История спорта

Historia sportu

Warszawa 2012, wydanie 1, format 165 x 235, objętość 768 str., oprawa miękka

Pełny obraz dziejów światowego sportu!

Fascynująca publikacja obejmująca dzieje sportu, wychowania fizycznego, turystyki i rekreacji, od starożytności, przez średniowiecze, epokę odrodzenia, oświecenie, wiek XIX, do aktualnych wydarzeń sportowych z pierwszej dekady XXI wieku. Opowieści o grach sportowych starożytnego Bliskiego Wschodu, starogreckich igrzyskach olimpijskich, wpływie ludów stepowych na rozwój sportu europejskiego, średniowiecznych grach piłkarskich czy powstaniu nowożytnego ruchu olimpijskiego są tylko niektórymi z przytoczonych przez Autora. Jest to historia żywa, pełna epizodów, przybliżająca najbardziej odległe dyscypliny sportowe, ale niepomijająca także współczesnych problemów i zagadnień związanych ze sportem, jak doping, korupcja, igrzyska paraolimpijskie czy fenomen biegającego na protezach Oscara Pistoriusa. Treść książki urozmaicają barwne anegdoty, interesujące ilustracje oraz aneks z zestawieniami różnych zawodów sportowych.

Wojciech Lipoński (ur. 1942), profesor dwóch dyscyplin naukowych – filologii angielskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza i humanistyki sportu na Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Wykładowca wielu uczelni zagranicznych. Ekspert UNESCO ds. sportu i gier tradycyjnych. Autor m.in.: Narodziny cywilizacji Wysp Brytyjskich (2001), Dzieje kultury brytyjskiej (2003). Jego Encyklopedia sportów świata (2001) została wydana w 4 językach obcych pod auspicjami UNESCO w 2003. W latach 60. XX wieku uprawiał lekkoatletykę. Laureat licznych nagród Ministra Edukacji Narodowej.

Spis treści

PREHISTORIA KULTURY FIZYCZNEJ

STAROŻYTNY BLISKI WSCHÓD

Mezopotamia, Asyria i Babilonia

Tauromachie, zapasy i hippika Hetytów

Persja i jej zurkhaneh

Sprawność fizyczna i gry starożytnego Egiptu

Walki wręcz

Pięściarstwo i podnoszenie ciężarów

Szermierka na zwoje papirusów i kije

Pływanie

Wioślarstwo

Biegi

Rydwany i jazda konna

Skok wzwyż

Gry z piłką

Łucznictwo

Gry zręcznościowe

Higiena i medycyna

Fenlcja i Kartagina

Łucznictwo i rydwany Hyksosów

Zapasy i palcaty Nubijczyków

IGRZYSKA I KULTURA CIELESNA STAROŻYTNEJ EUROPY

Celtowie - zapomniane igrzyska i etyka walki

Aonach Tailtiu - najstarsze europejskie igrzyska sportowe

Etyka walki i system wychowania wojowników celtyckich

HISTORIA SPORTU NA TLE ROZWOJU KULTURY FIZYCZNEJ

Sport i systemy wychowania w antycznej Grecji

Mityczna geneza greckiej pedagogiki

Wojskowy system wychowania w Sparcie

Ateńskie wychowanie obywatelskie

Gimnazjony, gymnopedia i igrzyska panatenajskie

Filozofia starożytnej Grecji wobec ciała i form współzawodnictwa

cielesnego

Rola religii w agonistyce greckiej

Charakter agonistyki greckiej

Specjalne znaczenie i charakter igrzysk olimpijskich

Igrzyska greckie i sport poza Olimpią

Igrzyska istmijskie - Isthmia

Igrzyska pytyjskie — Pythia

Igrzyska nemejskie - Nemejady

Heraje

Igrzyska inne niż panhelleńskie

Typy sportów starogreckich

Sport w antycznej literaturze i sztuce greckiej

Antyczne początki terminologii sportowej

Etyka starożytnego sportu

Wychowanie fizyczne i igrzyska w Imperium Rzymskim

Wychowanie fizyczne i wojskowe - cofnięcie w stosunku do Grecji

Walki gladiatorów, naumachie i bestiaria

Medycyna i higiena w starożytnej kulturze śródziemnomorskiej

Początki starożytnej turystyki

Europejskie myślistwo starożytne

IV. STAROŻYTNOŚĆ I ŚREDNIOWIECZE DALEKIEGO WSCHODU

Periodyzacja i charakter orientalnej kultury cielesnej

Chiny

Kultura cielesna starożytnych Indii

Higiena dawnych Indii

Korea - od starożytnych tradycji do średniowiecznej etyki hwarangdo

Hwarangowie w literaturze

Inne dawne zabawy ruchowe i gry koreańskie

Japonia

ŚREDNIOWIECZNE SPORTY RYCERSKIE, MIESZCZAŃSKIE

PLEBEJSKIE, TURNIEJE, GRY, ZABAWY I PIELGRZYMKI

Gry I zabawy ludowe „ciemnych stuleci"

Igrzyska bizantyjskie

Kultura cielesna i formy współzawodnictwa fizycznego wczesnej Słowiańszczyzny

Bułgaria

Ruś Kijowska

Polskie średniowiecze

Gry i zabawy wikingów

Tradycje i najstarsze świadectwa

Dawne zasady współczesnej glimy

Pod komendą Artyli, Arpada i Czyngis-chana

Stepy Azji Środkowej - geograficzną osią historii?

Wynalazcy strzemienia - Hunowie

Kultura saraceńska w Europie

Wpływy Awarów i Madziarów

Igrzyska imperium mongolskiego

Średniowieczne gry Europy Zachodniej

Chrześcijaństwo średniowieczne a gry ludowe

Bellatores, ich wychowanie, turnieje i rozrywki

Literatura i sztuka średniowiecza związana z turniejami rycerskimi

Myślistwo średniowieczne

Zabawy labomtores - miasta i tradycja. Fraternitates sagittariorum

Medycyna i higiena średniowiecza

Więzienie czy świątynia duszy? Chrześcijaństwo średniowieczne wobec sportu

i kultury ciała

Pielgrzymki, czyli turystyka religijna

Średniowieczne słownictwo związane z kształtowaniem sprawności fizycznej

Elementy ludyczne w literaturze i sztuce średniowiecza

KULTURA FIZYCZNA EPOKI ODRODZENIA I XVII WIEKU

Odkrycie świata i człowieka

Przedświt odrodzenia — doctor angelicus i jego poglądy na ciało ludzkie

L'uomo universale, czyli renesansowy ideał osobowości ludzkiej

Postęp nauk medycznych i higiena

Renesansowa sztuka i literatura wobec średniowiecznych igrzysk i zabaw

Ludyczność karnawałowa

Początki nowożytnej turystyki — grand tour i peregrinatio academica

Polowania

Rozwój gier miejskich

Narodziny nowożytnego konceptu fair play

Gry piłkarskie Ameryki Środkowej

Palin i chueca

Deklaracja o rozrywkach Jakuba I

Olimpiady Roberta Dovera

Gry i zabawy konne dworskich kawalerów

HISTORIA SPORTU NA TLE ROZWOJU KULTURY FIZYCZNEJ

Rozwój gier piłkarskich w Anglii

Medycyna, fizjologia i higiena w XVII wieku

Pod wpływem pedagogiki Komensky'ego

Gry i zabawy w malarstwie niderlandzkim

WIEK ROZUMU I MASZYNIZACJI LUDZKIEGO CIAŁA

ORAZ JEGO DZIEWIĘTNASTOWIECZNE KONTYNUACJE

Drugie podejście humanistów

Era wielkich pionierów gimnastyki

Kształtowanie się sportu brytyjskiego

Malarstwo sportowe w Anglii

Polska kultura fizyczna czasów saskich i stanisławowskich

Dawne gry piłkarskie

Kuligi i szlichtady

Gry towarzyskie

Walki szermiercze na kije — palcaty

Początki nowoczesnego wychowania fizycznego

Gondolierzy, teoretycy pływania i metrowie

Postępy osiem nas towieczn ej higieny, lecznictwa i rekreacji zdrowotnej

Promenady, foksale i cyrk

VIII. STULECIE PARY I WELOCYPEDU 1815-1914

Sport w Anglii

Pedagogika Thomasa Arnolda i tradycje publk schools

Krykiet

Boks

Wioślarstwo

Rozwój gimnastyki

Idee gimnastyczne Ludwika Bierkowskiego

Szkolne wychowanie fizyczne i lekarskie. Gabinety na ziemiach polskich 2 połowy XIX wieku

W obronie etnicznej tożsamości

Ruch sokoli w Czechach

Polski ruch gimnastyczny i sokoli

Sokół i ruch sportowy w pozostałych krajach słowiańskich

Ruch sporrowo-niepodległos'ciowy w Bułgarii

Sport a niezawisłos'ć w krajach celtyckich

Kraj Basków

Finlandia

Ogrody Fróbla, Raua i Jordana

Kolonie letnie

Wyjazdy do wód i postępy higieny

Ruch naturystyczny

Ewoluowanie systemów gimnastycznych

„Anioły na rowerze", czyli wychowanie fizyczne a emancypacja kobiet

Muskularne chrześcijaństwo i YMCA

Próby przywrócenia igrzysk olimpijskich przed 1896 rokiem

Igrzyska panhelleriskie 1859-1889

Igrzyska olimpijskie w Much Wenlock

Inne zapomniane próby wskrzeszenia olimpiad

Coubertin i jego dzieło

Ruch stowarzyszeniowy i internacjonalizacja sportu

Ruch stowarzyszeniowy w Polsce

Technologizacja sportu: gry piłkarskie, sporty kołowe i motorowe

Sport w literaturze i sztuce XIX wieku

Literatura

Malarstwo

Malarstwo sportowe w Polsce

Rzeźba

Dziewiętnastowieczny sport a muzyka

Agencja podróży Cooka i początki nowożytnej turystyki

Początki turystyki górskiej i alpinizmu

Pionierzy wspinaczki wysokogórskiej w Polsce

Wyścigi do ostatnich nieodkrytych terytoriów

Spektakle konne i atletyka cyrkowa

Polska szkoła zapas'nicza

FASCYNUJĄCY WIEK SPORTU

Sport i wychowanie fizyczne w latach 1918—1939

„Złota epoka" sportu amerykańskiego

Rozwój ruchu olimpijskiego do 1939 roku

Olimpijskie konkursy literatury i sztuki

Sport i wychowanie fizyczne w Polsce do 1939 roku

Sport i wychowanie fizyczne w krajach totalitarnych

Sport w faszystowskich Włoszech

Sport nazistów w Niemczech

Sport w faszystowskiej Hiszpanii

Sport a faszyzm Peróna w Argentynie

Faszystowska ideologia sportu w innych krajach

Sytuacja Japonii

Sport i fizkultura w ZSRR

Robotnicze ruchy sportowe przed 1939 i po 1945 roku

Sportowy ruch robotniczy w Polsce

HISTORIA SPORTU NA TLE ROZWOJU KULTURY FIZYCZNLJ

Sport podczas II wojny światowej

Sport i polityka w dobie zimnej wojny

Literatura i sztuka sportowa po zlikwidowaniu konkursów olimpijskich

Epika wielkich tourów

Polskie toury

Problemy ruchu olimpijskiego 1945-2010

Intelektualna refleksja nad istotą kultury fizycznej - filozofia sportu

Międzynarodowa Akademia Olimpijska

Igrzyska inne niż olimpijskie

Igrzyska Wspólnoty Narodów

Igrzyska pan amerykańskie

Igrzyska pan afrykańskie

Igrzyska Ameryki Środkowej i Karaibów

Igrzyska azjatyckie

Igrzyska bałkańskie

Igrzyska boliwaryjskie

Igrzyska śródziemnomorskie

Igrzyska makabijskie

Igrzyska Pacyfiku

Igrzyska Krzyża Południa

Igrzyska środkowoamerykańskie

Igrzyska wysp Oceanu Indyjskiego

Igrzyska GANEFO

Igrzyska grup etnicznych

Sport w Polsce Ludowej w latach 1945-1989

Szkolnictwo i urządzenia sportowe

Sport wyczynowy w latach 1945-1980

Sport a UNESCO

Sport w procesie dekolonizacji. Emancypacja Afryki

Sport i igrzyska gejów i lesbijek

Rozwój turystyki

Rodzaje i typy turystyki

Od Mandeville do Teheranu - sport a rehabilitacja niepełnosprawnych

i upośledzonych umysłowo

Paraolimpiady i olimpiady specjalne

Rehabilitacja i sport niepełnosprawnych w Polsce

Sport niepełnosprawnych w filmie i literaturze

Pozostałe ważniejsze problemy rozwoju sportu i wychowania fizycznego w XX wieku

Sporty orientalne

Sport w Ameryce Południowej

Rasizm i sport

Medycyna a sport. Doping

Przemiany polityczne i ekonomiczne po 1989 roku

Okres przemian w Polsce 1990-2010

Emancypacja kobiet

Burzliwy pochód piłki nożnej

Piłka nożna w Polsce

ZAKOŃCZENIE

U progu XXI wieku — pytania o przyszłość sportu

ANEKS

Zwycięzcy regat Oksford-Cambridge

Igrzyska olimpijskie 1896-2012

Olimpijskie konkursy literatury i sztuki 1912-1948

Wawrzyny olimpijskie PKO1 1969-2008

Mistrzowie i medaliści mistrzostw świata w piłce nożnej 1830-2010

Mistrzowie Polski w piłce nożnej 1920-2012

SELEKTYWNA BIBLIOGRAFIA

INDEKS NAZWISK

ŹRÓDŁA ILUSTRACJI

• ISBN: 978-83-01-17002-8
• Autor: Wojciech Lipoński