Азбука пчеловода + Руководство пчеловода

ABC pszczelarza

Wydawnictwo: PWRiL

Dostępność: Wysyłka w 12 godzin

Józef Kalinowski

 rok wydania 2019, reprint wydania II z 1988

Liczba stron : 200

Oprawa miękka

150 x 210 mm

ISBN: 978-83-09-01334-1

Pszczelarstwo jest jedyną w swoim rodzaju gałęzią produkcji zrzeszającą tak wielu ludzi o tak różnej specjalizacji. Nie ma właściwie zawodu, w którym nie można byłoby znaleźć pszczelarza. Do niedawna większość pasiek utrzymywali rolnicy, traktując pszczelarstwo jako dodatkowe zajęcie, dające bezpośrednie korzyści materialne w formie miodu i wosku, a pośrednie – przez zapylanie roślin uprawnych. Intensyfikacja, a więc i specjalizacja produkcji rolniczej, zostawia mało czasu rolnikowi na zajmowanie się pszczelarstwem. Zubożenie bazy nektarowo-pyłkowej, a zwłaszcza rozłożenie pożytków w czasie, stwarza nowe problemy związane z poprawnym prowadzeniem pasiek. W większości regionów pozostawienie bez należytej opieki nawet małej pasieki powoduje szybką jej samolikwidację.

W pszczelarstwie, podobnie jak w innych dziedzinach, do racjonalnego gospodarowania potrzebna jest coraz większa wiedza, a więc trzeba mieć czas, aby ją zdobyć. Dogodne ku temu warunki mają ludzie mieszkający w ośrodkach miejskich, którzy swój wolny czas mogą przeznaczyć najpierw na dokształcanie się, a następnie na pielęgnację pasieki zlokalizowanej poza miastem, na jego peryferiach lub w ogródkach działkowych. Sprzyjają temu też – dysponowanie własnymi środkami transportu i dogodne połączenia komunikacyjne. Prowadzenie pasieki ułatwia także sezonowość pielęgnacji pszczół i niekonieczność codziennego doglądania. Dzięki temu w większych ośrodkach miejskich koła pszczelarzy liczą dziś po kilkaset członków i mają tendencję do wzrostu. Wiele specjalistycznych gospodarstw pasiecznych prowadzą również pszczelarze mieszkający w mniejszych ośrodkach miejskich.

Konsekwencją zmian społecznych jest pogłębiające się różnicowanie zawodowe osób zajmujących się pszczelarstwem. Stwarza to nowe problemy, gdyż każdy, pa trząc na pszczoły przez pryzmat wyuczonego zawodu i konkretnych możliwości, chce na swój sposób wprowadzać postęp w tę dość skomplikowaną i podlegającą prawom natury dziedzinę.

Celem niniejszego opracowania jest ujednolicenie w miarę możliwości poglądów na podstawowe zagadnienia związane z życiem pszczół i gospodarowaniem nimi. Aby tekst był względnie zwarty, niektóre zagadnienia omówiono syntetycznie.

Dla uniknięcia zaś powtarzania spraw ogólnych pewne zagadnienia czy zalecenia są opisane w rozdziale najbardziej potrzebującym takiego omówienia, a w innych wspomina się tylko o nich.

Aby książka nie była obarczona zbyt szczegółowym opisem rzeczy prostych, założono świadomie, że korzystający z niej posiadają minimum wiedzy o biologii pszczół nabytej w szkole lub u pszczelarzy w pasiekach i przynajmniej widzieli podstawowe elementy pracy przy pszczołach. Kolejność wykonywania tych prac, z uwzględnieniem dokonywanych zmian w ulach w okresie całego sezonu, wynika z rozdziału obejmującego zapis prac pasiecznych, a zwłaszcza w części opisującej przykładowy zapis.

Wypada jeszcze wspomnieć, iż zbytnie upraszczanie problemu hodowli pszczół może zachęcić do zakładania pasiek lub ich powiększania bez względu na warunki pożytkowe i własne możliwości. Trzeba więc założyć, że prowadzenie gospodarstwa pasiecznego wymaga wiedzy praktycznej i teoretycznej. Różne niedopatrzenia mogą stać się przyczyną osobistych i społecznych strat materialnych. W związku z tym starano się w opracowaniu poruszyć te wszystkie problemy, które powinny umożliwić podjęcie rozsądnej decyzji przed nabyciem pszczół lub powiększeniem liczby pni.

SPIS TREŚCI

Wprowadzenie

Rola pszczół w życiu człowieka

Prowadzenie gospodarstwa pasiecznego

Opłacalność

Trudności

Ule w gospodarstwie pasiecznym

Typy uli i ich charakterystyka

Podstawowe wyposażenie ula

Wybór typu ula

Rodzina pszczela

Praca przy pszczołach

Pasieczysko

Nabywanie pszczół

Pielęgnacja pszczół

Prace i zabiegi wiosenne

Łączenie rodzin

Przegląd główny pasieki

Powiększanie gniazd i dodawanie nadstawek

Prace i zabiegi w okresie lata

Wywóz pszczół na pożytki

Miodobranie

Wychów matek

Pomnażanie liczby pni

Przygotowanie pszczół do zimowli

Gospodarka pasieczna

Praca hodowlana

Żywienie pszczół

Wyjaśnienie podstawowych nazw i pojęć

Zapis prac pszczelarskich za pomocą symboli 

Poradnik pszczelarza

Wydawnictwo: PWRiL

rok wydania:reprint wydania z 1952 roku

Liczba stron : 432

Oprawa miękka

145 x 205 mm

ISBN: 978-83-09-01096-8

Celem tej pracy jest podanie naj­ważniejszych wiadomości i wskazówek niezbędnych przy pracy w pasiece i hodowli pszczół

Celem tej pracy jest podanie naj­ważniejszych wiadomości i wskazówek niezbędnych przy pracy w pasiece i przy organizowaniu i planowaniu nowych gospo­darstw pasiecznych.

W pierwszym rozdziale biologia pszczoły została ujęta w skrócie, także stanowi tylko przypomnienie ważniejszych wiadomości i przegląd danych cyfrowych dotyczących budowy i życia pszczół.

Rozdziały: „Baza pokarmowa" i „Zapylanie roślin uprawnych przez pszczoły" opracował mgr inż. M. Lipiński. Zagadnienia związane z roślinnością miodo i pyłkodajną potraktowano ob­szernie, z ujęciem ważniejszych roślin miododajnych w przej­rzyste wykazy. Znajomość bazy pokarmowej w danej miejsco­wości musi stanowić podstawę planowania dla każdej pasieki.

Rozdziały: „Ule", „Narzędzia i sprzęt pasieczny" oraz „Bu­dowle pasieczne". Liczne rysunki z podaniem ścisłych wymiarów wszystkich części umożliwią również budowę uli standardowych warsztatom przy większych gospodarstwach pasiecznych. Opis narzędzi i sprzętu pasiecznego uwzględnia pełny jego asorty­ment, liczne rysunki ułatwiają orientację. Bardziej ogólnie po­traktowano opis budowli pasiecznych z uwagi na to, że stebniki są u nas rzadko stosowane, większy natomiast nacisk położono na pracownię pasieczną, którą musi posiadać każda dobrze po­stawiona pasieka. Rozdziały: „Prace w pasiece", „Pokarm pszczół i podkarmianie", „Rozmnażanie rodzin pszczelich" i „Przewożenie pszczół". To, co w innych podręcznikach pszczelarskich obejmowano zwykle ogólną nazwą gospodarki pasiecz­nej, rozbite zostało na osobne działy, uwzględniające całokształt prac w tym zakresie. Cały materiał został ujęty w sposób, który ułatwi pszczelarzowi posługującemu się „Poradnikiem" znale­zienie treściwych wskazówek co do kolejności oraz sposobu wy­konania wszystkich prac pasiecznych.

Rozdziały: „Selekcja pszczół" i „Hodowla matek pszczelich" obejmują zakres wiado­mości niezbędnych dla każdego pszczelarza, nie wyczerpując jednak całości zagadnień, z którymi styka się pszczelarz-hodowca.

Rozdziały: „Choroby pszczół" oraz „Pasożyty i szkodniki pszczół" dają krótki przegląd chorób pszczół i czerwiu oraz ustalonych metod ich zwalczania, z szerszym omówieniem sposobów odkażania uli i sprzętu; omawiają też najczęściej spotykane szkodniki pszczół.

Całość książki zamykają krótkie dane informacyjne.

Spis treści

Rozdział I PODSTAWOWE WIADOMOŚCI Z BIOLOGII PSZCZÓŁ       

Skład rodziny pszczelej; Pszczoły robotnice; Matka pszczela; Truteń; Gniazdo pszczół; Wymagnia cieplne rodziny pszczelej; Zimowla pszczół; Rozwój osobników pszczelich; Praca pszczół

Rozdział II BAZA POKARMOWA

Produkty zbierane z roślin przez pszczoły; Pyłek; Nektar; Spadź; Kit pszczeli; Warunki wpływające na wydzielanie nektaru; Charakterystyka środowisk miododajnych; Charakterystyka ważniejszych roślin miododajnych; Wybór pastwiska pszczelego dla pasieki; Sporządzanie bilansu miodowego pasieki; Obserwacje fenologiczne i ewidencja kwitnienia; Typy pożytku; Polepszanie i owiększanie bazy pokarmowej; Szkółkarstwo drzew i krzewów miododajnych

Rozdział III ZAPYLANIE ROŚLIN UPRAWNYCH PRZEZ PSZCZOŁY

Organizacja zapylania; Planowanie zapylania;

Rozdział IV ULE

Ogólne uwagi o budowie uli; Warunki, jakim powinien odpowiadać ul; Typy uli używanych w Polsce; Ul warszawski  zwykły; Ul warszawski poszerzony; Ul Dadana; Ul wielkopolski

Rozdział V NARZĘDZIA I SPRZĘT PASIECZNY

Sprzęt niezbędny przy pracy w pasiece; Sprzęt używany przy gospodarce rojowej; Narzędzia do zakładania węży; Narzędzia i sprzęt potrzebny przy miodobraniu; Sprzęt i narzędzia do wytapiania wosku oraz gospodaro­wania plastrami i woskiem w pasiece; Sprzęt i narzędzia pomocnicze

Rozdział VI BUDOWLE PASIECZNE

Pracownia pasieczna; Stebnik

Rozdział VII PRACE W PASIECE

Opieka nad pszczołami przed pierwszym oblotem; Wystawianie pszczół ze stebnika; Pierwszy oblot; Dogląd pasieki po pierwszym oblocie; Zwalczanie rabunku; Główny przegląd wiosenny; Poprowianie pni z trutówkami; Poszerzanie gniazd; Zapobieganie rójce; Wykorzystanie głównego pożytku; Miodobranie; Prace w pasiece po głównym pożytku; Okrywanie gniazd u pni zimujących na dworze; Przygotowanie zimowych pomieszczeń dla pszczół; Przenoszenie uli do stebników i innych pomieszczeń; Notatki pasieczne; Opieka nad pszczołami w zimie

Rozdział VIII POKARM PSZCZÓŁ I PODKARMIANIE

Ilości pokarmów zużywane przez pszczoły; Zaopatrzenie pszczół w pokarm; Przygotowanie pokarmu dla pszczół; Poddawanie pokarmu; Ogólne uwagi o poddawaniu pokarmu; Zbieranie i przechowywanie pyłku;

Rozdział IX PRODUKCJA WOSKU I ZAOPATRZENIE PASIEKI W PLASTRY

Warunki konieczne dla wydzielania wosku; Pełne zaopatrzenie pasieki w plastry; Obliczenie odbudowy ramek i zużycia wazy; Wosk dochodowy; Ogólna wydajność  wosku; Bilans woskowy pasieki

Rozdział X SELEKCJA PSZCZÓŁ

Teoretyczne podstawy selekcji; Selekcja grupowa; Selekcja rodowodowa; Organizacja pracy selekcyjnej w pszczelnictwie

Rozdział XI HODOWLA MATEK PSZCZELICH

Rozdział XII ROZMNAŻANIE RODZIN PSZCZELICH

Rójka naturalna; Roje sztuczne; Przyspieszone pomnażanie pasieki; Zwiększanie zbioru miodu przez rozrajanie  ; Optymalny okres rozwoju czerwiu

Rozdział XIII PRZEWOŻENIE PSZCZÓŁ

Przewożenie pszczół wozami konnymi i samochodami; Transport pszczół koleją; Transport pszczół drogami wodnymi; Transport pszczół samolotami; Przesyłka rojów i matek pszczelich pocztą

Rozdział XIV CHOROBY PSZCZÓŁ

Infekcja; Odkażanie; Choroby czerwiu; Zgnilec złośliwy; Zgnilec łagodny; Zaraza woreczkowa; Grzybice; Zamieranie czerwiu z innych przyczyn; Zaraźliwe choroby pszczół dorosłych; Zaraza zarodnikowcowa; Zaraza pełzakowa; Zaraza roztoczowa; Paratyfus pszczół; Rozpadnica; Niezaraźliwe choroby pszczół dorosłych; Biegunka (zaperzenie); Choroba majowa; Zatrucia pszczół

Rozdział XV PASOŻYTY I SZKODNIKI PSZCZÓŁ

Pasożyty pszczół i czerwiu; Szkodniki i wrogowie pszczół; Szkodniki miodu; Szkodniki woszczyny pszczelej; Szkodniki pierzgi

Rozdział XVI TECHNOLOGIA MIODU

Klasyfikacja miodu; Klasyfikacja miodu według barwy; Klasyfikacja miodu według smaku i zapachu; Klasyfikacja miodu według pochodzenia; Klasyfikacja miodu według konsystencji; Skład chemiczny i właściwości fizyczne miodu; Odbiór miodu; Czynności wykonywane w pracowni; Przechowywanie miodu; Krystalizacja miodu; Wady miodu i ich poprawianie; Wykrywanie obcych domieszek w miodzie

Rozdział XVII TECHNOLOGIA WOSKU

Surowiec woskowy; Sortowanie surowca woskowego; Oznaczanie zawartości wosku w surowcu woskowym; Przechowywanie surowca woskowego; Przeróbka surowca na wosk; Skład chemiczny i właściwości fizyczne wosku; Gatunki wosku; Zafałszowania wosku i sposoby ich wykrywania; Przechowywanie wosku i odpadków woskowych; Wyrób węży