Замки и рыцарские башни Любушского воеводства Я.Л. Дубиэль

Jerzy L. Dubiel, Zamki i wieże rycerskie na terenie województwa lubuskiego. Przewodnik. Gorzów Wielkopolski 2023 r. Stron 265.

ISBN 978-83-953113-0-7

(W sprzedaży książka bez autografu autora - tu jest na fotografii, ale kupujący otrzyma czysty egz.)

WSTĘP

Województwo lubuskie to jedno z najmniejszych województw w kraju, położone na zachodniej ścianie Polski, graniczące z Niemcami. Książka ma formę przewodnika, z umieszczonymi alfabetycznie miejscowościami, z ich historią i opisem budowli, o których mowa w tytule. Są tu miejscowości bardzo znane (np. Międzyrzecz, Kożuchów) i te mniej (jak np. Chwaliszowice, Długie czy Boczów), w których znajdują się lub znajdowały obiekty obronne. Książka zawiera współrzędne GPS opisywanych miejsc, skany pocztówek, zdjęcia sprzed 1945 roku oraz współczesne, ale przede wszystkim przedstawia historię wież i zamków związanych z wymienionymi miejscowościami.

Po 1989 roku ukazało się sporo publikacji, które w znaczący sposób poszerzyły wiedzę o zabytkach regionu, jak np: Barbary Bielinis-Kopeć „Zamki, dwory i pałace województwa lubuskiego” (2008), Krzysztofa Garbacza „Przewodnik po zabytkach województwa lubuskiego” (2011-2013), „Historia polityczna i społeczna Nowej Marchii w średniowieczu (do roku 1535)” Edwarda Rymara (2015), Małgorzaty Chorowskiej „Rezydencje średniowieczne na Śląsku. Zamki, pałace, wieże mieszkalne” (2003) czy Dominika Nowakowskiego „Siedziby książęce i rycerskie księstwa głogowskiego w średniowieczu” (2008). Niezwykle pomocne w napisaniu książki były również informacje pozyskane w internecie. Do opracowywania dziejów rodzin szlacheckich i ich herbów wykorzystałem herbarze autorów niemieckich i polskich. Wśród nich: I.T. Bagmihla z lat 1843-1854, Leonarda Dorsta z lat 1842-1849, J. Siebmachera z 1605 roku czy polskie: Adama Bonieckiego z lat 1899-1909, Kacpra Niesieckiego z lat 1839-1846 i ukazujący się od kilkunastu lat „Herbarz szlachty śląskiej” Romana Sękowskiego.

Mam nadzieję, że książka ta ułatwi Czytelnikom wędrówki po ciekawych miejscach województwa lubuskiego, ale też zachęci do dalszych własnych poszukiwań. Pewnym ułatwieniem w poszerzaniu wiedzy o miejscowościach województwa lubuskiego niech będzie strona www.zamkilubuskie.pl, na którą serdecznie zapraszam.

Spis treści I. WSTĘP ...................................................................................................................................... 9

II. MAPA .................................................................................................................................... 11

III. SIEDZIBY RYCERSKIE

1. Babimost (Bomst) ...............................................................................................................12

2. Białowice (Billendorf) ...................................................................................................... 13

3. Biecz (Beitsch) .................................................................................................................. 17

4. Bobrowice (Bobersberg) .................................................................................................. 20

5. Bobrzany-Janowiec (Girbigsdorf-Johnsdorf) .................................................................... 21

6. Boczów (Bottschow) ......................................................................................................... 24

7. Borów Polski (Windisch Borau) ....................................................................................... 26

8. Brody (Pfoerten) ............................................................................................................... 30

9. Broniszów (Brunzelwaldau) .............................................................................................. 32

10. Bycz (Bytz, Beitsch, Haugwalde) .................................................................................... 34

11. Bytnica (Beutnitz) ............................................................................................................ 37

12. Bytom Odrzański (Beuthen an der Oder) ........................................................................ 39

13. Chomętowo (Hermsdorf) ................................................................................................. 42

14. Chotków (Hertwigswaldau) ............................................................................................. 45

15. Chwaliszowice (Quolsdorf) ............................................................................................. 47

16. Czarnowice (Tzschernowitz, Schernewitz) ..................................................................... 48

17. Czerwieńsk (Rothenburg an der Oder) ........................................................................... 50

18. Danków (Tankow) ........................................................................................................... 52

19. Drezdenko (Driesen) ........................................................................................................ 57

20. Droszków (Droschkau) .................................................................................................. 60

21. Drzeńsko (Drenzig) ......................................................................................................... 62

22. Dzietrzychowice (Dittersbach) ........................................................................................ 63

23. Gębice (Amtitz) ............................................................................................................... 68

24. Gorzów Wlkp (Landsberg an der Warthe) ...................................................................... 71

25. Górzyca (Gӧritz) ............................................................................................................. 73

26. Górzyn (Gӧhren) ............................................................................................................. 75

27. Iłowa (Halbau) ................................................................................................................ 78

28. Jędrzychowice (Andrychowice, Heyersdorf) ................................................................. 80

29. Kamień Wielki (Gross Cammin) .................................................................................... 82

30. Kargowa (Unruhstadt) ..................................................................................................... 83

31. Konotop (Kontopp) ......................................................................................................... 84

32. Kostrzyn (Küstrin) ........................................................................................................... 86

33. Kożuchów (Freystadt) .................................................................................................... 90

34. Krosno Odrzańskie (Crossen an der Oder) ...................................................................... 93

35. Letnica (Lättnitz) ............................................................................................................. 97

36. Lipinki Łużyckie (Linderode) ......................................................................................... 98

37. Lubniewice (Koenigswalde) .......................................................................................... 101

38. Lubrza (Liebenau) ......................................................................................................... 104

39. Lubsko (Sommerfeld) ................................................................................................... 105

40. Łagów (Lagow) ............................................................................................................. 109

41. Małomice (Mallmitz) .................................................................................................... 114

42. Międzyrzecz (Meseritz) ................................................................................................ 116

43. Miłaków (Milkau) ......................................................................................................... 118

44. Miłowice (Mildenau) .................................................................................................... 121

45. Miodnica (Mednitz) ...................................................................................................... 123

46. Mycielin (Metschlau) .................................................................................................... 125

47. Niesulice (Blankensee) .................................................................................................. 127

48. Nietków (Schlesisch Nettkow, Pol. Nettkow) ............................................................... 128

49. Nowe Miasteczko (Neustädtel) .................................................................................... 130

50. Nowogród Bobrzański (Naumburg a. Bober) ............................................................... 133

51. Nowoszów (Hopfenbruch, Spiegel, Neuhaus) .............................................................. 136

52. Otyń (Deutsch Wartenberg) .......................................................................................... 138

53. Podgórzyce (Poydritz) ................................................................................................... 142

54. Polanowice (Niemitzsch) .............................................................................................. 144

55. Przewóz (Priebus) ......................................................................................................... 145

56. Przybyszów (Pürschkau) ............................................................................................... 149

57. Pszczew (Betsche) ........................................................................................................ 150

58. Radachów (Radach) ...................................................................................................... 151

59. Rąpice (Rampitz) ........................................................................................................... 153

60. Rudawica (Eisenberg) ................................................................................................... 154

61. Rudziny (Reuthau) ........................................................................................................ 155

62. Rzeczyca (Rietschütz) ................................................................................................... 157

63. Rzepin (Reppen) ........................................................................................................... 158

64. Santok (Zantoch) ........................................................................................................... 159

65. Sękowice (Schenkendorf) ............................................................................................. 162

66. Siedlisko (Carolath) ...................................................................................................... 164

67. Sława (Schlawa, Schlesiersee) ...................................................................................... 169

68. Słońsk (Sonnenburg) ..................................................................................................... 173

69. Stare Osieczno (Hochzeit) ............................................................................................. 176

70. Starosiedle (Starzeddel) ................................................................................................. 178

71. Strzelce Krajeńskie (Friedeberg) ................................................................................... 179

72. Sulechów (Züllichau) ................................................................................................... 180

73. Sulęcin (Zielenzig) ........................................................................................................ 183

74. Szczaniec (Stentsch) ...................................................................................................... 184

75. Szprotawa (Sprottau) ..................................................................................................... 186

76. Szydłów (Schiedlo) ...................................................................................................... 190

77. Świdnica (Schweinitz) ................................................................................................... 191

78. Świebodzin (Schwiebus) ............................................................................................... 194

79. Tarnów Bycki (Deutsch Tarnau) ................................................................................... 197

80. Tarnów Jezierny (Polnisch Tarnau, Tarnau am See) .................................................... 198

81. Torzym (Sternberg) ...................................................................................................... 200

79. Trzciel (Tirschtiegel) ..................................................................................................... 202

80. Trzebiel (Triebel) .......................................................................................................... 203

81. Wichów (Weichau) ....................................................................................................... 207

82. Witków (Wittgendorf) ................................................................................................... 209

83. Witoszyn Dolny (Nieder Hartmannsdorf) ..................................................................... 212

84. Wityń (Witten) .............................................................................................................. 214

85. Wrzesiny (Wachsdorf) .................................................................................................. 215

86. Wschowa (Fraustadt) .................................................................................................... 217

87. Zabór (Saabor, Fürsteneich) .......................................................................................... 219

88. Zielona Góra (Grünberg) ............................................................................................... 221

89. Żagań (Sagan) ............................................................................................................... 222

90. Żarki Wielkie (Gross Särchen) ...................................................................................... 225

91. Żary (Sorau) .................................................................................................................. 228

IV. Bibliografia ................................................................................................................... 232

V. Indeks nazwisk ......................................................................................................... 237/238