Беседы о молитве Том 31 Иоанн Кассиан

ŚWIĘTY JAN KASJAN

Rozmowy o modlitwie

STAN BDB (ZAFOLIOWANA)

Szczególne miejsce w pismach Kasjana zaj­­muje modlitwa. W Rozmowie IX omawia on czte­ry podstawowe rodzaje modlitwy [ora­­tio­num species]: proś­by [obsecrationes], modlitwy ust­ne [orationes], wspólne błagania [po­stu­­la­tio­nes], dziękczynienia [gratiarum actiones]), zazna­czając, że modlitwą doskonałą jest „mo­dli­twa płomien­na”, którą „sam Duch Świę­­ty, bez na­szego udzia­łu, zanosi do Boga” i której nie mo­żna „wyrazić słowami czy nawet objąć myślą” (IX,15). Ten właśnie rodzaj modlitwy, „prze­kraczający wszystko, co podlega zmysłom” (IX,25), Kasjan zaleca mnichom, uważa­jąc go za najwyższą formę kontemplacji. Przed­stawiony tomik zawiera dwie rozmowy z ab­ba Izaakiem dotyczące modlitwy.

Abba Izaak żył na przełomie IV i V wieku. Po­chodził z biednej ro­dziny. Na pustynię udał się pod wpływem pustelników, którzy w jego wsi sprzedawali swoje wyroby. Był ka­pła­nem w Celach. Podobno znał na pamięć ca­łe Pismo Święte. Słynął także z troski o chorych i pielgrzy­mów, dla których wybudo­wał przytułek. W czasie zamieszek na pus­ty­ni, wywołanych „Listem Wielkanocnym” bisku­pa Teofila (por. Roz­mowa X,2,1nn), musiał–po trzydziestu latach pobytu – opuścić Cele (ok. 400r.), dokąd powrócił, gdy nastał pokój. Tematem rozmów IX i X jest wykład abba Iza­aka o modlitwie doskonałej (Roz­mo­wa IX) i o sposobie jej osiągnięcia (Roz­mowa X). W Roz­mowie IX została też szczegółowo omó­wiona modlitwa Ojcze nasz.

Znaczenie i wpływ Jana Kasjana na rozwój du­chowości na Zachodzie trudno przecenić. Je­go teksty czytali i na nich się kształtowali prak­tycznie wszyscy mnisi, a później zakonnicy. Zalecali je czytać Kasjodor, św. Benedykt z Nursji, św. Dominik, św. Tomasz z Akwi­nu, św. Ignacy Lo­yo­la i św. Teresa z Avili – żeby wy­mienić tylko największe postacie w ducho­wej tradycji Zachodu.

Mamy nadzieję, że publikowany fragment Roz­mów z Ojcami, dotyczący modlitwy, pomoże współczesnemu Czytelnikowi zaczerpnąć coś ze starej, wypróbowanej mądrości w tej dzie­dzinie i pogłębić swoją osobistą modlitwę.