ПОЛЬСКАЯ МЕБЕЛЬ 1945-1970 ГГ. ИДЕИ И РЕАЛЬНОСТЬ

POLSKIE MEBLE 1945-1970 IDEE I RZECZYWISTOŚĆ

autor: Anna Kostrzyńska-Miłosz

format: B5

oprawa: miękka ze skrzydełkami

stron: 420

ilustracji: 332 kolorowych i archiwalnych cz/b

Pierwsza monografia polskiego meblarstwa lat 1945-1970. Wspaniale zilustrowana przeszło 300 wyjątkowymi ilustracjami, w większości pierwszy raz publikowanymi w opracowaniu naukowym!

Meblarstwo lat 5o., a zwłaszcza 6o. XX wieku, tak jak wszystkie dziedziny sztuki użytkowej, zazwyczaj bywa rozpatrywane w kontekście nowoczesności, wprowadzania nowych form i konstrukcji. Celem niniejszego opracowania jest zmiana tej perspektywy, zaprezentowanie szerokiego spektrum przemian stylistycznych w jednej dziedzinie polskiego wzornictwa z lat 1945-1970. Rozważania dotyczą jedynie form mebli, choć skrótowe informacje na temat artystów je tworzących zostały również uwzględnione. Materiał odnoszący się do twórców projektów i środowisk artystycznych, a przede wszystkim wytwórni mebli okazał się tak obszerny, że wymaga osobnego studium, które będzie kontynuacją tej książki. Podstawową metodą badawczą była analiza samych mebli — ich estetyki, techniki i materiału, a także krytyczna analiza materiałów archiwalnych oraz prasowych. Przyjęte cezury czasowe wyznaczają trend wydarzenia historyczne: koniec II wojny światowej i objęcie stanowiska I sekretarza PZPR przez Edwarda Gierka, rozpoczynające dekadę intensywnej modernizacji oraz większego otwarcia na Zachód (przynajmniej w pierwszej połowie lat 7o.). W pewnym stopniu granice te odpowiadają przemianom zachodzącym w sferze sztuk plastycznych. Data początkowa — rok 1945 — nie zawsze jest jednak przyjmowana jako oczywista. Przed kilkudziesięcioma już laty Elżbieta Grabska zaproponowała, by w historii sztuki polskiej za datę kończącą dwudziestolecie międzywojenne uznać rok 1949, kiedy to miało miejsce „przyjęcie przez kilka krajów Europy programu realizmu socjalistycznego i w tym samym czasie zbilansowanie... (ze wstępu)

SPIS TREŚCI

Wstęp 7

I Kontynuacja przedwojennej tradycji: meble Spółdzielni Artystów „Ład" 23 II W kręgu tradycji ludowej: meble z Cepelii 45 III Nowy ustrój — dawna stylistyka: meble historyzujące 99

IV Przegląd poszukiwań i osiągnięć: I Ogólnopolska Wystawa Architektury Wnętrz i Sztuki Dekoracyjnej (1952) 155

V I Nowoczesność zinstytucjonalizowana: Biuro Nadzoru Estetycznego Przemysłu i Instytut Wzornictwa Przemysłowego .... 165

VI Nowoczesne meble dla „nowego człowieka": projekty Instytutu Wzornictwa Przemysłowego 185

VIII Nie tylko ludowość: nowoczesność z Cepelii 223

VIII I Bilans poszukiwań nowoczesności: II Ogólnopolska Wystawa Architektury Wnętrz (1957), Ogólnopolski Salon Architektury Wnętrz (1958) i inne ekspozycje z końca lat 5o. 237

IX I Nowoczesność w peerelowskich realiach: meble i normatywy 275

X I Nowoczesność z „salonu meblowego": produkcja meblarska i rynek w okresie „małej stabilizacji" 303

XII Nowoczesny materiał - nowoczesna forma 331

Zakończenie 363

Bibliografia 369

Spis ilustracji 389

Summary 407

Indeks 413