LexisNexis СУДЕБНЫЙ ПРОВЕРКА

PRZEGLĄD SĄDOWY LexisNexis

nr 1

nr 2

nr 3

nr 4

nr 6

nr 7-8

nr 9

Julian Sutor

Nietykalność i immunitet karny głów

państw i innych osób piastujących

wysokie stanowiska państwowe

i.

Wyjątkowy status głowy państwa, zarówno w wymiarze krajowym, jak i międzynarodowym, kształtował się w długim procesie historycznym, faktycznie od początków cywilizacji ludzkiej.

Przede wszystkim, w płaszczyźnie krajowej, głowa państwa korzystała przeważnie z całkowitej nietykalności i absolutnego immunitetu jurysdykcyjnego, stojąc niejako ponad prawem {„king is above law"). Natomiast w aspekcie prawnomię-dzynarodowym ta jego sytuacja prawna ratione personae znalazła wyraz w traktowaniu władców jako równoprawnych suwerenów i faktycznie podmiotów prawa międzynarodowego, zwłaszcza w czasach, gdy państwo identyfikowane było z osobą władcy („Państwo to ja"), zgodnie z maksymą - par in parem non

habet imperium, czyli równy nad równymi nie ma władztwa.

Jako pierwszy przedstawiciel swego państwa, głowa państwa posiadała, na podstawie powszechnego prawa międzynarodowego, zdolność prawną do reprezentowania swego państwa i działania w jego imieniu. Stanowiło to także podstawę prawnomiędzynarodową korzystania przez nią z immunitetu jurysdykcyjnego przed sądami obcych państw.

Zasada ta rozciągnięta została także na członków jego rodziny, dworzan, a szczególnie osobistych przedstawicieli władcy, wysyłanych w różnych misjach do obcych państw. Z czasem, będąc jego posłami i ambasadorami, byli oni traktowani jako jego alter ego, korzystając także z nietykalności i immunitetu jurysdykcyjnego, co dało początek immunitetowi dyplomatycznemu.

Przegląd Sądowy, wrzesień 2010