Исключен. Послевоенная судьба немцев

Wypędzeni. Powojenne losy Niemców

• Autor: R. M. Douglas
• Liczba stron: 552
• Format: 158x213 mm
• Oprawa: Oprawa miękka
• ISBN: 978-83-8151-770-6
• Wydawnictwo: Wydawnictwo RM
• Rok wydania: 2023

Książka opowiada o wstydliwie pomijanym milczeniem, a nawet lekceważonym przez badaczy epizodzie nowożytnej historii europejskiej, jakim było przymusowe wysiedlenie ludności niemieckiej z krajów środkowej i wschodniej Europy po 1945 roku.

Ta kilkuletnia operacja deportacyjna – przeprowadzona na mocy uzgodnień zwycięskiej w II wojnie światowej koalicji – dotknęła kilkanaście milionów ludzi, głównie starców, kobiety i dzieci. Przyniosła też wiele ofiar, bo w jej trakcie podczas uwięzienia w zaimprowizowanych obozach koncentracyjnych oraz tułaczki i transportów w nieludzkich warunkach zginęło około pół miliona osób.

Niniejsza książka to pierwsze opracowanie poświęcone tej politycznej i ludzkiej katastrofie, której tragicznym skutkom nie zapobiegły nawet starania podejmowane przez międzynarodowe organizacje humanitarne. Pokłosie przymusowych powojennych deportacji do dziś rzuca cień na europejskie relacje, stanowiąc podłoże nierozwiązywalnych sporów.

Książka Tadeusza Wolszy W stalinowskim więzieniu to pierwsza w kraju udana próba kompleksowego spojrzenia na życie codzienne w różnego rodzaju miejscach odosobnienia (więzienia, obozy, ośrodki pracy więźniów) w Polsce, w latach 1945 – 1956. Autor w szczegółowym ujęciu, bazując na niedostępnej jeszcze nie tak dawno dokumentacji z Departamentu Więziennictwa i Obozów MBP oraz szeroko odwołując się do memuarystyki, przedstawił kilka interesujących, niekiedy wręcz pasjonujących zagadnień, takich jak np. codzienność w więziennej celi i w obozowym baraku, niewolnicza praca skazanych w kopalniach, kamieniołomach, gospodarstwach rolnych, pobyt skazanych i ostatnie chwile życia w celi śmierci. W tej ostatniej sprawie przywołał np. losy Hieronima Dekutowskiego „Zapory” i Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”. Autor w niezwykle interesującej formie przedstawił również kilkanaście przykładów ucieczek więźniów z konwojów i zakładów karnych, np. z Krakowa, Sieradza, Strzelec Opolskich i więzienia mokotowskiego. W końcu imiennie wskazał na najbardziej brutalnych funkcjonariuszy straży więziennej – odpowiadających za skrytobójcze mordy popełnione na żołnierzach wyklętych.