Польско-кашубский словарь физико-географических названий ЗКП

praca zbiorowa

Polsko-kaszubski słownik nazw fizjograficznych

***

Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie

rok wydania: 2018

ilość stron: 240

format: 170 x 241 mm

oprawa: twarda/zintegrowana

ISBN: 9788362137947

Kaszuby są krainą o niezwykle urozmaiconym krajobrazie. Wśród jego składników na uwagę zasługuje ogół cech przyrodniczych, które w zasadniczy sposób decydują o jego atrakcyjność. Szczególnie istotnym elementem zda się być rzeźba powierzchni terenu, która z uwagi na swoje bogactwo form (powstałych między innymi w wyniku działalności lodowca) doczekała się gloryfikacji w literaturze kaszubskiej.

Nazwy obiektów fizjograficznych, zwane w różnych źródłach nazwami terenowymi lub geograficznymi, próbują nazwać wszystkie obiekty znajdujące się na określonej przestrzeni. Znaczącym jest w poprzednim zdaniu właśnie słowo "próbują", bo rozliczność obiektów i pojawiające się ciągle nowe nazwy powodują, że opisany stan daleki jest od pełnego zasobu. Zwykle jest tak, że obiektowi nadaje się nazwę w momencie, kiedy wyróżnia się on czymś specyficznym, np. jest punktem orientacyjnym w terenie, zasługuje na uwagę ze względu na szczególną atrakcyjność, ma specyficzne znaczenie gospodarcze czy jest znaczący pod względem jakiejkolwiek innej użyteczności.

Urzędowo sprawy związane z nazwami miejscowymi i nazwami obiektów fizjograficznych reguluje Ustawa z dnia 29 sierpnia 2003 r. o urzędowych nazwach miejscowości i obiektów fizjograficznych (Dz.U. 2003 nr 166 poz. 1612; ze zmianami z 2005 r. Nr 17, poz. 141 i z 2018 r. poz. 1669.), według której za obiekt fizjograficzny uważa się wyodrębniony składnik środowiska geograficznego, w szczególności: nizinę, wyżynę, wzgórze, pasmo górskie, górę, szczyt góry, przełęcz, dolinę, kotlinę, jaskinię, rzekę, kanał, jezioro, zatokę, bagno, staw, sztuczny zbiornik wodny, wodospad, las, kompleks leśny, uroczysko, półwysep, wyspę; a także starorzecze, lodowiec, atol, rafę koralową i inne (i właśnie w tym sformułowaniu "inne" kryje się ogrom terminów, których w ustawie nie wymieniono, a pojawiają się w rzeczywistości – czego doświadczyli też opracowujący niniejszą publikację).

Nad przygotowaniem Słownika pracowali w dużej mierze członkowie Rady Języka Kaszubskiego (organu Zarządu Głównego Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, zajmującego się standaryzacją języka regionalnego). W centrum zainteresowania znalazły się nazwy z terenów powiatów: bytowskiego, chojnickiego, człuchowskiego, gdańskiego, kartuskiego, kościerskiego, lęborskiego, puckiego, słupskiego, wejherowskiego i Trójmiasta. Nazwy ułożono w Słowniku według spisu alfabetycznego, jednak oddzielnie dla każdego z powiatów czy miast. Informacje pogrupowano według następującego porządku:

a) nazwa polska zapisana w mianowniku, zgodna z zapisem w zbiorach Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii,

b) nazwa kaszubska zapisana w mianowniku, w znormalizowanym systemie zapisu, bez cech gwarowych kaszubszczyzny,

c) forma dopełniacza nazwy kaszubskiej w pełnym brzmieniu,

d) forma miejscownika nazwy kaszubskiej w pełnym brzmieniu,

e) rodzaj obiektu (*słownictwo zostało opracowane przez RJK – uchwała nr 3/RJK/18 z dnia 20.10.2018 r. i zamieszczone w publikacji na stronie 237),

f) nazwa gminy,

g) współrzędne geograficzne.

fragment Wstępu