КАНТ И ГЕГЕЛЬ В ФИЛОСОФСКИХ СПОРАХ XIX ВЕКА

UWAGA- JEŚLI W PARAMETRACH SĄ RÓZNICE DATY, STRON, WYDAWNICTWA ITP. PATRZ ZAWSZE NA OPIS AUKCJI ON JEST NAJWAŻNIEJSZY.

Kant i Hegel w sporach filozoficznych osiemnastego i dziewiętnastego wieku

ANDRZEJ J. NORAS

288 s., 170 x

240 mm

,

690 g

oprawa twarda foliowana

bibliogr., aneks, indeks

summ., Zsfg.

Katowice, 2007

ISBN/ISSN 978-83-226-1675-8

Index 60.91-270

Książka składa się z dwóch części. Część pierwsza poświęcona jest filozofii Kanta, natomiast druga – filozofii Hegla. Taka struktura pracy wyznaczona jest faktem dominacji tych koncepcji w czasach, kiedy się powstały, a zarazem ich żywotnością i siłą oddziaływania. Tak jak do dyskusji całe ówczesne środowisko filozoficzne sprowokowała filozofia Kanta, tak też – a może w jeszcze większym stopniu – filozofia Hegla.

W części pierwszej znajdują się analizy poświęcone myśli Kanta, przy czym ma ona stanowić próbę systematycznej analizy samej myśli filozofa z Królewca. Oznacza to podjęcie próby analizy filozofii Kanta bez wikłania się w różne interpretacje. Dopiero później pokazane zostały motywy interpretacyjne filozofii Kanta. Kant nie był idealistą niemieckim, a zatem to interpretacje Kanta doprowadziły do tego, że miejsce krytycznej filozofii systematycznej zajęła zdogmatyzowana filozofia systemowa. Taki był zamysł tych filozofów, którzy kłócili się nie tylko o rozumienie myśli Kanta, ale także o kształt filozofii w ogóle. W ten sposób, za pośrednictwem K.L. Reinholda i S. Maimona, doszło do sformułowania programu filozoficznego Fichtego (jego Wissenschaftlehre). Następnie do głosu doszła, podlegająca wielostronnym wpływom, filozofia Schellinga.

Punktem wyjścia części drugiej jest filozofia Hegla, która stanowiła swoiste zwieńczenie idealizmu niemieckiego. Ale zarazem pojawia się rzecz nowa. Filozofia Kanta stała się bezpośrednim przedmiotem namysłu filozofów pokantowskich. Każdy z nich odnosił się do jego myśli, każdy filozofował w perspektywie jego myślenia. Filozofia Hegla budzi żywsze i bardziej różnorodne reakcje: od zapatrzenia do całkowitej krytyki. Z perspektywy analiz zamieszczonych w pracy powoduje to pewną nierównowagę, jeśli chodzi o odniesienia do Hegla wobec tych, jakie zawarto w pierwszej części w odniesieniu do Kanta. W drugiej części równie często tych odniesień brak. Nie wszyscy bowiem filozofują wprost w odniesieniu do Hegla (jak Kierkegaard bądź Schopenhauer).

Spis treści

Wstęp........................ 9

Część pierwsza

Filozofia Immanuela Kanta i jej recepcja w osiemnastym i dziewiętnastym wieku

Rozdział pierwszy

Problemy filozofii krytycznej Immanuela Kanta........ 19

Rozdział drugi

Filozofia Kanta w swych bezpośrednich interpretacjach..... 41

Rozdział trzeci

Kant a filozofia idealizmu niemieckiego........... 54

Transformacja krytycyzmu Kanta w ujęciu Fichtego...... 57

Kant a filozofia Schellinga............... 73

Filozofia przyrody................. 76

Schellinga idealizm transcendentalny.......... 79

Schellinga filozofia tożsamości............. 82

Schellinga filozofia wolności.............. 86

Filozoficzno-religijny system późnego Schellinga...... 87

Romantyzm. Schleiermacher.............. 89

Część druga

Filozofia Georga Wilhelma Friedricha Hegla i jej dziewiętnastowieczna recepc)a

Rozdział czwarty

Filozofia Georga Wilhelma Friedricha Hegla.......... 97

Problematyczność filozofii Hegla............. 97

Kontekst historyczny filozofii Hegla............ 103

Fenomenologia ducha................. 107

Nauka logiki.................... 120

Rozdział piąty

Filozofia pierwszej połowy dziewiętnastego wieku........ 128

Filozofia poheglowska................. 133

Prawica i lewica heglowska. Filozofia marksistowska..... 136

Sorena Kierkegaarda prawda egzystencji.......... 145

Preneokantyzm Artura Schopenhauera.......... 160

Rozdział szósty

U źródeł neokantyzmu .................. 177

Rozdział siódmy

Pozytywizm...................... 186

August Comte i pozytywizm............... 195

Reforma nauk................... 197

Nauka o społeczeństwie............... 204

Pozytywizm tryumfujący................ 207

Utylitaryzm Johna Stuarta Milla............ 209

Pozytywizm ewolucjonistyczny Herberta Spencera..... 211

Empiriokrytycyzm.................. 216

Idea filozofii naukowej Richarda Avenariusa....... 218

Ekonomia myślenia według Ernsta Macha........ 225

Zakończenie...................... 229

Aneks........................ 235

Filozofia pokantowska — tabela chronologiczna....... 235

Filozofia poheglowska — tabela chronologiczna....... 239

Filozofia pozytywistyczna — tabela chronologiczna...... 242