Семантическая организация научного текста

Semantyczna organizacja tekstu naukowego

Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego

Autor: Tatiana Kananowicz

Autorka koncentruje się na strukturalno-semantycznych typach zdań charakterystycznych dla rosyjskiego i polskiego tekstu naukowego, wykorzystując oryginalną metodologię badań z zakresu semantyki tekstu, łącząc narzędzia składni semantycznej i funkcjonalnej, lingwistyki i stylistyki tekstu oraz dyskursu. Jest to bez wątpienia nowatorskie podejście do podstawowych jednostek komunikacji (zdań), z uwzględnieniem kategorii bezosobowości (impersonalizacji) we współczesnym dyskursie naukowym w ujęciu komparatystycznym. (…) Na wysoką ocenę zasługuje rzetelność analiz lingwistycznych, logika i konsekwencja interpretacji naukowych, a nade wszystko skrupulatne zestawianie rozbieżności w zakresie wykorzystywania w dyskursie naukowym modeli zdań oraz różnych strategii bezosobowości w opisywanych językach. (…) Poza niewątpliwymi walorami naukowymi ma to przede wszystkim znaczącą wartość dla praktyki translatorskiej oraz dla nauczania języka rosyjskiego w polskim audytorium.

Z recenzji prof. dr hab. Zofii Czapigi

Książka w języku rosyjskim.

Оглавление

Введение . . . 9

Глава 1

Научный текст, его грамматика и семантика . . .  . 23

1.1. Научный текст в дискурсивно-текстовой парадигме 23

1.1.1. Дискурс – текст – жанр – стиль 23

1.1.2. Дискурсивные параметры научных текстов .  . 26

1.1.3. Жанрово-стилистические параметры научных тестов . . 29

1.1.4. Направления и методы исследования научных текстов 31

1.2. Грамматика и семантика в пространстве текста . . . . 36

1.3. Семантика грамматики: модель предложения 43

1.4. Семантика текстовых категорий . 61

Глава 2

Организация русских и польских научных текстов

в координатах моделей предложения .. 79

2.1. Модели предложения в научном тексте: базовые реализации . 80

2.1.1. Модель действия . . 81

2.1.2. Модель характеристики . .. . 86

2.1.3. Модель бытия 87

2.1.4. Модель отношения . . 91

2.1.4.1. Общая характеристика . . .. 91

2.1.4.2. Семантические группы глаголов отношения

в научных текстах .. 98

2.1.4.3. Семантические роли аргументов

в модели отношения . . 108

2.1.4.4. Переходные случаи:

модель действия vs модель отношения . .. 112

2.2. Синонимия синтаксических конструкций: трансформации

базовых предложений и их модельная квалификация . . 118

2.2.1. Семантическая деривация . . . 120

2.2.1.1. Двухаргументные предложения модели действия . 121

2.2.1.2. Трехаргументные предложения модели действия

с локализатором и инструментом . 123

2.2.2. Изменения диатезы . . 127

2.2.2.1. Пассив 129

2.2.2.2. Безличный пассив – псевдорефлексив

и имперсонал . . 134

2.2.3. Ложная пассивизация

при участии описательных предикатов . . 137

2.2.4. Неосложняющая номинализация 140

2.2.5. Конверсивизация . .. 147

2.2.6. Трансформации при помощи глагола иметь – mieć 151

2.3. Состав моделей – итоги . . 154

2.4. Сопоставительный анализ русских и польских

научных текстов по представленности моделей . . 157

Глава 3

Текстовая категория персональности/имперсональности

в русских и польских научных текстах . .  169

3.1. Категория безличности в языке и тексте:

парадигмы интерпретации . .169

3.2. Потенциал модуса в исследовании категории

автора научного текста . . 184

3.2.1. Модус и смежные категории .. 185

3.2.2. Модусная рамка научного текста . . 193

3.2.3. Способы выражения модуса в научном тексте 199

3.2.3.1. Дискретный модус . . 201

3.2.3.2. Недискретный модус . 203

3.2.4. Модус vs диктум в русских и польских

научных текстах 214

3.3. Сопоставительный анализ реализации текстовой

категории персональности/имперсональности

в русских и польских научных текстах .. 216

3.3.1. Персональность в русских и польских научных текстах . 217

3.3.2. Имперсональность в русских и польских

научных текстах 220

Заключение . . . . 235

Библиография 245

Источники . . . 271

Streszczenie

Tekst naukowy w aspekcie porównawczym. Modele zdaniowe

i tekstowa kategoria personalności/impersonalności

w rosyjskich i polskich tekstach naukowych z obszaru humanistyki .  273

Summary

Academic text in comparison. Sentence models

and text category of personality/impersonality

in Russian and Polish academic texts on liberal arts . .277

Список диаграмм .. 281

Список таблиц 283

ISBN: 978-83-8206-449-0

Rok wydania 2022

Liczba stron 284

Format: A5

Na każdą książkę wystawiamy paragon fiskalny lub fakturę VAT.

Książkę można odebrać osobiście w Gdańsku - Ujeścisko

Koszt dostawy jest stały bez względu na ilość zamawianych egzemplarzy.