkoły powszechnej dla Wandy Posselt-Szachtmajerowej z 24 sierpnia 1940 r.

67. Świadectwo ukończenia 7-klasowej prywatnej szkoły powszechnej nr 37 przez Jadwigę Zatorską, Warszawa, 28. 06. 1941 r.

68. Ewa Szachtmajerówna, dwuletnia córeczka Leona, pasierba Wandy Szachtmaje-rowej, w mundurku szkolnym w oknie mieszkania Szachtmajerów, ok. 1940

69. Ksiądz prefekt Stanisław Czapski wśród uczennic, lata okupacji

70. Lekcja języka polskiego na kompletach klasy maturalnej w mieszkaniu Danuty Macherskiej przy ul. Asnyka, lata okupacji

Stoi prof. Eugeniusz Sawrymowicz

Siedzą od lewej: Irena Dziewulska, Danuta Macherska, Jadwiga Idzikowska, Zofia Wojtas, Irena Hanćil

71. Lekcja biologii na kompletach w mieszkaniu Danuty Macherskiej przy ul. Asnyka, lata okupacji

Teodora Męczkowska z uczennicami

72. Bilet tramwajowy Jolanty Zawadzkiej , uczennicy tajnych kompletów Wandy Szachtmajerowej, ważny w czerwcu 1944 r.,

73. Legitymacja szkolna Janiny Lothówny, uczennicy IV Miejskiego Rocznego Kursu Krawiecko-Bieliźniarskiego

74. „Świadectwo” maturalne tajnej szkoły Wandy Szachtmajerowej,

Warszawa, 24. 08. 1942 r.

75. Zofia Piotrowska i Zofia Żabińska członkinie konspiracyjnej 16 -ej Warszaw-

skiej Drużyny Harcerskiej im. Lisa-Kuli na wycieczce do lasów między Otrębusami a Komorowem, 1942

76. Zbiórka harcerska w Komorowie, lata okupacji

Od lewej: Barbara Siewierska, Danuta Wochnik, Anna Sosnowska, Żywią Boguszewska, Wiesława Szwech

77. Hanna Szczepanowska i Izabella Zatorska na zbiórce harcerskiej w Komorowie, 1942

78. Obóz w Skórcu, lata okupacji

Pierwsza z lewej: Inka Korczewska, drużynowa 16-ej Drużyny Leśnej, Hufiec Ochota

79. Majka Krassowska, lata okupacji

80. „Wracając z budy”. Wanda Chotomska na ul. Wawelskiej, 23. 03. 1944 r.

81. Wanda Piłsudska jako studentka medycyny w Edynburgu, lata II wojny

82. Jadwiga Piłsudska w mundurze Air Transport Auxiliary, ok. 1943

83. Pismo Prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie Kazimierza Rudnickiego z 12 lutego 1947 r. stwierdzające, że w czasie okupacji Fundacja im. Wandy Szachtmajerowej była czynna i prowadziła tajne nauczanie

W nowej Polsce

84. Wanda Szachtmajerowa z siostrami, dyrektor Eugeniusz Sopoćko i pierwsi powojenni maturzyści przed willą „Jasna” w Komorowie, czerwiec 1945

85. Willa „Jasna” w Komorowie, stan obecny

86. Zeszyt do polskiego Ewy Szachtmajerówny z 1947 r.

87. Wypracowanie z języka polskiego Ewy Szachtmajerówny, 1947

88. Świadectwo ukończenia I klasy przez Krysię Herbaczyńską* w 1946 r.

89. Notatka do rodziców napisana przez Krysię Herbaczyńską w roku szkolnym 1945/1946

359

Krystyna ( kdm ( rii ninlyńsk.i, kardiolog, prof. di li.il). w Instytucie Mrdycyny Poświad c/alncj i Kllnic/nrj lin. M. Mossakowskiego l’AN w Warszawie

90. Zaświadczenie uprawniające do nabycia jednego ulgowego biletu kolejowego dla uczennicy Liceum Fundacji im. Wandy z Posseltów Szachtmajerowej w Komorowie, 1947

360

91. Świadectwo ukończenia klasy pierwszej Liceum Ogólnokształcącego Jolanty Zawadzkiej, Komorów 1946

92. Uroczystość rozdania matur w szkole Wandy Szachtmajerowej w Komorowie w 1947 r. Maturę odbiera Wanda Chotomska.

93. Świadectwo dojrzałości Wandy Chotomskiej, Komorów,19 czerwca 1947

94. Zaświadczenie podpisane przez Irenę Posselt stwierdzające, że Eleonora Danuta Świderska uczęszczała na tajne komplety~Gimnazjum i Liceum Fundacji im. Wandy Szachtmajerowej, Warszawa, 2 września 1961

95. Pismo Kuratorium Okręgu Szkolnego Warszawskiego do Zarządu Fundacji im. Wandy z Posseltów Szachtmajerowej zawiadamiające, że w r. szk. 1948/1949 nie zostało przewidziane Gimnazjum i Liceum Fundacji.

96. Pismo Ministerstwa Oświaty do Dyrekcji Prywatnego Gimnazjum i Liceum Fundacji im. W. Szachtmajerowej informujące, że z dniem 31 sierpnia 1948 r. szkoła zostaje zamknięta.

97. Pismo sołtysa Komorowa-wille do Wandy Szachtmajerowej planującej wywiezienie wyposażenia szkolnego z budynku, w którym mieściła się jej szkoła

98. Komitet Budowy Kaplicy w Komorowie-wille dziękuje Wandzie Szachtmajerowej za ofiarowanie ławek

99. Ministerstwo Przemysłu Lekkiego odmawia Wandzie Szachtmajerowej przydziału mieszkania w jej dawnej szkole przy ul. Białobrzeskiej 44

100. Wanda Szachtmajerowa na tarasie willi w Komorowie, lata 50-е XX w.

101. Na tarasie willi w Komorowie: Wanda Szachtmajerowa, Irena i Janina Possel-tówny, lata 50-е XX w.

102. Pismo informujące, że Irenie Posselt, pracownikowi Służby Bibliotecznej Instytutu Zoologicznego PAN została przyznana nagroda pieniężna

103. Spotkanie nauczycieli i wychowanek Gimnazjum i Liceum Fundacji im. Wandy z Posseltów Szachtmajerowej, 1960

Od lewej: Halina Nawrocka, „Dziotka” Hozerówna, Hanna Wecka, Hanna Piotrowska, Janina Maiły, Irena Posseltówna, NN, NN, Anna Baranowska z d. May-zner, Zofia Tyska, NN, Hanna Mirska

Nauczyciele

104. Urlop w Zakopanem, 1929

Siedzą od lewej: Wanda Szachtmajerowa w żałobie po śmierci męża, Zofia Trzepiń-ska, Jadwiga Posseltówna

Stoją: druga od lewej Irena Posseltówna, pierwszy od prawej Stanisław Trzepiński

105. Jadwiga, Janina i Irena Posseltówny w Wenecji, 1931

106. Świadectwo uczęszczania przez Janinę Posseltównę na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Warszawskiego

107. Dyplom Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego dla Janiny Posselt uprawniający do nauczania języka polskiego w trzech niższych klasach szkół średnich ogólnokształcących

108. Pismo Polskiej Akademii Literatury informujące o przyznaniu Irenie Posselt Srebrnego Wawrzynu Akademickiego

109. Ksiądz dr Jan Krawczyk

110. Pastor Feliks Gloeh

361

111. Zygmunt Chwiałkowski, nauczyciel matematyki, przed 1939

112. Polonista Jan Miernowski, 1939

113. Krystyna Zgleczewska, nauczycielka języka francuskiego, 1931

114. Wanda Zbijewska, nauczycielka łaciny

115. Nauczycielka geografii Idalia Sujkowska-Czarnocka w mieszkaniu Danuty Macherskiej, w którym odbywały się komplety tajnej szkoły, 1942

116. Zofia Lisowska-Majewiczowa, nauczycielka gimnastyki, przed 1939

117. Polonista Eugeniusz Sawrymowicz, lata okupacji

Zapraszam