ПРАВОВАЯ ПРИРОДА ОТКАЗА ОТ ПРЕТЕНЗИИ БЛАЩА

CHARAKTER PRAWNY ZRZECZENIA SIĘ ROSZCZENIA BŁASZCZ

HARAKTER PRAWNY ZRZECZENIA SIĘ ROSZCZENIA W PROCESIE CYWILNYM

Błaszczak Łukasz

OPIS

Zrzeczenie się roszczenia i jego charakter prawny budzą wiele wątpliwości wśród stron procesu cywilnego, przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości i pełnomocników procesowych. Chociaż zrzeczenie się roszczenia może wystąpić przy każdym rodzaju powództwa, kodeks postępowania cywilnego nie określa jasno skutków prawnych tej czynności, szczególnie z punktu widzenia innych postępowań sądowych.

Książka wyjaśnia najbardziej skomplikowane zagadnienia związane ze zrzeczeniem się różnego rodzaju roszczeń. Autor omawia m.in. formę, treść i strukturę oświadczenia o zrzeczeniu się roszczenia, kwestię uprawnienia do podjęcia tej czynności, jej procesowe i materialnoprawne skutki oraz obowiązek przeprowadzenia kontroli sądowej po zrzeczeniu się roszczenia.

Odpowiada przy tym na pytania:

Czym różni się zrzeczenie się roszczenia od umowy o zwolnienie z długu i umowy pactum de non petendo?

Jak w praktyce wygląda zrzeczenie się roszczenia przy powództwie o świadczenie, ukształtowanie, ustalenie, powództwie wzajemnym i wniosku restytucyjnym?

Czy zrzeczeniu się roszczenia zawsze towarzyszy cofnięcie pozwu?

Jak odwołanie zrzeczenia się roszczenia wpływa na czynność cofnięcia pozwu i odwrotnie?

Komu, oprócz powoda, przysługuje prawo do zrzeczenia się roszczenia?

Jakich roszczeń nie można się zrzec?

W jakich sytuacjach zrzeczenie się roszczenia nie prowadzi do odrzucenia pozwu w przyszłości?

Prof. nadzw. UWr dr hab. Łukasz Błaszczak - pracownik naukowo-dydaktyczny w Zakładzie Postępowania Cywilnego na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Autor wielu opracowań z zakresu prawa procesowego cywilnego, radca prawny.

Spis treści

Wykaz skrótów

Wprowadzenie

Rozdział I. Pojęcie i znaczenie zrzeczenia się roszczenia w procesie cywilnym

1. Pojęcie roszczenia w prawie materialnym i jego przydatność na gruncie prawa procesowego cywilnego

2. Możliwość zrzeczenia się roszczenia a zrzeczenie się prawa w prawie materialnym

3. Instytucja zwolnienia z długu (art. 508 kc)

4. Pactum de non petendoa zrzeczenie się roszczenia

5. Pojęcie roszczenia na gruncie prawa procesowego cywilnego a przedmiot zrzeczenia się

6. Przedmiot procesu cywilnego

7. Cofnięcie pozwu a zrzeczenie się roszczenia

8. Zrzeczenie się roszczenia a instytucja zwolnienia z długu (art. 508 kc)

9. Poglądy judykatury i nauki w przedmiocie natury prawnej zrzeczenia się roszczenia

Rozdział II. Realizacja uprawnienia do zrzeczenia się roszczenia w procesie cywilnym

1. Legitymacja do podjęcia czynności zrzeczenia się roszczenia w procesie cywilnym

1.1. Legitymacja do zrzeczenia się roszczenia w przypadku współuczestnictwa procesowego

1.2. Legitymacja do zrzeczenia się roszczenia w przypadku postępowania grupowego

1.3. Legitymacja do zrzeczenia się roszczenia w przypadku reprezentacji strony przez kuratora

1.4. Legitymacja do zrzeczenia się roszczenia w przypadku podstawienia procesowego

1.5. Legitymacja do zrzeczenia się roszczenia prokuratora i innych podmiotów działających na prawach strony

2. Forma i treść oświadczenia o zrzeczeniu się roszczenia w procesie cywilnym Pytanie o strukturę oświadczenia o zrzeczeniu się roszczenia (oświadczenie woli czy wiedzy)

3. Czas i miejsce zrzeczenia się roszczenia w procesie cywilnym

4. Zrzeczenie się roszczenia na przykładzie powództwa o świadczenie, powództwa o ustalenie i powództwa o ukształtowanie

5. Zrzeczenie się roszczenia w przypadku powództwa wzajemnego

6. Zrzeczenie się roszczenia a zarzut potrącenia zgłoszony w procesie

7. Zrzeczenie się roszczenia na przykładzie wniosku restytucyjnego oraz innych wniosków (art. 444 kpc i art. 58 § 2 i 3 kro) zgłoszonych w procesie

8. Umowa procesowa a zobowiązanie do zrzeczenia się roszczenia

Rozdział III. Ocena natury prawnej zrzeczenia się roszczenia w procesie cywilnym

1. Zrzeczenie się roszczenia jako fakt prawny w znaczeniu sensu largo (podział faktów prawnych na fakty procesowe i pozaprocesowe Ujęcie zrzeczenia się roszczenia w kategorii faktów procesowych)

2. Rozważania nad naturą prawną zrzeczenia się roszczenia Zrzeczenie się roszczenia jako czynność konwencjonalna

3. Kwalifikacja zrzeczenia się roszczenia do kategorii czynności procesowych

3.1. Fakultatywność, formalizm i prekluzyjność czynności zrzeczenia się roszczenia

3.2. Niesamodzielność czynności zrzeczenia się roszczenia

3.3. Inne kwestie związane z naturą prawną zrzeczenia się roszczenia

4. Wadliwość czynności zrzeczenia się roszczenia

5. Obalenie (wzruszenie) czynności zrzeczenia się roszczenia procesowego

5.1. Dopuszczalność zastosowania instytucji odwołalności czynności procesowych w stosunku do zrzeczenia się roszczenia

5.2. Zniesienie postępowania jako instrument unicestwienia dokonanych czynności procesowych a czynność zrzeczenia się roszczenia w procesie cywilnym

5.3. Uchylenie się od skutków prawnych złożonego oświadczenia woli w przypadku umowy o zwolnienie z długu a zrzeczenie się roszczenia w procesie cywilnym

5.4. Nieważność umowy o zwolnienie z długu Dopuszczalność powództwa o ustalenie z art. 189 kpc

6. Kontrola sądowa zrzeczenia się roszczenia

6.1. Zrzeczenie się roszczenia jako czynność sprzeczna z prawem, zasadami współżycia społecznego albo zmierzająca do obejścia prawa

6.2. Zrzeczenie się roszczenia jako czynność sprzeczna z dobrymi obyczajami

6.3. Zrzeczenie się roszczenia jako czynność rażąco naruszająca interes członków grupy

6.4. Zrzeczenie się roszczenia jako czynność naruszająca słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego

7. Skutki zrzeczenia się roszczenia

7.1. Skutki procesowe zrzeczenia się roszczenia

7.2. Skutki materialnoprawne zrzeczenia się roszczenia

7.2.1. Skutek pierwotny zrzeczenia się roszczenia

7.2.1.1. Stan „niezaskarżalności" jako skutek zrzeczenia się roszczenia procesowego w przypadku powództwa o świadczenie i tzw. „niekoniecznego" powództwa o ukształtowanie stosunku prawnego

7.2.1.2. Brak interesu (prawnego) w poszukiwaniu ochrony prawnej jako skutek zrzeczenia się roszczenia w przypadku powództwa o ustalenie prawa lub stosunku prawnego oraz powództwa o ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego

7.2.1.3. Zrzeczenie się roszczenia a kwestia skutków materialnoprawnych związanych z wytoczeniem powództwa

7.2.2. Skutek wtórny zrzeczenia się roszczenia w postaci oddalenia powództwa Zrzeczenie się roszczenia jako przyczyna zaistnienia negatywnej przesłanki zasadności powództwa

8. Podsumowanie zagadnienia natury prawnej czynności zrzeczenia się roszczenia

Wnioski końcowe