Польское искусство. Том 4. Раннее и зрелое барокко, 17 век.

Wczesny i dojrzały barok (XVII wiek) – czwarty tom siedmiotomowej Sztuki polskiej – przedstawia dzieje architektury, rzeźby i rzemiosła artystycznego na terenach Polski od lat trzydziestych XVII wieku do początku wieku XVIII.

„W dziejach Polski wiek XVII odznaczał się niezwykłą wręcz dynamiką wydarzeń. Był to okres wspaniałych triumfów wojennych, zwycięskich konfrontacji z wrogami z północy, wschodu i południa w pierwszej połowie tego wieku, druzgocących klęsk i zdrad połowy wieku, ponownych sukcesów militarnych i politycznych przełomu trzeciej i czwartej ćwierci stulecia. Wojny pierwszej połowy wieku toczyły się na obrzeżach Rzeczypospolitej, w latach 1655-1660 dosięgły centrum jej ziem, ostatnie starcia znów przeniosły się na kresy wschodnie.  Pokój panujący wewnątrz Rzeczpospolitej sprzyjał bogaceniu się, wzrastaniu zamożności szerokich warstw społeczeństwa mimo kryzysu, jaki rozpoczął się w Europie Środkowej z momentem wybuchu wojny trzydziestoletniej w 1618 roku…”- pisze we wstępie nakreślającym tło historyczne i kulturowe prof. Zbigniew Banian, pod którego kierownictwem został opracowany ten tom.

Sztuka Polska XVII wieku jest niezwykle zróżnicowana i trudno ją zdefiniować jednoznacznym terminem stylowym. Ogólne określenie „sztuka barokowa” w żadnym wypadku nie oddaje  jej obrazu. /…/ W architekturze, mimo jej różnorodności, czytelny jest dalszy pogłębiony proces akceptacji, rozumienia i stosowania porządków architektonicznych, podstawowego elementu dekoracji – ale początkowo dotyczył on jedynie  ośrodków o najwyższej kulturze, takich jak Kraków i Małopolska.  Na przeważającym obszarze państwa zadawalano się bowiem zachowaniem pozoru kompozycji porządkowej. Ale dzięki temu mamy swoiste zjawiska artystyczne charakteryzujące Lubelszczyznę, Podlasie, ziemię kaliską, Wielkopolskę.  /…/ W XVII wieku rzemiosło artystyczne utrzymało swój niezmiennie wysoki poziom. Nadal prym wiedli złotnicy terenów północnych, centrów o długiej, jeszcze średniowiecznej tradycji – Gdańska, Elbląga, Torunia, a także Krakowa. Ale wybitni artyści już zaczęli prowadzić swoje pracownie  również w Warszawie, Lublinie, Lwowie i Wilnie.

Odchodzący XVII wiek, mimo burzliwej historii, pozostawił architekturę i sztuki plastyczne w rozkwicie, wpisując je jeszcze mocniej w zachodnioeuropejski nurt przemian stylistycznych – o czym najlepiej świadczy przedstawiony w tym tomie materiał!

• Autor: Zbigniew Bania, Agnieszka Bender, Piotr Gryglewski, Jolanta Talbierska
• Tytuł: Sztuka polska. Tom 4. Wczesny i dojrzały barok (XVII wiek)
• Liczba stron: 464
• Format: 225 x 290 mm
• Oprawa: twarda
• Rok wydania: 2013