Zapisy Terroru III Okupacja niemiecka w dystrykcie radomskim

Zapisy Terroru III Okupacja niemiecka w dystrykcie radomskim/ Praca zbiorowa

bez wad

r

Wprowadzenie

Tomasz Stefanek, Leszek Zaborowski 15

Drobne świadectwa pamięci. Zbrodnie niemieckie w dystrykcie radomskim

Sebastian Piątkowski 24

Rozdział I. Stolica dystryktu - centrum przemocy 40

Zygmunt Glogier .........................................................42

Stanisław Glogier....................................................... 47

Justyna Kulawik 50

Ludwik Smrokowski 52

Krystyna Suchańska 54

Ludwika Grabosz 56

Władysław Rogalski 59

Aurelia Szlezyngier , 61

Julia Wiącek 63

Jan Borowiec 65

Władysław Cypel 67

Ryszard Krakowiak •......................................................68

♦

Rozdział II. Firlej, Jedlnia, Las Kosowski - radomskie miejsca straceń 70

Bronisława Jaworska 72

Jan Kurkowski 74

Józef Jaworski 77

Jan Sałek..............................,.....................................79

Władysław Wdowski 81

Kazimierz Śmigielski 83

Józef Krzesiński 85

Wincenty Stanik 86

Maria Błędowska 87

Aniela Blinstrub 88

Aleksander Bakalarz 91

Mieczysław Pochyła 93

Stefan Komar 95

Jan Kołsut 97

Zbigniew Luty 99

JózefRdzanek 102

Józef Zdrzalik............................................4............... 104

Edward Żyła 106

Stefan Senator 108

Rozdział III. Wzgórze Zamkowe, Słowik, Stadion - zbrodnie w Kielcach 110

Stanisław Gross 112

Zenajda Czerewka ......................................................... 114

Józef Banasik 116

Anna Bąk 117

Zygfryd Lamcha 118

Maria Bularska 119

Maria Studzińska 120

=elagia Szarek 121

Maria Miernik..............................................................123

Genowefa Makowska 124

Marianna Bielica 7 125

Stanisława Młynarczyk......................................................126

Rozdział IV. Zagłada Żydów w dystrykcie radomskim 128

Anna Chmielnicka 130

Wincenty Cender 132

Klemens Miłkowski 134

Stanisław Gorzałczyński 136

•az.mierz Oleksik 138

Mojżesz Suchy 140

-oram Laks................................................................ 141

josekTauber ...............................................................142

- -t n Adler 143

Józef Manela...............................................................144

Juer Cynamon...............................................................146

Moszek Dębski 148

=e ks Popielnicki .........................................................150

- :' . centhal ......................................................... 152

^-anctszek Chrobak ........................................................154

9

Aron Horawia Eliasz Gelade Stefan Sewerski Dawid Koniecpoler Aleksander Kudlik

Rozdział V. Pacyfikacja kielecczyzny

Stanisława Krzemińska

Władysław Czerwonka

Franciszek Piskorek

Władysława Czyżyńska

Ignacy Borowicz

Władysław Czapla

Anna Chamczyk

Stefan Brachowicz

Władysław Molisak

Jan Bucki

Anna Woś .................................................................

Helena Górska Jan Chima Roman Pakosiński Marianna Michalczyk Arkadiusz Mastalerz Eugeniusz Kuropatwa Franciszek Sroka Józef Szlęzak Adam Stępień

Rozdział VI. Michniów - wieś w płomieniach

Anna Lorens

Stanisława Krogulec

Bronisława Materek

Adolf Morawski

Wacław Gruba

Wacława Materek

Franciszek Dupak .........................................................

Anna Żołądek ................................................................................................................................

Antoni Wikło ..............................................................

Rozdział VII. Egzekucje na ziemi radomskiej

Stanisław Go/dur

155

157

159

161

164

168

170

172

173

175

177

178

180

181

182

184

186

188

190

192

193

195

197

199

201

203

204

206

208

210

212

214

216

217

219

221

224

OOIl

Emilia Talaga ............................................................................................................................

Sylwester Sendecki

Franciszka Kaczyńska......................................................................................................................

Helena Pisiewicz Maria Ostrowska Genowefa Wolszczak Maria Nowakowska Jan Wawrzak Stanisław Kwapiński Piotr Marzec Stefan Nowak

Adam Dzik.................................................................................................................................

Zofia Czyż.................................................................................................................

Józef Lis .................................................................................................................

Jan Nagrodkiewicz

Stefan Gryz

Rozdział VIII. Terror na ziemi częstochowskiej

I ranciszek Bachniak.............................................................................................................

Kazimierz Polak ............................................................................................................................................................................

ló/ef Wołczyński . ... .. ................................................................................................................................................

Stanisława Bednarek ......................................................................................................................

Wacław Jurczyk

Stanisław Żyzny

Marianna Pilarska

Itionisław Romaniszyn ...........................................................................................................

Indeks osobowy Indeks lokalizacji

INDEKS LOKALIZACJI

Indeks zawiera nazwy państw, regionów, miejscowości, dzielnic, osiedli, ulic oraz inne używane potocznie określenia miejsc pojawiających się w zeznaniach. Odnosi się do przedwojennego podziału administracyjnego, do którego najczęściej odwoływali się świadkowie. W przypadku późniejszego włączenia jednostki administracyjnej do danego miasta informujemy o tym w nawiasach, podobnie jak o zmianie nazwy ulicy.

Alojzów 254,255,257 Komisariat Polskiej Policji Domanowice 112

Cmentarz 254,255,257 Kryminalnej 173 Drzewica 32

Aniołów (obecnie Partyzantów ulica 173 Getto 32

Częstochowa) 265,266 Pińczowska ulica 175 Firlej (obecnie Radom) 16,30,31.36.

Antoniówka 36 Żandarmeria (ul. 3 Maja) 175 43, 60, 62,68,70, 88,89, 90,

Apolonka 30 Bydgoszcz 48 91,92, 93,94, 95, 96, 97,99

Augsburg, obóz Chęciny 26 100,102,103,104,107,108

koncentracyjny 49 Chlewiska 104 140

Auschwitz, niemiecki nazistowski Chmielnik 184 Szkoła 105,106,109

obóz koncentracyjny i zagłady 15,31, Cmentarz katolicki 192 Furmanów 200

33, 45, 46,49, 54,119,120, Cmentarz żydowski 192 Gałki 30

149,163,178,179, 200, 201, Targowa ulica 192 Garbatka (obecnie

232, 235 Chorzenice 264,267 Garbatka-Letnisko) 32,36,138.

Bartowice 177 Chrabków 185 224, 229, 230, 233

Barycz 180 Ciepielów 34,235,236,243 Getto 228

Berezów (obecnie Suchedniów) Cukrówka 130,227 Stacja kolejowa 228

Tartak 217 Czarków 174 Szkoła 228

Bergen-Belsen, obóz Czechosłowacja 165 Gauting 145

koncentracyjny 45, 46 Częstochowa 16,26,30,36,139, Generalne Gubernatorstwo 24,25

Berlin 163,164,165,179,258, 268 26, 28,32,138

Breslaustrasse 216 1 Maja ulica 161 Góra Puławska 33,44,138

Białaczów 136,193,195 Cmentarz żydowski 162 Górny Śląsk 269

Zakrzowska ulica 136 Dąbrowskiego ulica 162 Grabów nad Wisłą 138,177

Zarząd Gminy (obecnie Getto 33,161,162 Grecja 165

Urząd Gminy) 136 „Hasag Pelcery", obóz Gross-Rosen, obóz

Białobrzegi 26,154 pracy <162,163 koncentracyjny 49,53,218,235,

Bliżyn 145 155,157,160 Kasyno 162 240, 250

Obóz pracy 157,160 Kino „Luna" 162 Gruszewnia 260

Błotnowola 197 Kopernika ulica 216 Gruszka 203

Bodzentyn 26 Krótka ulica 161 Hamburg 174

Boiska 34 Najświętszej Marii Panny Hucisko 30,36,172

Borkowice 44 ulica 162 Iłża 26, 253, 254, 255,257

Bór Kunowski t 35 Schupo (ul. Garibaldiego) 161, Janowice 234

Brzeźnica 251 162 Janowiec 233

Brzostków 197 Śląska ulica 216 Jastrząb 61

Buchenwald, obóz Wolności ulica 161 Jedlińsk

koncentracyjny 31,156,160 Ćmińsk 232 Getto 154

Bułgaria 165 Dachau, obóz koncentracyjny 49, Jedlnia Kościelna (przystanek

Busko-Zdrój 25,168,174,181,182, 172, 264 kolejowy w Sokołach) 75

184,185,190,197 Daleszyce 26 Jedlnia-Letnisko 70,72,73,74,77,

3 Maja ulica 173 Dąbrówka 226 79,81

Gestapo (ul. 3 Maja) 173,175 Dobieszyn 177 „Mysie Górki" 30

Komisariat Niemieckiej Dobrowoda Jędrzejów 25,26,173

Policji Kryminalnej 173 Cmentarz 190 Józefów 90

278

A-N

Jurków ,74

Kacprów 201

Kamyk 260, 261

Karolin 36,234, 243,244,246

Gramma plac 242,244,249

Szkoła Powszechna 32, 245,

249

Kaszczynka 120

Kaszewice 265, 266

Kazanów 32, 243

Kielce 16,25,26,29,30,34,110,

125,170,173,192, 207,209,

212,217,219, 221,228

1 Maja ulica 118,121

Arbeitsamt 216

Aleksandra ulica 150

Bodzentyńska ulica 124,125

Cmentarz Partyzancki 117,119,

120,123,124

Cmentarz żydowski 113,148

Dębowa 122

Domaszowska ulica 124

Fabryka „Granat" (obecnie „Iskra" Zakłady Precyzyjne), obóz pracy 112

Fabryka „Henryków", obóz pracy 148,149,150

Focha ulica 112,148

Gestapo

(ul. Paderewskiego) 121,123 Getto 33,148,150,151

Herby 117,118,148

Huta „Ludwików" (obecnie Zakłady Wyrobów Metalowych

„SHL”) 112,114,121,148,149,

Katedra 150 29

Kilińskiego ulica ,16

Las 114

Mała ulica 29

Marszałkowska ulica 123

Młynarska ulica 114

Najświętszej Marii Panny plac 119

Nowy Folwark ulica 114

Nowy Świat ulica 148

Okrzei ulica 120

Pierścienica góra 30

Piotrkowska ulica 148

Poniatowskiego ulica 126

Posterunek Policji

granatowej 121

Seminaryjska ulica 123

Słowik 110,119,120,123

Stadion Leśny 16, 30,110,124,

125

Stolarska ulica 148

Targowa ulica 216

Św. Wojciecha plac 114

Św. Wojciecha ulica 150

Wapienna ulica 117

Wesoła ulica 125

Więzienie na Wzgórzu

Zamkowym 110,112,114,116,

117,118,119,120,123,124

Wodociągi (ul. Prosta) 126

Wojska Polskiego ulica 126

Zagnańska ulica 148,150

Żytnia ulica 216

Kieszek 79

Kobylany 266

Kobyłczyce 265

Kolonka 72, 73

Koniecpol 269

Kończyce 85, 87

Końskie 25,30,53,143,172,201

Cmentarz 180

Więzienie 180,200

Koprzywnica 35

Kornica 180

Kosów 30

Las Kosowski 70,83,85, 86,

87, 230

Kotlice 117

Kozienice 26, 35, 43,242,245,

248, 250, 252,267

Krasice 265,266

Kraśnik 134

4

I Kruszyna 154

Krychnowice (obecnie Radom) 83 Krzyżka 208,213,217

Kuchary 264

Kurozwęki 179

Cmentarz 179

Las Gałkowski 267

Las Pakosławski 253,254,255,257 Leokadiów 138,232,236,238,240 Leonberg, obóz koncentracyjny 49

Lipsk 54

Lipsko 15,31,130,2 !26, 227

Cmentarz żydowski 133

Iłżecka ulica 131

Kościelna ulica 131

Synagoga 31,131,1 32,133

Lublin 67,1 62,166

Lwów 269

Łączna 213

Łąkietka 267

Łosiny 243

Łódź

Nowotki ulica (obecnie:

Pomorska) 157

Piotrkowska ulica 159

Żeromskiego ulica 164

Majdanek, obóz

koncentracyjny 54, 67

Mauthausen-Gusen, obóz

koncentracyjny 53

Michniów 16,35,36,204,206,208,

209,210,211,212,213,214, 216,217,218,219, 221

Modrzejowice 253,254,255, 257 Mokrzesz 266,267

Mstów 264, 265, 266, 267

Cmentarz 262,263

Muhlhausen

Grabenstrasse 216

Niekłań Mały 203

Niemcy 28, 35,36,138,139,165, 166,180,185,190,201,226,

229, 250,258 Nowa Wieś 260

279

INDEKS LOKALIZACJI

Leśniczówka 261

Nowy Korczyn 174,177,182,197

Nowy Młyn 74

Olszanica (obecnie Kraków) 179

Olsztyn (wieś) 30

Opatowiec 36

Opatów 25, 26,81

Areszt 178

Opawa 174

Opoczno 30,33,136

Oranienburg zob. Sachsenhausen, obóz koncentracyjny

Orzechówka 218

Ostojów 170,206,210,211,214 Ostrowiec Świętokrzyski 26,33,35,

36, 53,145

Synagoga 152

Zakłady Ostrowieckie 152

Oświęcim zob. Auschwitz,

niemiecki nazistowski obóz

koncentracyjny i zagłady

Pacanów 184

Pacierzów 264

Palestyna 145

Parchocin 197

Parszów 208

Pawłów 197

Pieszińca 188

Pionki 26,36,75,145,148,252

Stacja kolejowa 155

Piotrków Trybunalski 25,30,162,

163

Bugaj, obóz pracy 156f 158,160

Cmentarz 157

Getto 155,157,159,160

Koszary 158

Las Rakowski 155,156,159 Stalina aleja (obecnie ul. Wojska

Polskiego) 155

Synagoga 155,158,159

Pińczów 176

Więzienie 174,175,184

Piotrowe Pole 36

Podsuliszka 253, 254, 255, 257

Policzna 35,225

Polska 16,17,19,20,21,22,25,95,

112,114,125,130,132,134, 143,159,173, 226

Poznań 270

Pruszków, obóz przejściowy 268 Przyrów 258

Dom szewca Deski 268

Rynek 36,268, 269

Szkoła 36,268,269

Psary 250,252

Radom 16,17,25,26,31,36,40,56,

57, 60, 65, 67, 70,72,74, 75, 77, 79,81,83, 85, 86, 87,88, 89, 90,91,92, 93, 94, 95, 96, 97, 99,100,102,103,104,105, 106,108,138150,154,156, 158,159,161,162,173,174, 175,177,178,182,184,199, 203, 230, 232, 233, 235, 236, 237, 238, 240, 242, 243, 245,

248, 250, 252

Biała ulica 143,145

Borowca plac 63

Brudna ulica 146

Bydgoska ulica 228

Fabryka „Bata" 76

Fabryka Broni 59,61,62 Gestapo (ul. Kościuszki) 27,30,

43, 44, 45, 47,48, 50, 52,53, 54, 68,139

Getto 14,33,141,142,143 Getto (Glinice) 140,141

Kaptur 140

Kolejowa ulica 63, 65

Kośna ulica 68

Liceum Mechaniczne 99 Mała ulica 141

Mleczna ulica 146

Ogrodowa ulica 56

Poznańska ulica 63,65

Przyborowskiego ulica 56,57 Rwańska ulica 56

Rynek 67

Sienkiewicza ulica 42,47

Słowackiego ulica 144,145

Stare Miasto plac 140

Staromiejska ulica 144

Szkolna ulica 143

Szwarlikowska ulica 144

Traugutta ulica 144

Wałowa ulica 142,145

Warszawska ulica 49

Więzienie 30, 40,42,43, 4^

50,52,53,54,68 133

Zbrowskiego ulica 59

Żeromskiego ulica 54,144

Żytnia ulica 144

Radomsko 25

Radoszyce 203

Ranachów 32

Raszówka 232

Ravensbruck, obóz

koncentracyjny 31,54,156

Rekówka 34

Romanów 243

Rożki 33,56,57, 58.62

Stacja kolejowa 61

Równiny-Górki (obecnie

Równiny) 182

Ruda Białaczowska 195

Rzerzęczyce 262

Sachsenhausen, obóz

koncentracyjny 31,49,68,235

Fabryka Heinkla 45

Samwodzie 250,251

Sandomierz 26,53

Sędziszów 192

Siczki 72,74

Las 43, 75, 77, 79, 82

Siesławice 175

Skałka Polska 35, 36

Skaryszew 36,253

Cmentarz 253

Skarżysko-Kamienna 26,36,107,

145,148,155,199,217,255

Las Bór 30

Las Brzask 30

280

N-Z

4

Prochownia 157 Tomaszów Mazowiecki 25,30,35, Kochanowskiego ulica 240

Skłoby 30,36 36 Kościelna ulica 238

Skronina 34,193,195 Tursko Wielkie 186 Krakowska ulica 235

Słupia, obóz pracy 184,190 Treblinka, obóz zagłady 14,16, 33, Polna ulica 236

Sobień 34 128,141,148,152,155,164, Praga ulica 50

Solec nad Wisłą 135 233 Radomska ulica 232

Internat żeński 31,134 Trzecia Rzesza zob. Niemcy Rynek 138,139,237

Klasztor 00. Reformatów 31, Wacławów 32, 243, 249 Staropuławska ulica 138

134 Wancerzów 262 Synagoga 128

Podemłynie 15,134 Warszawa 15,17,20,21,48,247,270 Szkoła Rolnicza 50, 238

Stany Zjednoczone 143,145 Brzeska ulica 152 Zarząd Miejski (dziś Urząd

Starachowice 25,26,33,145,148, Czerniakowska ulica 269 Miejski) 235

217 Getto 165 Zygmuntów 36

Starachowicka ulica 235 Philips S.A. 269 Żyła 88, 97

Więzienie 235 Praga 268

Zakłady Mechaniczne 152 Radzymińska ulica 268

Stary Ciepielów 34 Trębacka ulica 67

Staszów 250, 251 Wilanowska ulica 268

Długa ulica 178 Wełecz

Kościół 179 Las Wełecki 181,185

Żandarmeria 179 Węgleszyn 121

Stromiec 32 Wielka Wieś 34,199, 200

Getto 32 Wierzbica 77

Stróża 81 Wincentów 96,105

Strużki 35,186,188 Wiśniówek 130

Stuttgart 17 Witkowice 262

Bismarckstrasse 140 Włocławek 140

Reinsburgstrasse 67,143,144, Włoszczowa 121

146 Wola Mokrzeska 267

Vogelsang 142 Wołyń 120

Suchedniów 170,206,208,209, Wólka Klwatecka 93,102,108

210,212,213,214,217,219, Wólka Ukazowa (obecnie Wólka

221 Tyrzyńska) 252

Sulejów 30 Wykus 212

Sydół 32,243, 248,249 Wyśmierzyce

Szałas Stary 30,170 Getto 32

Leśniczówka 170 Zajączków 34

Szkoła 170 Zakrzów 262

Szaniec 184,185 Zawada 264

Szydłowiec 35,54,145,146,147 Związek Sowiecki 20,21

Szczekociny 216 Zwierzyniec 150

Śmietanki 251 Zwoleń 26, 35, 36,139, 227, 252

Świesielice 34 Cmentarz 237

Święta Anna 267 Getto 128,138,233,235

28l

zapraszam