Трудовые отношения при ликвидации и банкротстве работодателя Артура Томанека

Stosunki pracy w razie likwidacji i upadłości pracodawcy

Artur Tomanek

Procesy likwidacji i upadłości stanowią nieodłączny element ustroju ekonomicznego zbudowanego na zasadzie konkurencyjności. Z tego powodu należą one do praktyki funkcjonowania gospodarki rynkowej. Procesy te wywierają bezpośredni wpływ na interesy kontrahentów podmiotu będącego w stanie likwidacji lub upadłości, nie wyłączając zatrudnionych przez niego pracowników. Książka prezentuje problematykę stosunków pracy w szczególnych warunkach wywołanych przez likwidację, upadłość i postępowanie naprawcze prowadzone wobec pracodawcy. W razie zaistnienia jednego z wymienionych zdarzeń sytuacja prawna pracownika jest kształtowana równolegle przez rozwiązania zawarte w różnych gałęziach prawa – w prawie pracy oraz w prawie upadłościowym i naprawczym, w także w przepisach przewidujących zasady likwidacji podmiotów prawa. Zróżnicowaniu regulacji prawnej odpowiada odmienność funkcji realizowanych przez wymienione działy prawa, ponieważ pierwszy z nich eksponuje ochronę pracownika, zaś drugi – interes wierzycieli podmiotu postawionego w stan upadłości lub likwidacji. Autor podejmuje problem, czy i w jakim zakresie likwidacja i upadłość podmiotu zatrudniającego powinny być ujmowane w sposób autonomiczny na płaszczyźnie prawa pracy. Odpowiedź implikuje przyjęcie określonych założeń w dziedzinie rozwiązywania stosunków pracy oraz pozycji prawnej pracownika i pracodawcy po ogłoszeniu upadłości i likwidacji pracodawcy. Innym, istotnym elementem opracowania jest przedstawienie trybu dochodzenia i zaspokojenia pracowniczych roszczeń majątkowych w wymienionych wyżej postępowaniach. W tej części rozważania koncentrują się przede wszystkim na złożonych regulacjach prawa upadłościowego i naprawczego, które określają instrumenty służące realizacji wierzycielskich uprawnień pracownika.

Spis treści:

Wykaz skrótów

Wprowadzenie

Rozdział 1. LIKWIDACJA PRACODAWCY

1.1. Pojęcie i cele likwidacji podmiotów prawa

1.2. Pojęcie likwidacji pracodawcy

1.2.1. Normatywne konteksty likwidacji pracodawcy

1.2.2. Likwidacja pracodawcy a likwidacja zakładu pracy

1.2.3. Podmiotowy zasięg likwidacji pracodawcy

1.2.3.1. Likwidacja pracodawcy jako autonomiczne pojęcie prawa pracy

1.2.3.2. Likwidacja pracodawców posiadających ogólną zdolność likwidacyjną

1.2.3.3. Likwidacja pracodawcy wewnętrznego

1.2.3.4. Likwidacja pracodawcy będącego osobą fizyczną

1.2.4. Wszczęcie i przebieg likwidacji pracodawcy

1.3. Wnioski

Rozdział 2. UPADŁOŚĆ I POSTĘPOWANIE NAPRAWCZE PRACODAWCY

2.1. Zakres i cele postępowania upadłościowego

2.2. Ogłoszenie upadłości pracodawcy

2.3. Postępowanie naprawcze pracodawcy

2.4. Wnioski

Rozdział 3. REPREZENTACJA PRACODAWCY W STOSUNKACH PRACY W TRAKCIE POSTĘPOWANIA UPADŁOŚCIOWEGO, NAPRAWCZEGO I LIKWIDACYJNEGO

3.1. Uwagi wstępne

3.2. Postępowanie upadłościowe

3.2.1. Pozycja prawna syndyka, zarządcy i nadzorcy sądowego

3.2.2. Postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku dłużnika

3.2.2.1. Umocowanie syndyka w świetle art. 31 k.p.

3.2.2.2. Zakres uprawnień syndyka jako osoby zarządzającej zakładem pracy

3.2.3. Postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu

3.2.3.1. Zarząd własny upadłego w postępowaniu upadłościowym

3.2.3.2. Postępowanie prowadzone z udziałem zarządcy

3.3. Postępowanie naprawcze

3.4. Postępowanie likwidacyjne

3.5. Wnioski

Rozdział 4. WPŁYW OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI I LIKWIDACJI PRACODAWCY NA TREŚĆ STOSUNKÓW PRACY

4.1. Rodzaje zatrudnienia

4.2. Obowiązki pracodawcy

4.2.1. Obowiązek terminowej wypłaty wynagrodzenia za pracę

4.2.1.1. Postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku dłużnika

4.2.1.2. Postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu

4.2.1.3. Postępowania likwidacyjne i naprawcze

4.2.2. Obowiązek zaspokajania potrzeb socjalnych pracowników

4.2.3. Obowiązek przechowywania dokumentacji pracowniczej

4.2.4. Wpływ likwidacji i upadłości pracodawcy na zakładowy program emerytalny

4.3. Obowiązki pracownika. Zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy

4.4. Status i uprawnienia przedstawicielstwa pracowniczego w związku z likwidacją i upadłością pracodawcy

4.4.1. Związki zawodowe

4.4.2. Pozazwiązkowe przedstawicielstwa pracownicze

4.5. Wnioski

Rozdział 5. USTANIE STOSUNKU PRACY W RAZIE OGŁOSZENIA UPADŁOŚCI I LIKWIDACJI PRACODAWCY

5.1. Uwagi wstępne

5.2. Tryb ustania stosunku pracy w związku z ogłoszeniem upadłości lub likwidacją pracodawcy

5.3. Przesłanki zgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę

5.4. Podmiotowe i czasowe granice wypowiedzenia umowy o pracę w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy

5.5. Ogłoszenie upadłości i likwidacja pracodawcy jako przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę

5.6. Rozwiązanie stosunku pracy w trybie ustawy o zwolnieniach grupowych

5.7. Roszczenia pracowników z tytułu wypowiedzenia umowy o pracę w związku z ogłoszeniem upadłości lub likwidacją pracodawcy

5.8. Sytuacja prawna pracowników zatrudnionych na podstawach innych niż umowa o pracę

5.8.1. Spółdzielcza umowa o pracę

5.8.2. Stosunek pracy na podstawie powołania

5.8.3. Stosunek pracy na podstawie wyboru

5.8.4. Stosunek pracy na podstawie mianowania

5.9. Wnioski

Rozdział 6. OCHRONA ROSZCZEŃ MAJĄTKOWYCH PRACOWNIKÓW W POSTĘPOWANIU UPADŁOŚCIOWYM, NAPRAWCZYM I LIKWIDACYJNYM

6.1. Systemy zaspokajania roszczeń pracowniczych

6.2. Postępowanie upadłościowe

6.2.1. Należności ze stosunku pracy w rozumieniu prawa upadłościowego i naprawczego

6.2.1.1. Uwagi ogólne

6.2.1.2. Należności ze stosunku pracy w ramach kategorii zaspokojenia ustalonych przez prawo upadłościowe

6.2.1.3. Podmiotowy zasięg pojęcia należności ze stosunku pracy

6.2.1.4. Zakres przedmiotowy należności ze stosunku pracy

6.2.2. Dochodzenie wierzytelności pracowniczych w postępowaniu upadłościowym

6.2.2.1. Uwagi wstępne

6.2.2.2. Lista wierzytelności w postępowaniu upadłościowym

6.2.2.3. Postępowanie upadłościowe obejmujące likwidację majątku dłużnika

6.2.2.3.1. Ograniczenie procesowego trybu dochodzenia wierzytelności

6.2.2.3.2. Zaspokojenie wierzytelności pracowniczych

6.2.2.3.3. Dochodzenie roszczeń pracowniczych niepodlegających zaspokojeniu z masy upadłości

6.2.2.4. Postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu

6.2.2.4.1. Tryb dochodzenia wierzytelności pracowniczych

6.2.2.4.2. Pracownik jako wierzyciel układowy

6.2.2.5. Ograniczenie skuteczności roszczeń pracowniczych w stosunku do masy upadłości

6.3. Postępowanie naprawcze

6.4. Postępowania likwidacyjne

6.4.1. Problem kolejności zaspokojenia wierzytelności pracowniczych w postępowaniach likwidacyjnych

6.5.2. Tryb ustalenia i zaspokojenia wierzytelności ze stosunku pracy

6.5. Roszczenie wobec pracodawcy z tytułu zaspokojenia pracowników ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

6.6. Wnioski

Podsumowanie

Wykaz literatury