Возражения и последующие ответы — Рене Декарт

Rene Descartes

Zarzuty i odpowiedzi późniejsze  Biblioteka Europejska

Antyk

175 x 235mm

Przed oddaniem do druku Medytacji o pierwszej filozofii Descartes rozsyłał kopie rękopisu, głównie za pośrednictwem o. Mersenne’a, wielu osobom z prośbą o opinie. Otrzymane uwagi oraz swoje na nie repliki oddał do druku razem z tekstem właściwym i odtąd stanowią one, jako tzw. Zarzuty i odpowiedzi, integralną część Medytacji. W wydaniu pierwszym z 1641 r. znalazło się sześć zarzutów i odpowiedzi, w wydaniu drugim, które ukazało się w maju 1642 r., doszły jeszcze jedne oraz list Descartes’a do o. Dineta.

Oczywiście dyskusja nad treściami dzieła rozwijała się i w bogatej korespondencji Descartes’a znajdujemy wiele fragmentów polemicznych. Jednak niektóre listy są w intencji ich autorów świadomą kontynuacją dyskusji, można je więc uważać za ciąg dalszy Zarzutów i odpowiedzi. W szczególności należą do nich listy zamieszczone w niniejszym zbiorze, który ze względów praktycznych opatrujemy tytułem Zarzuty i odpowiedzi późniejsze. List anonimowego Hyperaspistesa jest kontynuacją Zarzutów piątych, postawionych przez Pierre’a Gassendiego (1592-1655), a jednocześnie zapowiada kolejne repliki Gassendiego wydane przez niego w dziele Disquisitio metaphysica. Dwa listy Antoine’a Arnaulda (1612-1694) stanowią dalszy ciąg Zarzutów czwartych jego autorstwa. Trzy listy Henry’ego More’a (1614-1687) nie mają wprawdzie bezpośredniego odniesienia do wcześniejszych Zarzutów, jednak należy je uznać za swoiste dopełnienie Zarzutów trzecich, postawionych przez Thomasa Hobbesa, wobec którego Henry More i jego środowisko filozoficzne pozostawało we wrogiej opozycji.

(fragment Wstępu tłumacza)