История античной философии, том 1–4 Реале.

Uwaga: Brak tomu 5

PIS TREŚCI

UWAGI WSTĘPNE

PRZEDMOWA

OD POCZĄTKÓW DO SOKRATESA

WPROWADZENIE:

POWSTANIE, NATURA ORAZ ROZWÓJ FILOZOFII I SPEKULATYWNYCH PROBLEMÓW STAROŻYTNOŚCI

I. POWSTANIE FILOZOFII W GRECJI

1. Filozofia jako twór geniuszu greckiego; 2. Bezpodstawność tezy o domniemanym pochodzeniu filozofii ze Wschodu; 3. Specyficzne przekształcenie teoretyczne wiedzy egipskiej i chaldejskiej pod wpływem ducha greckiego; 4. Wnioski

II. FORMY ŻYCIA DUCHOWEGO GREKÓW, KTÓRE PRZYGOTOWAŁY POWSTANIE FILOZOFII

1. Poematy Homera; 2. Bogowie religii publicznej i ich relacja do filozofii; 3. Religia misteriów: wpływ orfizmu na ukształtowanie się problematyki filozofii starożytnej; 4. Warunki polityczne, społeczne i ekonomiczne, które sprzyjały powstaniu filozofii u Greków

III. NATURA I PROBLEMY FILOZOFII STAROŻYTNEJ

1. Cechy charakterystyczne filozofii starożytnej; 2. Problemy filozofii starożytnej

IV. OKRESY FILOZOFII STAROŻYTNEJ

CZĘŚĆ PIERWSZA:

JOŃSCY I ITALSCY FILOZOFOWIE PRZYRODY PROBLEMATYKA PHYSIS, BYTU I KOSMOSU

SEKCJA PIERWSZA:

ZAPOWIEDŹ PROBLEMATYKI KOSMOLOGICZNEJ

I. MITY TEOGONICZNE I KOSMOGONICZNE

SEKCJA DRUGA:

MILEZYJCZYCY I HERAKLIT

I. TALES

1. Filozoficzne twierdzenia przypisywane Talesowi; 2. Znaczenie terminu «zasada»; 3. Zasadą jest woda; 4. Inne twierdzenia Talesa

II. ANAKSYMANDER

1. Bezkres jako zasada i jego cechy; 2. Powstanie wszystkich rzeczy z bezkresu; 3. Nieskończona liczba światów i powstanie naszego świata

III. ANAKSYMENES

1. Zasada pojęta jako powietrze; 2. Powstawanie rzeczy z powietrza; 3. Stosunek Anaksymenesa do jego poprzedników

IV. HERAKLIT Z EFEZU

1. Wieczna zmienność wszystkiego; 2. Stawanie się jako walka przeciwieństw oraz ich ukryta harmonia (synteza przeciwieństw); 3. Ogień jako zasada wszystkiego; 4. Dusza

SEKCJA TRZECIA:

PITAGOREIZM

I. DLACZEGO MÓWIMY OGÓLNIE O PITAGOREJCZYKACH, A NIE O POSZCZEGÓLNYCH PITAGOREJCZYKACH - CECHY SZKOŁY PITAGOREJSKIEJ

II. NOWY SPOSÓB ROZUMIENIA ZASADY

1. Liczba zasadą wszystkiego; 2. Elementy liczby: podstawowe przeciwieństwo i harmonia; 3. Przejście od liczby do rzeczy; 4. Utworzenie pojęcia «kosmosu»: świat jest «po-rządkiem»

III. WIARA PITAGOREJSKA: CZŁOWIEK, JEGO DUSZA I JEJ PRZEZNACZENIE

IV. STRUKTURALNE APORIE PITAGOREIZMU

1. Aporie dotyczące Boga i tego co boskie; 2. Aporie dotyczące duszy

SEKCJA CZWARTA:

KSENOFANES I ELEACI

I. KSENOFANES

1. Ksenofanes a eleaci; 2.Krytyka pojmowania bóstw i obalenie założeń tradycyjnej religii; 3. Bóg i to co boskie według Ksenofanesa; 4. Fizyka Ksenofanesa; 5. Idee moralne

II. PARMENIDES

1. Trzy drogi badań; 2. Droga bezwzględnej prawdy; 3. Droga błędu; 4. Trzecia droga: możliwe do przyjęcia wytłumaczenie zjawisk i parmenidejska «doksa»; 5. Strukturalna aporia filozofii parmenidejskiej

III. ZENON Z ELEI

1. Powstanie dowodzenia dialektycznego; 2. Dialektyczne argumenty przeciw ruchowi; 3. Dialektyczne argumenty przeciw wielości; 4. Znaczenie Zenona

IV. MELISSOS Z SAMOS

1. Usystematyzowanie filozofii eleackiej; 2. Atrybuty bytu i sposób ich uzasadnienia; 3. Wykluczenie sfery doświadczenia i «doksy»

SEKCJA PIĄTA:

PLURALIŚCII EKLEKTYCZNI FILOZOFOWIE PRZYRODY

I. EMPEDOKLES

1. Cztery «elementy»; 2. Miłość i nienawiść; 3. Sfajros i kosmos; 4. Poznanie; 5. Dusza i to co boskie; 6. Aporie filozofii Empedoklesa

II. ANAKSAGORAS Z KLADZOMEN

1. Homoiomerie; 2. Boski umysł; 3. Aporie filozofii Anaksagorasa

III. ATOMIŚCI

1. Odkrycie atomów pojętych jako zasady; 2. Atomy, ruch mechaniczny i konieczność; 3. Człowiek, dusza, to co boskie; 4. Poznanie; 5. Etyka demokrytejska

IV. EKLEKTYCZNI FILOZOFOWIE PRZYRODY

1. Zjawisko eklektyzmu i upadek filozofii przyrody; 2. Diogenes z Apollonii i jego historyczne znaczenie; 3. Archelaos z Aten

CZĘŚĆ DRUGA:

SOFIŚCI - PRZEJŚCIE OD FILOZOFII PRZYRODY DO FILOZOFII MORALNEJ

SEKCJA PIERWSZA:

GENEZA I NATURA PROBLEMATYKI MORALNEJ

I. DLACZEGO FILOZOFICZNY PROBLEM CZŁOWIEKA NIE POJAWIŁ SIĘ RÓWNOCZEŚNIE Z PROBLEMEM KOSMOSU

II. KILKA ROZRÓŻNIEŃ TERMINOLOGICZNYCH I POJĘCIOWYCH ISTOTNYCH DLA ZROZUMIENIA PROBLEMATYKI ETYCZNEJ

III. REFLEKSJA MORALNA PRZED POJAWIENIEM SIĘ FILOZOFII MORALNEJ

SEKCJA DRUGA:

SOFIŚCI

I. POWSTANIE, NATURA I CELE RUCHU SOFISTYCZNEGO

1. Znaczenie terminu «sofista»; 2. Powody powstania sofistyki; 3. Indukcyjna metoda dociekań sofistycznych; 4. Praktyczne cele sofistyki; 5. Zapłata pieniężna pobierana przez sofistów; 6. Panhelleński duch sofistyki; 7. Oświeceniowy charakter greckiej sofistyki; 8. Różne nurty sofistyki

II. PROTAGORAS

1. Zasada «homo-mensura»; 2. Zasada dwóch sprzecznnych ze sobą sądów i jej zastosowanie; 3. Nauczanie «cnoty» i znaczenie tego terminu; 4. Ograniczenie znaczenia zasady «homo-mensura»; 5. Utylitarystyczne podłoże filozofii Protagorasa; 6. Stanowisko Protagorasa odnośnie do bogów

III. GORGIASZ

1. Zanegowanie prawdy; 2. Nic nie istnieje; 3. Gdyby nawet byt istniał, byłby niepoznawalny; 4. Nawet gdyby byt mógł być poznany, byłby niewyrażalny; 5. Ucieczka na płaszczyznę doświadczenia i sytuacji; 6. Retoryka i wszechmoc słowa; 7. Słowo i poetyckie oszustwo

IV. PRODIKOS Z KEOS

1. Odkrycie synonimiki; 2. Utylitaryzm etyczny i mit «Heraklesa na rozdrożu»; 3. Bogowie jako ubóstwienie tego co użyteczne

V. HIPPIASZ I ANTYFONT

1. Naturalistyczny nurt sofistyki; 2. Metoda wiedzy encyklopedycznej Hippiasza (polimathia); 3. Przeciwstawienie sobie «nomos» i «physis»; 4. Radykalizacja przeciwieństwa między «nomos» i «physis» u Antyfonta; 5. Naturalistyczny kosmopolityzm i egalitaryzm

VI. ERYŚCII SOFIŚCI POLITYCY

1. Cechy erystyki; 2. Tezy głoszone przez sofistów polityków

VII. PODSUMOWANIE SOFISTYKI

CZĘŚĆ TRZECIA:

SOKRATES I SOKRATYCY MNIEJSI. POWSTANIE FILOZOFII MORALNEJ

SEKCJA PIERWSZA:

SOKRATES. ODKRYCIE ISTOTY CZłOWIEKA

I. KWESTIA SOKRATYCZNA I PROBLEM ŹRÓDEŁ

II. ETYKA SOKRATEJSKA

1. Stosunek Sokratesa do filozofii «physis»; 2. Odkrycie istoty człowieka; 3. Uściślenia i świadectwa odnoszące się do nowej sokratejskiej koncepcji «psyche»; 4. Nowe znaczenie «arete» i przewrót na skali wartości; 5. «Paradoksy» sokratejskiej etyki; 6. Panowanie nad sobą, wewnętrzna wolność i autarkia; 7. Przyjemność, pożytek i szczęście; 8. Przyjaźń; 9. Polityka; 10. Rewolucja bez przemocy

III. TEOLOGIA SOKRATEJSKA I JEJ ZNACZENIE

1. Stanowisko Sokratesa wobec problematyki teologicznej; 2. Bóg jako Inteligencja wyznaczająca cel i jako Opatrzność; 3. «Daimónion» Sokratesa; 4. Relacje między teologią a etyką Sokratesa

I

I. ODRODZENIE SIĘ EPIKUREIZMU W DWU PIERWSZYCH WIEKACH ERY CHRZEŚCIJAŃSKIEJ

1. Świadectwa potwierdzające żywotność i popularność filozofii Ogrodu w epoce Cesarstwa; 2. Dogmatyczna stabilność epikureizmu oraz uwydatnienie się jego charakteru religii laickiej; 3. Prestiż zdobyty przez Epikura i epikurejczyków w epoce Cesarstwa

II. DIOGENES Z OJNOANDY

1. Portyk zbudowany z polecenia Diogenesa z Ojnoandy i jego cel; 2. Wykład nauk z zakresu fizyki; 3. Wykład etyki

III. UPADEK EPIKUREIZMU

SEKCJA TRZECIA

ODRODZENIE FILOZOFII PORTYKU W RZYMIE I NEOSTOICYZM

IV. OSTATNIA FAZA ROZWOJU SZKOŁY STOICKIEJ

1. Żywotność i rozprzestrzenienie się stoicyzmu w epoce Cesarstwa; 2. Cechy neostoicyzmu

II. SENEKA

1. Cechy myśli Seneki; 2. Bóg i to co boskie (104); 3. Koncepcja człowieka; 4. Sumienie; 5. Wola; 6. Poczucie grzechu; 7. Równość wszystkich ludzi i wzajemna miłość; 8. Domniemane relacje Seneki ze św. Pawłem

III. MUZONIUSZ RUFUS

1. Wyakcentowanie praktycznego aspektu filozofii; 2. Ćwiczenie jako urzeczywistnienie cnoty i dobra; 3. Nowe motywy

IV. EPIKTET, FILOZOF NIEWOLNIK

1. Cechy stoicyzmu Epikteta; 2. Podstawowa zasada etyki Epikteta; 3. Trójpodział filozofii o znaczeniu etycznym; 4. «Proairesis», czyli podstawowy wybór moralny; 5. Nowy sposób odczuwania tego co boskie; 6. Pokrewieństwo człowieka z Bogiem i braterstwo ludzi; 7. Oddawanie czci Bogu

V. MAREK AURELIUSZ, CESARZ FILOZOF

1. Cechy stoicyzmu Marka Aureliusza; 2. Kosmiczny przepływ i przemijanie wszystkiego; 3. Potwierdzenie stoickiego monizmu panteistycznego; 4. Nowa antropologia: człowiek jako ciało, dusza i umysł; 5. Ucieczka do własnego wnętrza; 6. Nowy duch

VI. ZANIK FILOZOFII STOICKIEJ

SEKCJA CZWARTA

ODRODZENIE SIĘ PIRRONIZMU I NEOSCEPTYCYZM

I. AINEZYDEM I PONOWNE PRZEMYŚLENIE PIRRONIZMU

1. Powody odrodzenia się pirronizmu i jego cechy; 2. Dziesięć «tropów», czyli wykaz najwyższych kategorii wątpienia; 3. Zanegowanie prawdy, zasady przyczynowości oraz możliwości wnioskowania wykraczającego poza doświadczenie; 4. Stosunek sceptycyzmu Ainezydema do heraklityzmu; 5. Idee moralne

II. AGRYPPA I DALSZY ROZWÓJ NEOSCEPTYCYZMU

1. Sceptycy po Ainezydemie; 2. Nowy wykaz «tropów» sporządzony przez Agryppę; 3. Znaczenie nowego wykazu «tro-pów»

III. SEKSTUS EMPIRYK I KOŃCOWA FAZA ROZWOJU STAROŻYTNEGO SCEPTYCYZMU

1. Krótka charakterystyka różnych kierunków medycyny greckiej ze szczególnym uwzględnieniem kierunku empirycznego; 2. Menodot - między medycyną empiryczną a sceptycyzmem; 3. Sekstus Empiryk i przeformułowanie sceptycyzmu; 4. Sekstusa życie bez dogmatów, czyli życie bez filozofii; 5. Sekstusa systematyczna krytyka wszystkich nauk i filozofii

IV. WYCZERPANIE SIĘ SCEPTYCYZMU

SEKCJA PIĄTA

ODRODZENIE SIĘ CYNIZMU

I. ODRODZENIE SIĘ CYNIZMU W EPOCE CESARSTWA I JEGO CECHY

II. STOICYZUJĄCY I RELIGIJNY NURT CYNIZMU W EPOCE CESARSTWA

1. Demetrios; 2. Dion Chryzostom

III. NURT CYNIZMU EPOKI CESARSTWA INSPIRUJĄCY SIĘ DAWNYM RADYKALIZMEM KONTESTUJĄCYM

1. Ojnomaos z Gadary; 2. Demonaks; 3. Peregrinos Pro-teus

IV. CYNIZM EPOKI CESARSTWA JAKO ZJAWISKO MASOWE I JEGO WEWNĘTRZNE SPRZECZNOŚCI

CZĘŚĆ DRUGA

PONOWNE ODKRYCIE TEGO CO NIECIELESNE I TRANSCENDENCJI. FILON Z ALEKSANDRII. ODRODZENIE SIĘ PLATONIZMU I PITAGOREIZMU. PISMA HERMETYCZNE I «WYROCZNIE CHALDEJSKIE»

SEKCJA PIERWSZA

FILON Z ALEKSANDRII I «FILOZOFIA ŻYDOWSKA»

I. GENEZA, ELEMENTY SKŁADOWE I GŁÓWNE PROBLEMY FILOZOFII FILONA Z ALEKSANDRII

1. Geneza myśli Filona i jej rola w dziejach filozofii starożytnej; 2. Składnik helleński; 3. Składnik żydowski; 4. Alegoreza Filona oraz jej greckie i hebrajskie poprzedniczki

II. FILON I PRELUDIUM WIELKIEJ PRZEMIANY MYŚLI ZACHODNIEJ

1. Pierwsze sformułowanie problemu relacji zachodzących między Boskim objawieniem a filozofią, czyli między wiarą a rozumem; 2. Ku rozbiciu hellenistycznych ram wiedzy filozoficznej: wysunięcie teologii na plan pierwszy oraz ogłoszenie prymatu «mądrości teoretycznej» nad «mądrością praktyczną

III. METAFIZYKA, TEOLOGIA I ONTOLOGIA FILONA

1. Przezwyciężenie materialistycznyeh i immanentystycznych założeń systemów hellenistycznych i ponowne uznanie tego co niecielesne oraz transcendencji; 2. Nowa koncepcja Boga; 3. Pierwsze filozoficzne sformułowanie nauki o stworzeniu; 4. Nauka o «Logosie»; 5. Nauka o «Mocach»; 6. Zmiany wprowadzone przez Filona do nauki o ideach; 7. Dusze bez ciała i aniołowie

IV. ANTROPOLOGIA I FILOZOFIA MORALNA FILONA

1. Nowa koncepcja natury człowieka, czyli człowiek o trzech wymiarach; 2. Przezwyciężenie intelektualizmu etycznego filozofii greckiej i uznanie wiary za najwyższą cnotę; 3. Droga do Boga, mistyczne z Nim zjednoczenie i ekstaza

SEKCJA DRUGA

MEDIOPLATONIZM I PONOWNE ODKRYCIE METAFIZYKI PLATOŃSKIEJ

I. POWSTANIE, CECHY I PRZEDSTAWICIELE MEDIOPLATONIZMU

1. Końcowe losy Akademii i początki medioplatonizmu; 2. Ogólne cechy medioplatonizmu; 3. Przedstawiciele i kierunki medioplatonizmu; 4. Historyczne i teoretyczne znaczenie medioplatonizmu oraz jego ograniczenia

II. METAFIZYKA MEDIOPLATONIZMU

1. Byt niecielesny, Bóg i jego transcendencja; 2. Idee jako myśli Boże i wyróżnienie bytów inteligibilnych pierwszych, czyli idei transcendentnych, i bytów inteligibilnych drugich, czyli form tkwiących w rzeczach; 3. Hierarchia tego co boskie: ku nauce o hipostazach; 4. Kosmologia medioplatońska: materia i powstanie kosmosu; 5. Demonologia medioplatońska

III. ANTROPOLOGIA I ETYKA MEDIOPLATONIZMU

1. Ostateczny cel człowieka i upodobnienie się do Boga; 2. Duchowa natura człowieka i dualistyczne pojmowanie duszy i ciała; 3. Skala wartości i cnota; 4. Etyka medioplatońska a etyka stoicka

SEKCJA TRZECIA

ODRODZENIE SIĘ FILOZOFII PITAGOREJSKIEJ, KOLEJNE FAZY JEJ ROZWOJU ORAZ KOŃCOWA FUZJA NEOPITAGOREIZMU Z MEDIOPLATONIZMEM

I. ŹRÓDŁA, PRZEDSTAWICIELE, NURTY I CECHY PITAGOREIZMU EPOKI HELLENISTYCZNEJ I EPOKI CESARSTWA

1. Losy szkoły pitagorejskiej; 2. Falsyfikaty pism przypisywanych dawnym pitagorejczykom pochodzące z epoki hellenistycznej i z epoki Cesarstwa, ich geneza i prawdopodobne znaczenie; 3. Relacje doksograficzne zaczerpnięte od pitagorejczyków nieznanych z imienia; 4. Neopitagorejczycy znani z imienia; 5. Cechy pitagoreizmu epoki hellenistycznej i epoki Cesarstwa

II. GŁÓWNE PUNKTY DOKTRYNALNE NEOPITAGOREIZMU

1. Odzyskanie koncepcji tego co niecielesne i ponowne uznanie jego ontologicznego pierwszeństwa; 2. Metodologiczne, metafizyczne i teologiczne znaczenie liczb w neopitagoreizmie; 3. Nauka o najwyższych zasadach: Monadzie i Diadzie oraz próba wyprowadzenia całej rzeczywistości z najwyższej Jedności; 4. Mistyczny ideał życia ludzkiego

III. NUMENIOS Z APAMEII SYNTEZA NEOPITAGOREIZMU Z MEDIOPLATONIZMEM

1. Stanowisko filozoficzne Numeniosa; 2. Głoszenie bezwzględnej wyższości tego co niecielesne; 3. Struktura bytu niecielesnego i nauka o trzech bogach; 4. Neopitagorejska nauka o Monadzie i Diadzie w kontekście ontologii Numeniosa; 5. Materia, dusza zła i dusza dobra; 6. Numenios u progu neoplatonizmu

SEKCJA CZWARTA

PISMA HERMETYCZNE I «WYROCZNIE CHALDEJSKIE»

I. FENOMEN HERMETYZMU I RÓŻNE JEGO ASPEKTY

1. Hermes Trismegistos i literatura hermetyczna; 2. Główne cechy hermetyzmu (443); 3. Bóg, hierarchia tego co boskie, powstanie kosmosu i człowieka w «Corpus Hermeticum»; 4. Umysł, poznanie i zbawienie; 5. Ekstaza i eschatologia w hermetyzmie

II. «WYROCZNIE CHALDEJSKIE* I ICH HISTORYCZNE ZNACZENIE

1. Geneza «Wyroczni Chaldejskich»; 2. Doktryny filozoficzne «Wyroczni Chaldejskich»; 3. Mądrość magiczna i teurgia «Wyroczni Chaldejskich»

CZĘŚĆ TRZECIA

PLOTYN I NEOPLATONIZM POGAŃSKI

SEKCJA PIERWSZA

POWSTANIE NEOPLATONIZMU: OD SZKOŁY AMMONIOSA

W ALEKSANDRII DO SZKOŁY PLOTYNA W RZYMIE

I. AMMONIOS SAKKAS I JEGO SZKOŁA W ALEKSANDRII

1. Zagadka Ammoniosa Sakkasa; 2. Świadectwa Hieroklesa i Nemesiosa o myśli Ammoniosa; 3. Uczniowie Ammoniosa

II. SZKOŁA PLOTYNA W RZYMIE I POWSTANIE «ENNEAD»

1. Z Aleksandrii do Rzymu; 2. Cechy szkoły Plotyna i jej cele

III. PODJĘCIE NA NOWO I DOKOŃCZENIE «DRUGIEGO ŻEGLOWANIA»

1. Stosunek Plotyna do wcześniejszych filozofów; 2. Plotyn wprowadza w życie i rozwija do końca wymagania postawione przez medioplatonizm i neopitagoreizm; 3. Związki Plotyna z myślą Wschodu, z Filonem, gnozą i chrześcijaństwem; 4. Główne punkty myśli Plotyna i ich stosunek do wcześniejszych spekulacji oraz ich nowość; 5. Metoda Plotyna

IV. MOŻLIWE METODY INTERPRETOWANIA I WYKŁADANIA MYŚLI PLOTYNA

1. Interpretacje proponowane przez historyków filozofii; 2. Droga wybrana w tym wykładzie; 3. Części systemu

SEKCJA DRUGA

PODSTAWY I STRUKTURA SYSTEMU PLOTYNA

I. PIERWSZA HIPOSTAZA: JEDNO

1. Przedwstępne wykazanie istnienia Jednego i trzech hipostaz; 2. Nieskończoność, absolutna transcendencja i niewysłowioność Jednego; 3. Pozytywne określenia Jednego; 4. Jedno jako wolne działanie tworzące siebie; 5. Pochodzenie wszystkich rzeczy od Jednego

II. DRUGA HIPOSTAZA: «NOUS», CZYLI UMYSŁ

1. Podwójna relacja łącząca Jedno i Umysł; 2. Umysł jako byt, myśl i życie; 3. Umysł jako «kosmos inteligibilny»; 4. Kategorie świata inteligibilnego

III. TRZECIA HIPOSTAZA: DUSZA

1. Pochodzenie Duszy od Umysłu i podwójna relacja Duszy do Umysłu (547); 2. Istotne cechy Duszy i jej podstawowa rola w systemie Plotyna (549); 3. Dusza i jej położenie pośrednie (552); 4. Wielość Duszy (554); 5. Dusza, «physis» i «logos» (557)

IV. POCHODZENIE TEGO CO ZMYSŁOWE OD TEGO CO INTELIGIBILNE, ZNACZENIE I WARTOŚĆ KOSMOSU FIZYCZNEGO

1. Problem wyprowadzenia świata fizycznego; 2. Pochodzenie materii świata zmysłowego i jej cechy; 3. Formy i rozumny plan świata, ich geneza i stosunek do materii; 4. Geneza czasowości; 5. Geneza tego co cielesne i przestrzenności oraz ich natura; 6. Pozytywny charakter świata cielesnego

V. POWSTANIE, NATURA I PRZEZNACZENIE CZŁOWIEKA

1. Człowiek przed zstąpieniem do świata cielesnego; 2. Zejście dusz do ciał; 3. Człowiek oraz relacje między duszą a ciałem; 4. Działania i funkcje duszy; 5. Człowiek i jego wolność; 6. Eschatologiczne losy duszy i ostateczny cel człowieka; 7. Reforma hierarchii wartości; 8. Drogi powrotu do Absolutu; 9. Ponowne zjednoczenie się z Jednym; 10. Ekstaza

VI. NATURA I ORYGINALNOŚĆ METAFIZYKI PLOTYNA

1. Metafizyka Pio ty na nie jest ani formą emanacjonizmu typu orientalnego, ani formą panteizmu, ani formą kreacjonizmu; 2. Wolność Jednego, «wyjście» i «powrót»; 3. «Stwórcza kontemplacja»

SEKCJA TRZECIA

ROZWÓJ NEOPLATONIZMU I KONIEC STAROŻYTNEJ FILOZOFII GRECKO-POGAŃSKIEJ

I. CAŁOŚCIOWE SPOJRZENIE NA SZKOŁY, PRZEDSTAWICIELI I KIERUNKI W NEOPLATONIZMIE

1. Uwagi metodologiczne dotyczące rekonstrukcji dziejów neoplato-nizmu; 2. Szkoły i przedstawiciele neoplatonizmu; 3. Różne orientacje szkół neoplatońskich

II. BEZPOŚREDNI UCZNIOWIE PLOTYNA

1. Ameliusz; 2. Porfiriusz

III. JAMBLICH I SZKOŁA SYRYJSKA

1. Jamblich i nowy kurs filozofii neoplatońskiej; 2. Metafizyka i teologia Jambficha; 3. Jamblich a teurgia; 4. Reguły interpretowania tekstów klasycznych; 5. Teodoros z Assiny i inni uczniowie Jambficha

IV. SZKOŁA PERGAMOŃSKA

1. Cechy i przedstawiciele szkoły pergamońskiej; 2. Julian (Apostata); 3. Salustios

V. PROKLOS I SZKOŁA ATEŃSKA

1. Powstanie szkoły ateńskiej; 2. Poprzednicy Proklosa: Plutarch z Aten, Syrianos i Domninos; 3. Proklos i synteza filozoficzno-religijna; 4. Struktura tego co niecielesne, czyli Proklosa system hipostaz; 5. Prawa kierujące wyjściem rzeczywistości z Jednego według Proklosa; 6. Cnota teurgiczna; 7. Człowiek i jego ponowne zjednoczenie się z Absolutem; 8. Następcy Proklosa: Marinos, Izydor, Damaskios i Simplikios

VI. DRUGA SZKOŁA NEOPLATOŃSKA W ALEKSANDRII

1. Cechy ostatniej fazy rozwoju neoplatonizmu aleksandryjskiego; 2. Neoplatoriscy myśliciele aleksandryjscy i łączenie platonizmu z chrześcijaństwem; 3. Aleksandryjscy komentatorzy neoplatońscy

VII. WZMIANKA O NEOPLATONIKACH ŁACIŃSKIEGO ZACHODU

VIII. KONIEC STAROŻYTNEJ FILOZOFII POGAŃSKIEJ

1. Edykt Justyniana i zakazanie poganom publicznego nauczania; 2. Los neoplatoników ze szkoły ateńskiej po dekrecie Justyniana

Giovanni Reale, przeł. E. I. Zieliński

ISBN: 978-83-7702-575-8

Stron: 615

Format: A5

Rok wydania: 2012

Tom ten zamyka i uzupełnia "Historię filozofii starożytnej". Zawiera słownik i indeks najważniejszych pojęć filozofii grecko-rzymskiej, katalog myślicieli starożytnych i ich zachowanej twórczości filozoficznej, podstawową bibliografię (również polską) oraz indeks autorów i osób z epoki starożytnej. Dzieło to stanowi znakomity przewodnik po olbrzymiej i bogatej problematyce oraz literaturze dotyczącej filozofii starożytnej.

SPIS TREŚCI

UWAGI WSTĘPNE

CZĘŚĆ PIERWSZA

Słownik oraz skorowidz głównych pojęć związanych z filozofią starożytną

CZĘŚĆ DRUGA

Katalog myślicieli starożytnych i zachowanej ich twórczości filozoficznej oraz podstawowa bibliografia

CZĘŚĆ TRZECIA

Indeks autorów i osób starożytnych omówionych lub wspomnianych w pierwszych czterech tomach