Роль муниципального управления в защите прав человека

Rola samorządu gminnego w ochronie praw człowieka

Marcin Mamiński

Wydawnictwo Adam Marszałek

Toruń 2022

ISBN: 978-83-8180-664-0

liczba stron: 237

okładka twarda

.

Opis wydawcy

.

Prawa człowieka to podstawowe normy przysługujące każdemu z nas, wynikające z samego faktu bycia człowiekiem, np. prawo do życia, wolność słowa, zrzeszania się czy prawo do edukacji. Źródłem wszystkich praw i wolności jest godność każdego człowieka. Prawa człowieka mają charakter powszechny i przyrodzony, a także niezbywalny, nienaruszalny oraz naturalny. Ochrona praw człowieka stanowi podstawowe zadanie organów administracji publicznej i efektywność działań w tym zakresie jest wyrazem prawidłowego funkcjonowania państwa. Głównie obowiązki te kojarzone są z organami szczebla centralnego. Nie można jednak zapominać, że wiele z nich spoczywa również na jednostkach samorządu terytorialnego. Niniejsza książka przedstawia zagadnienie ochrony praw człowieka w kontekście roli, jaką pełni samorząd gminny. Jej celem jest próba wskazania genezy, wytycznych oraz założeń leżących u podstaw istoty samorządu terytorialnego oraz przede wszystkim gminy. W szczególności odnosi się do wskazania głównych dóbr należnych człowiekowi oraz rozwoju prawa międzynarodowego praw człowieka, które mają niewątpliwie do dziś bardzo duże przełożenie na rozumienie praw człowieka i ich ochrony w gminie. Ponadto autor dokonuje próby klasyfikacji praw i wolności, które mają szczególne znaczenie na szczeblu komunalnym.

.

W dalszej kolejności omawia pozycję ustrojową gminy w Rzeczypospolitej Polskiej, tak aby w końcu przedstawić szczegółową charakterystykę obowiązków gminy natury pozytywnej i negatywnej w obszarze ochrony praw człowieka.

.

Spis treści

.

Wstęp

ROZDZIAŁ 1. ISTOTA I NORMATYWNE PODSTAWY WOLNOŚCI I PRAW CZŁOWIEKA

1.1. Uwagi wprowadzające

1.2. Ewolucja pojęcia "praw człowieka"

1.3. Ochrona praw człowieka w aspekcie międzynarodowym

1.4. Konstytucja jako podstawowe źródło normatywne praw człowieka

1.5. Nakaz przestrzegania konstytucji jako obowiązek adresowany do podmiotów administracji publicznej

1.6. Przestrzegalność prawa w perspektywie zasady praworządności i legalizmu

1.7. Zasada uniwersalności korzystania z konstytucyjnych praw i wolności w perspektywie art. 37 Konstytucji RP

1.8. Godność jako źródło praw człowieka i podstawowy wzorzec analizy praw podstawowych jednostki

1.9. Podsumowanie

ROZDZIAŁ 2. KATALOG WOLNOŚCI I PRAW CZŁOWIEKA O CHARAKTERZE KOMUNALNYM

2.1. Uwagi wprowadzające

2.2. Komunalne wolności i prawa osobiste

2.2.1. Ochrona prawna życia prywatnego

2.2.2. Prawo rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami

2.2.3. Prawo do ochrony danych osobowych na poziomie gminy

2.2.4. Wolność przemieszczania się

2.2.5. Prawo azylu dla cudzoziemców

2.3. Komunalne wolności i prawa polityczne

2.3.1. Wolność organizowania pokojowych zgromadzeń i uczestniczenia w nich

2.3.2. Prawo dostępu do służby publicznej na jednakowych zasadach

2.3.3. Prawo do informacji publicznej

2.3.4. Prawo do petycji, wniosków i skarg

2.4. Komunalne wolności i prawa ekonomiczne, socjalne i kulturalne

2.4.1. Prawo do ochrony własności

2.4.2. Wolność wyboru i wykonywania zawodu oraz miejsca pracy

2.4.3. Prawo do zabezpieczenia społecznego

2.4.4. Ochrona zdrowia

2.4.5. Pomoc osobom niepełnosprawnym

2.4.6. Prawo do nauki

2.4.7. Prawo do pomocy rodzinie ze strony władz publicznych

2.4.8. Ochrona praw dziecka

2.4.9. Bezpieczeństwo ekologiczne i ochrona środowiska

2.4.10. Zaspokajanie potrzeb mieszkaniowych

2.4.11. Ochrona konsumentów

2.5. Podsumowanie

ROZDZIAŁ 3. EWOLUCJA I FUNKCJONOWANIE SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W POLSCE W OCHRONIE WOLNOŚCI I PRAW CZŁOWIEKA

3.1. Uwagi wprowadzające

3.2. Ewolucja samorządu w Rzeczpospolitej Polskiej - uregulowania prawne gminy jako podstawowej jednostki samorządu terytorialnego

3.3. Zakres działania samorządu terytorialnego a ochrona prawna obywateli

3.4. Istota systemu ochrony praw człowieka w funkcjonowaniu samorządu terytorialnego w Polsce

3.5. Prawo do dobrej administracji - narzędzie ochrony jednostki przed nadużyciami władzy

3.6. Zadania i kompetencje organu samorządu terytorialnego w zapewnieniu porządku, spokoju i bezpieczeństwa

3.7. Rzecznik Praw Obywatelskich jako organ stojący na straży wolności i praw człowieka

3.8. Podsumowanie

ROZDZIAŁ 4. OBOWIĄZKI SAMORZĄDU GMINNEGO W OCHRONIE WOLNOŚCI I PRAW CZŁOWIEKA

4.1. Uwagi wprowadzające

4.2. Zadania gminy w przedmiocie działalności oświatowej – prawo do nauki

4.3. Rola samorządów w zapewnieniu bezpieczeństwa kulturowego

4.4. Bezpieczeństwo w sytuacjach kryzysowych

4 5.Zadania gminy w zapewnieniu bezpieczeństwa i porządku publicznego - uprawnienia obywateli

4.6. Bezpieczeństwo socjalne jako zadanie gminy

4.7. Rola gminy w przeciwdziałaniu bezrobociu, narkomanii, alkoholizmowi i przemocy w rodzinach

4.8. Podsumowanie

.

Zakończenie

.

Summary

Kurzfassung

Bibliografia