Политико-правовая борьба за престолонаследие

Walka polityczno-prawna o następstwo do tronu po Władysławie Jagielle w latach 1424-1434

Autorka: Wioletta Zawitkowska

Rok wydania: 2015

Liczba stron: 372

Okładka: miękka ze skrzydełkami

Format: cm x cm

Praca omawia w sposób szczegółowy, po raz pierwszy w literaturze przedmiotu, tło czwartego małżeństwa Władysława Jagiełły oraz zabiegi polityczne i prawne czynione w celu uzyskania zgody communitatis polskiej i litewskiej na objęcie po nim tronu przez pierworodnego syna - Władysława III zw. Warneńczykiem. Autorka postanowiła na nowo przyjrzeć się wydarzeniom wiążącym się z walką o tron na tle sytuacji prawnej dynastii, układu sił polskiej elity, stosunków polsko-litewskich, z odniesieniami do roli zakonu krzyżackiego i Zygmunta Luksemburskiego. W toku przeprowadzonych badań, z wykorzystaniem nieuwzględnionych dotąd źródeł, poczyniono wiele istotnych ustaleń odnoszących się do wydarzeń z lat 1424-1434, poprzedzających elekcję i koronację Władysława juniora na tron polsko-litewski w lipcu 1434 roku.

Spis treści:

Wstęp  /9

Rozdział 1. Nigdy nie tracić nadziei

1.1. Czwarte małżeństwo Władysława Jagiełły  /23

1.2. W oczekiwaniu na koronację i syna  /34

1.3. Koronacja Zofii Holszańskiej z intrygami wokół małżeństwa Jadwigi Jagiellonki w tle  /39

1.4. Dobra nowina  /51

Rozdział 2. Verus Heres et Successor?

2.1. „Upragniony syn zajaśniał"  /54

2.2. Chrzest pierworodnego i jego wymowa polityczna  /58

2.3. Hołd mieszczan krakowskich i problemy z uznaniem następstwa tronu  /62

2.4. Zatarg o granice biskupstwa krakowskiego i zjazd w Sieradzu (1425)  /68

2.5. Plany dynastyczne Jagiełły i Witolda z przełomu 1424 i 1425 r.  /75

Rozdział 3. Od zjazdu w Brześciu Kujawskim do zjazdu w Brześciu Litewskim (1425)

3.1. Walka polityczno-prawna przed zjazdem w Brześciu Kujawskim - pierwsze akty hołdownicze  /85

3.2. Zjazd w Brześciu Kujawskim i jego postanowienia w kwestii następstwa tronu  /90

3.3. Walka polityczno-prawna o uznanie sukcesji tronu po zjeździe w Brześciu Kujawskim  /105

3.4. Zjazd polsko-litewski w Brześciu Litewskim a kwestia następstwa tronu  /111

Rozdział 4. Pod pretekstem Młyna w Lubiczu

4.1. Zjazd w Grodnie (1425)   /120

4.2. Zimowe polowanie z wielką polityką w tle  /124

4.3. Zmagania dyplomacji polskiej i litewskiej  /127

4.4. Zjazd w Warcie (1426) i sprawa lenna mazowieckiego  /130

4.5. Zjazd w Łęczycy (1426)  /132

4.6. Konsekwencje narodzin drugiego syna Jagiełły - Kazimierza  /138

Rozdział 5. Burzliwy rok 1427

5.1. W cieniu buntu szlachty ruskiej   /142

5.2. Bezwarunkowy hołd ziem ruskich  /145

5.3. Zjazd generalny w Wiślicy i polityczne tło oskarżeń królowej Zofii o niewierność małżeńską  /148

5.4. Rzekomi współwinni i ich oskarżyciele  /151

5.5. Kryzys dynastii a zjazd w Horodle  /154

5.6. W cieniu plotek - narodziny Kazimierza Andrzeja  /159

5.7. Konsekwencje oskarżeń królowej Zofii o niewierność małżeńską  /161

Rozdział 6. Próba sił czynników rządzących

6.1. Próby i sposoby zacieśnienia więzi polsko-litewskich  /163

6.1.1. Powtórny zapis oprawy dla wielkiej księżnej Julianny  /164

6.1.2. Wyprawa na Nowogród Wielki  /165

6.1.3. Propolska polityka kościelna  /170

6.2. Witold sędzią polubownym w sporze polsko-krzyżackim  /180

6.3. Przygotowania do zjazdu łuckiego  /185

6.4. Zjazd łucki (1429) i jego skutki w kwestii następstwa tronu  /190

6.5. Kolejna odsłona plotek o rzekomej niewierności królowej Zofii  /203

6.6. Kim byli intryganci polityczni?  /208

6.7. Akty hołdownicze panów polskich z 1428 i 1429 r.  /211

6.8. Wyjazd „ostatniej szansy"?  /216

Rozdział 7. Przywilej Jedlneński martwą literą prawa?

7.1. Zjazd w Jedlni (1430) i ustalenia w kwestii następstwa tronu  /221

7.2. Zofia samodzielną regentką?  /229

7.3. Gra Witolda, próby mediacji i negocjacji oraz podróż Jagiełły do Wilna  /230

7.4. Zgon Witolda, objęcie władzy na Litwie przez Świdrygiełłę i sprawa „uwięzienia" Jagiełły  /244

7.5. Zjazd w Warcie (1430) a kwestia następstwa tronu  /252

7.6. Zjazd sandomierski (1431) i kolejna odsłona sporu o regencję  /254

7.7. Inne przejawy walki polityczno-prawnej o sukcesję  /259

7.8. Zjazd w Bieczu (1431) i hołd starosty krakowskiego  /265

7.9. Walka piórem - Laus Cracoviae  /267

Rozdział 8. Razem pod berłem Jagiellonów czy osobno?

8.1. Misja Jana Lutkowica, zjazd w Horodle (1431) i wyprawa łucka  /271

8.2. Oskarżenia królewny Jadwigi wobec królowej Zofii i ostatnia odsłona plotki o nieprawym pochodzeniu królewiczów  /279

8.3. Propozycja regencji dla Świdrygiełły i nieudany (niedoszły) zjazd w Połubiczach (1432)  /283

8.4. Zjazd sieradzki (1432) i elekcja królewicza Władysława na tron polsko-litewski  /288

8.5. Zamach stanu na Litwie, tzw. umowa grodzieńska (1432) i jej następstwa  /294

8.6. Przywilej krakowski (1433) i jego postanowienia w kwestii następstwa tronu oraz unia grodzieńska (właściwie: krakowsko-trocka)  /301

8.7. Walka o władzę na Litwie na forum międzynarodowym  /305

8.8. Polsko-litewski zjazd w Krynkach (1434) i zatwierdzenie unii grodzieńskiej (właściwie: unia grodzieńsko-nowokorczyńska)  /307

Zakończenie /315

Wykaz skrótów /328

Bibliografia /331

Źródła rękopiśmienne  /331

Źródła drukowane i katalogi  /332

Literatura  /335

Indeks osób  /356

Summary /368