Стремительно вперед. Руководство для менеджера проекта

Zwinnie do przodu. Poradnik kierownika projektów informatycznych

Piotr Wróblewski

Poznaj najskuteczniejsze metody zarządzania projektami

• Dowiedz się, na czym polega project management
• Opanuj zwinne metodyki zarządzania projektami
• Naucz się zarządzać wymaganiami, zmianami, budżetem i ryzykiem
• Sięgnij po najlepsze narzędzia wspomagające pracę PM-a

Zarządzanie projektami to rozległa i skomplikowana dziedzina wiedzy. Dobry kierownik projektu powinien być osobą kompetentną, komunikatywną, zdyscyplinowaną, wszechstronną i doświadczoną, łączącą zdolności techniczne z marketingowymi, a nawet psychologicznymi. Dobry PM to zdolny dyrygent, pod którego kierunkiem zespół deweloperski sprawnie osiąga wyznaczone cele i szybko realizuje powierzone mu zadania - gra bez fałszu, niczym świetnie zestrojona orkiestra.

W ostatnich latach metodyki zwinne przebojem wkroczyły do firm informatycznych. Rewolucyjnie zmieniły sposób wytwarzania oprogramowania, przenosząc akcent z planowania i budżetowania na dostarczanie wartości biznesowej oraz zaspokajanie biznesowych potrzeb klienta. Rewolucja ta sprawiła, że deweloperzy nie są już postrzegani wyłącznie w kategorii kosztów, zespołom oddaje się więcej inicjatywy, a efekty ich pracy można znacznie szybciej skonfrontować z oczekiwaniami.

Nie każdy łatwo odnajduje się w tej nowej rzeczywistości. Pomoże w tym praktyczny poradnik napisany przez doświadczonego kierownika projektów. Krótko, zwięźle i rzeczowo, bez nudnej teorii, krok po kroku wprowadzi Cię we współczesny świat zarządzania projektami i pokaże, jak radzić sobie z codziennymi wyzwaniami. Jeśli chcesz zacząć przygodę z project managementem, chcesz odświeżyć swoją wiedzę lub wzbogacić ją o znajomość metodyk Agile, jesteś na właściwym tropie!

• Koncepcje zarządzania projektami
• Właściwe uruchamianie projektu
• Zarządzanie zespołem i komunikacja
• Planowanie i tworzenie harmonogramów
• Zbieranie wymagań użytkownika
• Realizacja i metody kontroli prac
• Zarządzanie ryzykiem i zmianami
• Zarządzanie jakością i budżetem
• Dokumentacja projektowa i raportowanie
• Profesjonalne kończenie projektu
• Zwinne metodyki wytwarzania oprogramowania
• Darmowe oprogramowanie do zarządzania projektami

Zostań takim kierownikiem projektu, z jakim zawsze chciałeś pracować!

O autorze

Piotr Wróblewski — autor wielu książek z dziedziny informatyki. Z wydawnictwem Helion współpracuje od 1992 roku, czego wynikiem są liczne podręczniki dotyczące programowania i obsługi komputerów. Najpopularniejsze do tej pory ABC komputera i Algorytmy, struktury danych i techniki programowania doczekały się kilku wydań i cieszą się u Czytelników stałym zainteresowaniem. Ten ostatni tytuł ukazał się także za granicą.

Piotr Wróblewski jest absolwentem Politechniki Śląskiej oraz francuskiej uczelni informatycznej ENSSAT (Lannion w Bretanii). Studia we Francji do tej pory wspomina jako największą przygodę swojego życia. Po powrocie do Polski zajmował się pisaniem oprogramowania na zamówienie i prowadzeniem szkoleń komputerowych. Przez kolejne dziewięć lat pracował w spółkach zagranicznych z branży IT/telekomunikacja, głównie w charakterze kierownika projektów (Impaq, Polkomtel).

Już w trakcie pracy zawodowej ukończył dodatkowe studia z zarządzania i marketingu Master HEC w Szkole Biznesu Politechniki Warszawskiej. Od początku 2006 roku mieszka we Wrocławiu, gdzie pracuje w firmie Nokia - obecnie na stanowisku kierownika zespołu w dziale rozwoju oprogramowania stacji bazowych (warstwa radiowa).

Spis treści

• Wstęp
• Część I
• Niezbędnik kierownika projektu
• Rozdział 1.
• Pojęcia podstawowe

  Czym jest, a czym NIE JEST projekt?

  Realia organizacyjne

  W stronę organizacji zorientowanej projektowo

  Portfele i programy

  Ewolucja project managementu

  Cykl życia projektu

  Zróbmy to po swojemu

  Narzędzia

  Niełatwa ocena sukcesu projektu

  Triada projektowa

  Zgubne dziedzictwo błędów planowania

  Był sukces czy nie?

  Zarządzanie i zespół

  Zastosowanie zarządzania projektami

  Pytania kontrolne

• Rozdział 2.
• Uruchamianie projektu

  Proste trudnego początki

  Karta projektu

  Jak dobrze zainicjować projekt?

  Plan projektu: budowa i utrzymanie

  Zakres prac

  Uczestnicy projektu

  Struktury pozaprojektowe

  Procedury

  Szkolenia

  Infrastruktura

  Harmonogram prac

  Budżet

  Plan projektu zmienia się w czasie!

  Pytania kontrolne

• Rozdział 3.
• Zespół mitów i zalet

  Praktyki budowania zespołów projektowych

  Pozyskiwanie zasobów osobowych

  Organizacje zorientowane projektowo lub stosujące Agile

  Organizacje funkcyjne lub gotowe na zarządzanie macierzowe

  Podsumowanie

  Razem czy osobno?

  Utrzymanie zespołu

  Budowa zgranego zespołu

  Trudna sztuka motywacji

  Budowanie autorytetu kierownika

  Role w zespole, czyli optymalne ludzi dopasowanie

  Klasyfikacja dr. Belbina

  Typologia MTR-i

  Ludzie są różni, czyli model typów osobowości Myers-Briggs

  Pojęcia podstawowe

  Typy Myers-Briggs w pigułce

  Role i typy osobowości konkluzja

  Zarządzanie konfliktami

  Pytania kontrolne

• Rozdział 4.
• Od WBS do harmonogramu

  Dualizm projektowy

  Struktura podziału prac (WBS)

  Tworzenie WBS

  Rola WBS w kontroli zakresu projektu

  Pytania kontrolne

• Rozdział 5.
• Zarządzanie zmianami

  Proces zarządzania zmianami

  Role w procesie zarządzania zmianami

  Wpływ zmian na tzw. wydania produktu

  Pytania kontrolne (bardzo trudne!)

• Rozdział 6.
• Sztuka zarządzania wymaganiami użytkownika

  Użytkownicy i udziałowcy

  Niezrozumienie wymagań użytkownika

  Środowisko upolitycznione

  Niestabilne wymagania użytkownika

  Mapa polityczna projektu

  Specyfika wymagań informatycznych

  Typologia wymagań informatycznych

  Jakość wymagań

  Skuteczne zbieranie wymagań

  Standardy i specyfikacje branżowe jako źródło wymagań

  Identyfikacja uczestników procesu zbierania wymagań

  Praca z klientem

  Wizualizacja wymagań

  Mapa myśli (ang. mind mapping)

  Diagramy podobieństwa

  Prototypowanie

  Modelowanie biznesowe

  Praca z przyszłymi użytkownikami

  Wzorce WBS i rejestry produktów

  Joint Application Design

  Pytania kontrolne

• Rozdział 7.
• Zarządzanie ryzykiem

  Pojęcia podstawowe

  Odkrywanie ryzyk projektowych

  Rodzaje ryzyka

  Podział według pochodzenia

  Podział według natury ryzyka

  Materializacja ryzyka i jego wpływ na projekt

  Szablon dokumentowania ryzyka

  Mapa ryzyka

  Pytania kontrolne

• Rozdział 8.
• Harmonogram doskonały, czyli jak planować, aby się udało

  Planowanie kontra chaos

  Zależności pomiędzy zadaniami

  Związek zakończ rozpocznij (ang. Finish-Start)

  Związek zakończ zakończ (ang. Finish-Finish)

  Relacja rozpocznij rozpocznij (ang. Start-Start)

  Relacja rozpocznij zakończ (ang. Start-Finish)

  Wprowadzanie opóźnień lub przyspieszeń zadań

  Ścieżka krytyczna

  Szacowanie pracochłonności i kosztów prac

  Przypisywanie zasobów zadaniom

  Planowanie zadań w trybie effort-driven

  Zadanie typu Fixed Units (stała liczba jednostek)

  Zadanie typu Fixed Duration (ustalona długość zadania)

  Zadanie typu Fixed Work (umówiona praca)

  Planowanie zadań z wyłączonym trybem effort-driven

  Sztuka wymyślania i układania zadań

  Optymalizacja obciążenia zasobów projektowych

  Przekazywanie zadań członkom zespołu

  Kompresja harmonogramu

  Pytania kontrolne

• Rozdział 9.
• Zarządzanie budżetem w projekcie informatycznym

  Opłacalność projektu w kontekście organizacji

  Elementy analizy budżetowej w projekcie

  Koszty własne w projekcie

  Koszty zewnętrzne w projekcie

  Planowanie wykorzystania zasobów

  Kontrolowanie czy raportowanie czasu pracy?

  Pytania kontrolne

• Rozdział 10.
• Śledzenie postępów i metoda Earned Value

  Pojęcie wersji bazowej harmonogramu

  Rejestrowanie danych o postępie prac

  Uproszczone odznaczanie realizacji zadań

  Pełna rejestracja stanu realizacji prac

  Metoda wartości wypracowanej (Earned Value)

  BAC budżet

  BCWS planowany koszt planowanej pracy

  BCWP planowany koszt wykonanej pracy (Earned Value)

  ACWP rzeczywisty koszt wykonanej pracy

  EAC przewidywany budżet całkowity

  Wskaźniki wydajności i realizacji

  Earned Value na przykładach

  Porównanie metody klasycznej z Earned Value

  Praca z harmonogramem

  Symulowanie postępu prac

  Pytania kontrolne

• Rozdział 11.
• Dokumentacja projektowa w fazie wytwórczej

  Raportowanie stanu projektu

  Dziennik projektu

  Zespół projektowy

  Produkty

  Środowisko sprzętowe i programowe

  Nota wydania (ang. Release notes)

  Baza wiedzy

  Lista ryzyk projektowych

  Sprawy bieżące, problemy

  Zdarzenia projektowe

  Historia zmian w wymaganiach

  Dokumentowanie spotkań

  Pytania kontrolne

• Rozdział 12.
• Skuteczna komunikacja

  Sztuka sprawnej komunikacji

  Komunikacja elektroniczna

  Poufność i ochrona informacji projektowej

  Wymiana informacji w projektach

  Spotkania, czyli jak się nie zagadać na śmierć

  Pytania kontrolne

• Rozdział 13.
• Zarządzanie jakością w projekcie informatycznym

  Normy ISO serii 9001

  Model CMM

  Testowanie oprogramowania

  Ogólne rodzaje testów

  Testy niefunkcjonalne

  Testy z zakresu bezpieczeństwa

  Organizacja metod testowania

  Ciągła integracja i kontrola konfiguracji

  Pytania kontrolne

• Rozdział 14.
• Dostawa i zamknięcie projektu

  Dostawa produktu

  Strategie wdrażania złożonych systemów informatycznych

  Szkolenia użytkowników

  Zamknięcie prac w projekcie

  Gwarancja i konserwacja

  Pytania kontrolne

• Rozdział 15.
• Podwykonawstwo i używanie darmowego oprogramowania

  Outsourcing, czyli kupujemy zamiast wytwarzać

  Proces nabywania usług lub towarów

  Modele OEM i ODM

  Zabezpieczenia depozytowe (ang. escrow agreement)

  Jak się odnaleźć w gąszczu open source

  Prawa własności intelektualnej

  Klasyfikacja licencji FOSS

  Pytania kontrolne

• Rozdział 16.
• Certyfikacja project management

  Certyfikacje PMI

  PMBOK (Project Management Body of Knowledge)

  PMP (Project Management Professional)

  PMI-ACP (PMI Agile Certified Practitioner)

  Metodyka i certyfikacja PRINCE2

  Co wyróżnia PRINCE2?

  Szkolenia i certyfikacja PRINCE2

  PRINCE2 Foundation

  PRINCE2 Practitioner

  PRINCE2 Agile Foundation

  PRINCE2 Agile Practitioner

  AgilePM (Agile Project Management)

  AgilePM Foundation

  AgilePM Practitioner

  Pytania kontrolne

• Część II
• Zwinne rewolucje i praktyki PM
• Rozdział 17.
• W kierunku zwinnych metod wytwórczych

  Proces ex machina, czyli próby uporządkowania rzeczywistości

  Radosna twórczość

  Normy i standardy

  Nowoczesne praktyki zarządzania

  A może zróbmy to inaczej?

  Crystal Clear

  Programowanie ekstremalne (XP)

  Feature-Driven Development (FDD)

  Pytania kontrolne

• Rozdział 18.
• Usprawnić produkcję!

  Lean Manufacturing, czyli eliminacja strat

  Lean Software Development

  Odwzorowanie pojęć Lean Manufacturing

  Zasady Lean czy zasady Agile?

  Praktyczne zasady Lean Software Development

  Eliminuj straty

  Kładź nacisk na wiedzę

  Podejmuj (niektóre) decyzje tak późno, jak to możliwe

  Dostarczaj jak najszybciej

  Wzmocnij decyzyjnie zespół

  Wbuduj integralność

  Patrz na całość

  Cykl Deminga (PDCA)

• Rozdział 19.
• Kanban, czyli zrozumieć i ujarzmić flow

  Kanban w systemach produkcji klasycznej

  Tablice Kanban

  Struktura tablicy Kanban

  Limity WIP

  Kanban w Agile

• Rozdział 20.
• Od iteracji do Agile

  Zaplanujmy lepsze jutro!

  (Nieco) lepszy rodzaj planowania

  35 lat minęło jak jeden dzień

  Złożone systemy adaptacyjne

  Manifest Agile, czyli przykazania ogólne

  Zasady Agile, czyli katechizm na co dzień

  Rodzina metodyk Agile

• Rozdział 21.
• Agile w wydaniu DSDM

  Geneza DSDM

  Cykl życia projektu w DSDM

  Zespół i role w DSDM

  MoSCoW, czyli zarządzanie priorytetami

  Demonstracja wykonanej pracy

  Komunikacja

  Umiejętności miękkie

  Nienadużywanie komunikacji elektronicznej

  Praktyka wymiany informacji

  Tablica projektu (ang. team board)

  Codzienne spotkania stand-up

  Sztuka definiowania wymagań

  Rola Kierownika Projektu w DSDM

  Planowanie i śledzenie postępu

  Podsumowanie

• Rozdział 22.
• Scrum w pigułce

  Zasady gry Scrum

  Flow sterowany wymaganiami

  Organizacja pracy

  Spotkania w Scrumie

  Planowanie sprintu

  Codzienny Scrum, czyli tzw. daily scrum

  Backlog grooming

  Przegląd sprintu

  Retrospekcja sprintu

  Postęp prac w Scrumie

• Rozdział 23.
• Porównanie Agile z metodami tradycyjnymi

  Triada projektowa raz jeszcze

  Według planu czy na luzie?

  Dokumentacja i zarządzanie wiedzą

  Metody szacowania Agile

  A może nie szacujmy?

  Planning Poker

• Rozdział 24.
• Jak raportować postęp projektu zwinnego?

  Kanban w Agile

  Rejestr Sprintu

  Wykresy spalania

  Kumulacyjny diagram przepływu

  Earned Value w Agile

• Rozdział 25.
• Wdrażanie Agile

  Pierwsze koty za płoty

  Wymagania użytkownika

  Historyjki użytkownika, czyli eliminacja rzeczy zbędnych

  Mapowanie historyjek użytkownika, czyli punkt widzenia użytkownika

  Użycie WBS w metodach zwinnych?

  Jaki Agile?

  SAFe, czyli skalowalny Agile

  Large-scale Scrum (LeSS)

  Disciplined Agile Delivery (DAD)

  Nexus

  Pytania kontrolne

• Część III
• Darmowe oprogramowanie do zarządzania projektami
• Rozdział 26.
• Przegląd darmowego oprogramowania do zarządzania projektami

  Projekty pominięte w książce

  dotproject

  Maven

  Odoo

  Planner

  RT: Request Tracker

  Trac

  Wekan

  ZenTao

• Rozdział 27.
• GanttProject, czyli proste harmonogramowanie

  Rozpoczynamy nowy projekt

  WBS

  Szybkie wprowadzanie parametrów zadań

  Praca przy użyciu myszy

  Zależności i inne atrybuty zadań

  Zaawansowane atrybuty zadań

  Zasoby

  Wygląd wykresu

  Analiza projektu

  Zaawansowane opcje programu

• Rozdział 28.
• ProjectLibre, czyli prawie jak Microsoft Project

  Rozpoczynamy nowy projekt

  WBS

  Tworzenie i edycja parametrów zadań

  Zależności i inne atrybuty zadań

  Zasoby

  Wygląd wykresu

  Widoki

  Kalendarze niestandardowe

  Analiza i raportowanie projektu

• Literatura
• Spis rysunków
• Spis tabel
• Skorowidz