Два лица героя Родриго Диаса и его образ... Джоанна Мендик Хомини

Joanna Mendyk

Dwie twarze bohatera

Rodrigo Diaz a jego wizerunek w "Pieśni o Cydzie"

***

Wydawnictwo Homini / TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów

rok wydania: 2023

ilość stron: 550

format: 160 x 235 mm

oprawa: miękka ze skrzydełkami

cena katalogowa: 68,00 zł

ISBN: 9788382052930

Rodrigo Diaz, zwany Cydem, to jedna z najważniejszych postaci iberyjskiego średniowiecza, która do dziś wzbudza kontrowersje. Czy był on bohaterem "hiszpańskiej krucjaty", jak chciała frankistowska propaganda? A może pozbawionym zasad moralnych najemnikiem, który walczył zarówno u boku chrześcijan, jak i muzułmanów?

W kształtowaniu legendy Rodriga kluczową rolę odegrało jedno z najważniejszych dzieł literatury hiszpańskiej – powstała na przełomie XII i XIII w. Pieśń o Cydzie. Autor utworu stworzył opowieść inspirowaną losami Rodriga Diaza – czy jednak bohater poematu i postać historyczna to jedna i ta sama osoba?

Zestawiając Rodriga Diaza z jego najważniejszym poetyckim obrazem, Joanna Mendyk zaprasza Czytelnika w fascynującą podróż po średniowiecznej Iberii, ukazując – przez pryzmat najbardziej znanego hiszpańskiego rycerza – historię, społeczeństwo i mentalność mieszkańców tego odległego rejonu na styku kultur chrześcijańskiej i muzułmańskiej.

*****

Joanna Mendyk bardzo sprawnie porusza się na styku historii i mitu, dziejopisarstwa i kreacji literackiej. Obszernie, a jednocześnie przystępnie opisuje postać Cyda – jednej z pierwszoplanowych postaci jedenastowiecznego Półwyspu Iberyjskiego, a przy tym bohatera hiszpańskiego mitu – oraz problemy z traktującymi o nim źródłami. Satysfakcjonująca lektura, nie tylko dla specjalistów, ale dla każdego czytelnika zainteresowanego dziejami średniowiecznej Europy.

dr Mateusz Wilk

*****

"Dwie twarze bohatera…" to pierwsza polska biografia Rodriga Diaza, słynnego Cyda, postaci ikonicznej dla kultury rycerskiej, choć w naszym kraju wciąż słabo znanej. Na dodatek jest to biografia wyjątkowa, ponieważ łączy źródła historyczne i literackie, dzięki czemu pozwala Czytelnikowi na wgląd zarówno w warstwę faktograficzną, jak i proces mityzacji postaci historycznej, która tracąc cechy przynależne człowiekowi żyjącemu w określonym czasie i przestrzeni, przekształca się w ponadczasowy wzorzec osobowy. Sposób narracji, bazujący na obserwacji mentalności epoki, podkreśla relacje między historią wydarzeń a historią wyobrażeń i stanowi doskonałe uzupełnienie opowieści o Cydzie – tych znanych z adaptacji filmowych, jak i z dostępnych głównie specjalistom średniowiecznych kronik i poematów.

dr Rozalia Sasor

*****

Joanna Mendyk – doktorantka historii średniowiecznej na Universidad de Zaragoza i kulturoznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim, kierowniczka projektu badawczego "Cavallero de prestar. Etos rycerski na Półwyspie Iberyjskim w XII–XIII w. w świetle Pieśni o Cydzie oraz innych wybranych poematów epickich" (NCN), wykonawczyni w projekcie badawczym "Narremas y Mitemas: Unidades de Elaboracion Epica e Historiografica" (MCIU/AEI/UE), stypendystka Utrecht Network oraz Ryoichi Sasakawa Young Leaders Fellowship Fund. Zajmuje się historią mentalności w średniowiecznej Iberii, epiką ze szczególnym uwzględnieniem "Pieśni o Cydzie", zagadnieniami wojny, przemocy i etosu rycerskiego, życiem Rodriga Diaza i jego legendą oraz wzajemnymi relacjami pomiędzy historią i literaturą piękną. Odbyła staże badawcze na uczelniach w Madrycie, Salamance, Walencji i Saragossie