ЭЛЕКТРОННЫЕ И ЭЛЕКТРИЧЕСКИЕ ИЗМЕРЕНИЯ

POMIARY ELEKTRONICZNE I ELEKTRYCZNE bogato ilustrowany podręcznik poświęcony pomiarom elektrycznym i elektronicznym

Pomiary elektryczne i elektroniczne

Podręcznik do kształcenia w zawodach: elektryk, technik elektryk

Podręcznik napisany zgodnie z podstawą programową kształcenia w zawodach z 2017 roku. Opisano w nim zagadnienia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy podczas wykonywania pomiarów, z pomiarami wielkości elektrycznych (w tym m.in. z techniką wykonywania pomiarów, narzędziami i przyrządami pomiarowymi, a także opracowaniem wyników pomiarów) oraz z pomiarami elementów, układów i urządzeń elektronicznych (w tym m.in. elektronicznych elementów i układów analogowych oraz elektronicznych układów cyfrowych). Na końcu każdego podrozdziału zamieszczono przykładowe ćwiczenie dotyczące danego zagadnienia oraz pytania i polecenia kontrolne, umożliwiające uczniowi samoocenę stopnia opanowania materiału.

Książka jest przeznaczona dla uczniów kształcących się w zawodach technika elektryka i elektryka oraz uczestników kwalifikacyjnych kursów zawodowych w zakresie kwalifikacji EE.05

Nr ewidencyjny w wykazie podręczników MEN: 1.22./2018

Zapraszam do zakupu podręcznika !

Spis treści

Od autorów 15

1         BHP podczas wykonywania pomiarów elektrycznych

1.1         Zagrożenia wynikające z działania prądu elektrycznego na organizm ludzki

• Wprowadzenie
• Przyczyny porażeń prądem elektrycznym
• Czynniki decydujące o stopniu porażenia prądem elektrycznym
• Skutki przepływu prądu elektrycznego przez organizm człowieka
• Pośrednie działanie prądu elektrycznego
• Ćwiczenie
• Sprawdzenie wiadomości

1.2 Zasady BHP podczas wykonywania pomiarów elektrycznych i elektronicznych

• Wprowadzenie
• Przepisy BHP
• Ćwiczenie
• Sprawdzenie wiadomości

1.3         Zasady BHP w zakresie montażu układów elektronicznych

• Wprowadzenie
• Przed przystąpieniem do pracy
• Organizacja stanowiska pracy
• Wykonywanie montażu urządzeń elektronicznych
• Ćwiczenie
• Sprawdzenie wiadomości

1.4         Zasady BHP w zakresie wykonywania połączeń w układach elektronicznych  31

1.4.1      Wprowadzenie 31

1.4.2      Wykonywanie połączeń elektrycznych  32

1.4.3      Wykonywanie połączeń mechanicznych 35

1.4.4      Ćwiczenie 37

1.4.5      Sprawdzenie wiadomości 38

1.5         Zasady udzielania pierwszej pomocy porażonym prądem elektrycznym 39

1.5.1      Wprowadzenie 39

1.5.2      Postępowanie podczas ratowania porażonych prądem elektrycznym 39

1.5.3      Ćwiczenie  43

1.5.4      Sprawdzenie wiadomości  44

1.6         Test kontrolny  44

2         Pomiary wielkości elektrycznych  48

2.1         Technika wykonywania pomiarów  48

2.1.1      Wprowadzenie 48

2.1.2      Podział i rodzaje wykonywanych pomiarów  48

2.1.3      Sposób dokonywania pomiarów  49

2.1.4      Ćwiczenie  52

2.1.5      Sprawdzenie wiadomości  53

2.2         Opracowanie wyników pomiarów 53

2.2.1      Wprowadzenie 53

2.2.2      Notowanie wskazań mierników  54

2.2.3      Opracowanie dokonanych pomiarów  55

2.2.4      Wykresy i prezentacja wyników pomiarów  55

2.2.5      Ćwiczenie 56

2.2.6      Sprawdzenie wiadomości  57

2.3         Narzędzia pomiarowe i ich właściwości  58

2.3.1      Pojęcia ogólne  58

2.3.2      Podział narzędzi pomiarowych 59

2.3.3      Od pomiaru do wyniku  59

2.3.4      Właściwości przyrządów pomiarowych 60

2.3.5      Ćwiczenie 62

2.3.6      Sprawdzenie wiadomości  62

2.4         Rodzaje elektrycznych przyrządów pomiarowych  63

2.4.1      Podział przyrządów pomiarowych  63

2.4.2      Analogowe przyrządy pomiarowe  64

2.4.3      Cyfrowe przyrządy pomiarowe  66

2.4.4      Mierniki cęgowe  67

2.4.5      Ćwiczenie 68

2.4.6      Sprawdzenie wiadomości  68

2.5         Oznaczenia i symbole na miernikach 69

2.5.1      Wprowadzenie 69

2.5.2      Mierniki analogowe  69

2.5.3      Multimetry cyfrowe  70

2.5.4      Ćwiczenie  71

2.5.5      Sprawdzenie wiadomości  72

2.6         Pomocniczy sprzęt pomiarowy  73

2.6.1      Wprowadzenie 73

2.6.2      Transformator  73

2.6.3      Autotransformator  75

2.6.4      Stycznik  75

2.6.5      Rezystor suwakowy 76

2.6.6      Rezystor dekadowy 77

2.6.7      Kondensator dekadowy i indukcyjność dekadowa 78

2.6.8      Przekładnik prądowy  79

2.6.9      Ćwiczenie 80

2.6.10    Sprawdzenie wiadomości 81

2.7         Zakres pomiarowy i klasa dokładności miernika  81

2.7.1      Wprowadzenie 82

2.7.2      Zakres pomiarowy  82

2.7.3      Klasa dokładności  83

2.7.4      Ćwiczenie 83

2.7.5      Sprawdzenie wiadomości  84

2.8         Rozszerzanie zakresu pomiarowego miernika 85

2.8.1      Wiadomości ogólne o miernikach i ich zakresach pomiarowych 85

2.8.2      Rozszerzanie zakresu pomiarowego miernika prądu za pomocą bocznika  85

2.8.3      Rozszerzanie zakresu pomiarowego napięcia za pomocą posobnika  87

2.8.4      Rozszerzanie zakresu pomiarowego za pomocą przekładników 88

2.8.5      Przekładniki napięciowe 88

2.8.6      Przekładniki prądowe  89

2.8.7      Ćwiczenia 92

2.8.8      Sprawdzenie wiadomości 95

2.9         Włączanie mierników w obwód elektryczny  95

2.9.1      Wprowadzenie 95

2.9.2      Włączanie woltomierza w obwód  96

2.9.3      Włączanie amperomierza w obwód  97

2.9.4      Włączanie omomierza w obwód 97

2.9.5      Włączanie watomierza w obwód  98

2.9.6      Włączanie miernika częstotliwości w obwód 100

2.9.7      Włączanie fazomierza w obwód  101

2.9.8      Włączanie licznika energii elektrycznej w obwód 101

2.9.9      Ćwiczenie 104

2.9.10    Sprawdzenie wiadomości  104

2.10       Szacowanie wartości wielkości mierzonej 105

2.10.1    Wprowadzenie  105

2.10.2    Szacowanie wartości prądu i napięcia 106

2.10.3    Szacowanie wartości mocy 111

2.10.4    Ćwiczenie 113

2.10.5    Sprawdzenie wiadomości  113

2.11       Obliczanie wartości wielkości mierzonej na podstawie wskazań miernika  116

2.11.1    Wprowadzenie  116

2.11.2    Stała miernika i wynik pomiaru  116

2.11.3    Ćwiczenie 117

2.11.4    Sprawdzenie wiadomości 118

2.12       Odczytywanie wskazań miernika cyfrowego  118

2.12.1    Wprowadzenie  118

2.12.2    Budowa mierników cyfrowych 119

2.12.3    Zasada działania mierników cyfrowych 119

2.12.4    Opis funkcjonalny mierników cyfrowych  120

2.12.4.1 Opis funkcji pomiarowych  120

2.12.4.2 Odczytywanie wskazań mierników cyfrowych  122

2.12.5    Ćwiczenie 123

2.12.6    Sprawdzenie wiadomości  124

2.13       Dokładność pomiaru 125

2.13.1    Wprowadzenie 125

2.13.2    Błąd bezwzględny i poprawka  125

2.13.3    Błąd względny 126

2.13.4    Błąd graniczny  126

2.13.5    Ćwiczenie 127

2.13.6    Sprawdzenie wiadomości 127

2.14       Błędy i niepewności pomiarowe  128

2.14.1    Wprowadzenie 128

2.14.2    Błędy przyrządów wskazówkowych 128

2.14.3    Wyznaczanie błędów przyrządów cyfrowych  130

2.14.4    Błąd metody 130

2.14.5    Niepewność pomiaru 131

2.14.6    Ćwiczenie  131

2.14.7    Sprawdzenie wiadomości  132

2.15       Bezpośredni pomiar napięcia stałego  132

2.15.1    Wprowadzenie 132

2.15.2    Pomiar napięcia stałego woltomierzem 133

2.15.3    Ćwiczenie  133

2.15.4    Sprawdzenie wiadomości  134

2.16       Pomiary napięcia z zastosowaniem dzielnika napięcia  134

2.16.1    Wprowadzenie 134

2.16.2    Ćwiczenie 135

2.16.3    Sprawdzenie wiadomości  136

2.17       Nastawianie i odczytywanie żądanych wartości napięcia stałego  137

2.17.1    Wprowadzenie  137

2.17.2    Układ jednostopniowy  137

2.17.3    Układ dwustopniowy równoległy 138

2.17.4    Układ dwustopniowy szeregowy  138

2.17.5    Ćwiczenie 139

2.17.6    Sprawdzenie wiadomości  142

2.18       Pomiary bezpośrednie i pośrednie prądu stałego  142

2.18.1    Wprowadzenie  142

2.18.2    Bezpośredni pomiar prądu stałego 143

2.18.3    Pośredni pomiar prądu stałego 143

2.18.4    Ćwiczenie 144

2.18.5    Sprawdzenie wiadomości  145

2.19       Nastawianie i odczytywanie żądanych wartości natężenia prądu stałego 145

2.19.1    Wprowadzenie  146

2.19.2    Układ jednostopniowy  146

2.19.3    Układ dwustopniowy  146

2.19.4    Ćwiczenie  147

2.19.5    Sprawdzenie wiadomości  149

2.20       Badanie źródeł prądu stałego  149

2.20.1    Wprowadzenie  150

2.20.2    Rezystancja wewnętrzna źródła prądu stałego . 150

2.20.3    Siła elektromotoryczna źródła prądu stałego  150

2.20.4    Pojemność elektrochemicznego źródła prądu stałego  151

2.20.5    Ćwiczenie  152

2.20.6    Sprawdzenie wiadomości  154

2.21       Badanie układów połączeń rezystorów – wyznaczanie rezystancji zastępczej 155

2.21.1    Wprowadzenie 155

2.21.2    Połączenie szeregowe rezystorów  156

2.21.3    Połączenie równoległe rezystorów  156

2.21.4    Połączenie mieszane rezystorów  157

2.21.5    Ćwiczenie  158

2.21.6    Sprawdzenie wiadomości  160

2.22       Sprawdzenie podstawowych praw elektrotechniki (prawa Ohma i praw

Kirchhoffa) 161

2.22.1    Wprowadzenie 161

2.22.2    Prawo Ohma 162

2.22.3    Pierwsze prawo Kirchhoffa 162

2.22.4    Drugie prawo Kirchhoffa  163

2.22.5    Ćwiczenie  164

2.22.6    Sprawdzenie wiadomości  166

2.23       Pomiar rezystancji metodą bezpośrednią 167

2.23.1    Wprowadzenie 167

2.23.2    Omomierz szeregowy  168

2.23.3    Omomierz równoległy  168

2.23.4    Ćwiczenie 169

2.23.5    Sprawdzenie wiadomości  170

2.24       Pomiar rezystancji metodami technicznymi 170

2.24.1    Wprowadzenie 170

2.24.2    Układ poprawnie mierzonego napięcia  171

2.24.3    Układ poprawnie mierzonego prądu  171

2.24.4    Ćwiczenie  172

2.24.5    Sprawdzenie wiadomości  173

2.25       Pomiar rezystancji metodami porównawczymi  174

2.25.1    Wprowadzenie  174

2.25.2    Metoda porównawcza prądowa  174

2.25.3    Metoda porównawcza napięciowa  175

2.25.4    Ćwiczenie  175

2.25.5    Sprawdzenie wiadomości  176

2.26       Pomiar rezystancji metodami mostkowymi  177

2.26.1    Wprowadzenie 177

2.26.2    Mostek Wheatstone’a 177

2.26.3    Mostek Thomsona 180

2.26.4    Ćwiczenie  183

2.26.5    Sprawdzenie wiadomości  185

2.27       Pomiar mocy w obwodach prądu stałego 186

2.27.1    Wprowadzenie 186

2.27.2    Bezpośredni pomiar mocy 186

2.27.3    Pomiar pośredni z wykorzystaniem rezystora wzorcowego i woltomierza  188

2.27.4    Ćwiczenie 188

2.27.5    Sprawdzenie wiadomości  190

2.28       Badanie wpływu napięcia na natężenie prądu – wykres I = f(U) elementów

liniowych i nieliniowych (warystor i termistor)  190

2.28.1    Wprowadzenie 190

2.28.2    Warystory – elementy nieliniowe  191

2.28.3    Termistory – elementy nieliniowe  193

2.28.4    Ćwiczenie  195

2.28.5    Sprawdzenie wiadomości 200

2.29       Regulacja i pomiar napięcia przemiennego  201

2.29.1    Wprowadzenie 201

2.29.2    Pomiary i zmiana wartości napięć w energetyce  201

2.29.3    Pomiary i zmiana wartości napięć w przemyśle i laboratorium  204

2.29.4    Ćwiczenie 207

2.29.5    Sprawdzenie wiadomości  210

2.30       Regulacja i pomiar prądu przemiennego  211

2.30.1    Wprowadzenie  211

2.30.2    Od czego zależy wartość prądu przemiennego?  212

2.30.3    Pomiar i regulacja prądu przemiennego  214

2.30.4    Ćwiczenie  216

2.30.5    Sprawdzenie wiadomości 220

2.31       Pomiary indukcyjności własnej metodami techniczną, rezonansową i innymi  220

2.31.1    Wprowadzenie  220

2.31.2    Pomiary indukcyjności własnej metodą techniczną  221

2.31.3    Pomiary indukcyjności własnej metodą rezonansową 223

2.31.4    Pomiary indukcyjności własnej metodą bezpośrednią miernikiem RLC  224

2.31.5    Pomiary indukcyjności własnej metodą porównawczą  224

2.31.6    Ćwiczenie  225

2.31.7    Sprawdzenie wiadomości  228

2.32       Pomiary pojemności metodami techniczną, rezonansową i innymi  228

2.32.1    Wprowadzenie 228

2.32.2    Pomiary pojemności metodą techniczną 230

2.32.3    Pomiary pojemności metodą rezonansową  231

2.32.4    Pomiary pojemności metodą bezpośrednią miernikiem RLC  232

2.32.5    Pomiary pojemności metodą porównawczą 232

2.32.6    Ćwiczenie 233

2.32.7    Sprawdzenie wiadomości  235

2.33       Pomiary mocy w obwodach jednofazowych prądu przemiennego 236

2.33.1    Wprowadzenie 236

2.33.2    Prądy, napięcia i moce w obwodach prądu przemiennego  237

2.33.3    Ćwiczenie  240

2.33.4    Sprawdzenie wiadomości  242

2.34       Badanie szeregowego obwodu RLC (rezonans napięć)  243

2.34.1    Wprowadzenie 243

2.34.2    Szeregowy obwód RLC 243

2.34.3    Częstotliwość rezonansowa  244

2.34.4    Zależność napięcia na cewce i kondensatorze od częstotliwości napięcia zasilania 245

2.34.5    Ćwiczenie  246

2.34.6    Sprawdzenie wiadomości 248

2.35       Badanie równoległego obwodu RLC (rezonans prądów)  248

2.35.1    Wprowadzenie 249

2.35.2    Częstotliwość rezonansowa 249

2.35.3    Zależność prądu cewki i kondensatora od częstotliwości napięcia zasilania 250

2.35.4    Rezonans prądów w obwodzie z elementami rzeczywistymi 252

2.35.5    Ćwiczenie  253

2.35.6    Sprawdzenie wiadomości  254

2.36       Badanie obwodów trójfazowych połączonych w gwiazdę i w trójkąt  255

2.36.1    Wprowadzenie  255

2.36.2    Prądy, napięcia i połączenia odbiorników w obwodach trójfazowych prądu

przemiennego  257

2.36.2.1 Połączenie obwodu trójfazowego w gwiazdę  257

2.36.2.2 Połączenie obwodu trójfazowego w trójkąt  258

2.36.3    Ćwiczenie  260

2.36.4    Sprawdzenie wiadomości  262

2.37       Pomiary mocy czynnej w obwodach trójfazowych 263

2.37.1    Wprowadzenie 263

2.37.2    Układy pomiaru mocy czynnej stosowane w obwodach trójfazowych prądu

przemiennego  264

2.37.3    Ćwiczenie  267

2.37.4    Sprawdzenie wiadomości  270

2.38       Pomiary mocy biernej w obwodach trójfazowych 271

2.38.1    Wprowadzenie  271

2.38.2    Układy pomiaru mocy biernej stosowane w obwodach trójfazowych prądu

przemiennego 272

2.38.3    Ćwiczenie  274

2.38.4    Sprawdzenie wiadomości  276

2.39       Pomiary za pomocą oscyloskopu 277

2.39.1    Wprowadzenie 277

2.39.2    Budowa oscyloskopu analogowego  277

2.39.3    Zasada działania oscyloskopu analogowego  278

2.39.4    Obsługa oscyloskopu analogowego  279

2.39.5    Oscyloskopy cyfrowe  280

2.39.6    Podstawowe pomiary oscyloskopem  282

2.39.7    Ćwiczenie  285

2.39.8    Sprawdzenie wiadomości  287

2.40       Testy kontrolne  288

2.40.1    Test kontrolny nr 1  288

2.40.2    Test kontrolny nr 2  291

2.40.3    Test kontrolny nr 3  294

2.40.4    Test kontrolny nr 4 297

2.40.5    Test kontrolny nr 5  300

2.40.6    Test kontrolny nr 6  303

3         Pomiary elementów, układów i urządzeń elektronicznych  307

3.1         Pomiary parametrów diod półprzewodnikowych  307

3.1.1      Wprowadzenie  307

3.1.2      Rodzaje i parametry diod półprzewodnikowych  307

3.1.2.1   Diody prostownicze 309

3.1.2.2   Diody elektroluminescencyjne LED 311

3.1.2.3   Diody Zenera  314

3.1.2.4   Fotodiody 315

3.1.2.5   Inne diody półprzewodnikowe 316

3.1.3      Ćwiczenie  317

3.1.4      Sprawdzenie wiadomości 319

3.2         Pomiary parametrów półprzewodnikowych elementów przełączających  320

3.2.1      Wprowadzenie 320

3.2.2      Rodzaje i parametry półprzewodnikowych elementów przełączających  320

3.2.2.1   Dynistor 321

3.2.2.2   Diak 321

3.2.2.3   Tyrystor 322

3.2.2.4   Triak  324

3.2.3      Ćwiczenie 326

3.2.4      Sprawdzenie wiadomości  330

3.3         Pomiary parametrów elementów optoelektronicznych 330

3.3.1      Wprowadzenie 330

3.3.2      Rodzaje elementów optoelektronicznych i ich parametry 331

3.3.2.1   Fotorezystor 331

3.3.2.2   Fototranzystor 332

3.3.2.3   Fototyrystor  334

3.3.2.4   Transoptor 334

3.3.2.5   Fotoogniwo  336

3.3.3      Ćwiczenie 337

3.3.4      Sprawdzenie wiadomości 342

3.4         Pomiary parametrów tranzystorów bipolarnych i unipolarnych  342

3.4.1      Wprowadzenie 343

3.4.2      Rodzaje tranzystorów i ich parametry  343

3.4.2.1   Tranzystory bipolarne BJT  343

3.4.2.2   Tranzystory polowe (unipolarne) FET  346

3.4.2.3   Tranzystory bipolarne z izolowaną bramką IGBT 349

3.4.3      Ćwiczenie  350

3.4.4      Sprawdzenie wiadomości  356

3.5         Pomiary w układach prostowniczych  356

3.5.1      Wprowadzenie  356

3.5.2      Rodzaje i parametry prostowników  357

3.5.2.1   Prostowniki jednofazowe jedno- i dwupulsowe  357

3.5.2.2   Prostowniki trójfazowe trzy- i sześciopulsowe  359

3.5.2.3   Prostowniki sterowane  362

3.5.3      Ćwiczenie  362

3.5.4      Sprawdzenie wiadomości  363

3.6         Pomiary w układach powielaczy napięcia  364

3.6.1      Wprowadzenie 364

3.6.2      Rodzaje i parametry powielaczy napięcia  365

3.6.2.1   Symetryczny podwajacz napięcia  365

3.6.2.2   Niesymetryczny podwajacz napięcia  365

3.6.2.3   Wielostopniowy powielacz napięcia  366

3.6.3      Ćwiczenie  367

3.6.4      Sprawdzenie wiadomości  369

3.7         Pomiary w układach stabilizatorów 369

3.7.1      Wprowadzenie 369

3.7.2      Rodzaje i parametry stabilizatorów napięcia 370

3.7.2.1   Prosty stabilizator zbudowany na diodzie Zenera  370

3.7.2.2   Stabilizator szeregowy z tranzystorem regulującym  371

3.7.2.3   Stabilizator równoległy  371

3.7.2.4   Stabilizatory impulsowe  372

3.7.2.5   Stabilizatory elektroniczne trójkońcówkowe (monolityczne)  373

3.7.3      Parametry stabilizatorów napięcia  373

3.7.4      Ćwiczenie  374

3.7.5      Sprawdzenie wiadomości  375

3.8         Pomiary w układach kształtujących przebiegi elektryczne  376

3.8.1      Wprowadzenie  376

3.8.2      Podstawowe pojęcia  377

3.8.3      Układy kształtujące przebiegi elektryczne  378

3.8.3.1   Układ całkujący  378

3.8.3.2   Układ różniczkujący 381

3.8.3.3   Układy ograniczające napięcie 382

3.8.4      Ćwiczenie  385

3.8.5      Sprawdzenie wiadomości  387

3.9         Pomiary w układach zasilaczy  388

3.9.1      Wprowadzenie 388

3.9.2      Budowa zasilaczy sieciowych 389

3.9.2.1   Zasilacz impulsowy 389

3.9.2.2   Zasilacz liniowy (tradycyjny) 390

3.9.2.3   Zasilacz bezprzerwowy UPS 391

3.9.3      Parametry zasilaczy  391

3.9.4      Ćwiczenie  392

3.9.5      Sprawdzenie wiadomości  394

3.10       Pomiary w układach wzmacniaczy  395

3.10.1    Wprowadzenie  395

3.10.2    Budowa wzmacniaczy elektronicznych  395

3.10.2.1 Wzmacniacze z tranzystorami bipolarnymi  396

3.10.2.2 Wzmacniacze z tranzystorami unipolarnymi  401

3.10.3    Parametry wzmacniaczy  402

3.10.4    Ćwiczenie 402

3.10.5    Sprawdzenie wiadomości  403

3.11       Pomiary w układach ze wzmacniaczem operacyjnym  404

3.11.1    Wprowadzenie 404

3.11.2    Układy pracy wzmacniaczy operacyjnych  405

3.11.2.1 Wzmacniacz odwracający 405

3.11.2.2 Wzmacniacz nieodwracający  406

3.11.2.3 Wzmacniacz sumujący 407

3.11.2.4 Wzmacniacz odejmujący  408

3.11.2.5 Wtórnik napięcia 409

3.11.3    Parametry wzmacniaczy operacyjnych  410

3.11.4    Ćwiczenie 410

3.11.5    Sprawdzenie wiadomości  411

3.12       Pomiary w układach filtrów częstotliwościowych  411

3.12.1    Wprowadzenie  412

3.12.2    Układy filtrów częstotliwościowych  413

3.12.2.1 Filtr dolnoprzepustowy  413

3.12.2.2 Filtr górnoprzepustowy  414

3.12.3    Filtry aktywne  415

3.12.3.1 Filtry aktywne dolnoprzepustowe  415

3.12.3.2 Filtry aktywne górnoprzepustowe  416

3.12.4    Parametry filtrów częstotliwościowych  416

3.12.5    Ćwiczenie  417

3.12.6    Sprawdzenie wiadomości  418

3.13       Pomiary w układach generatorów  419

3.13.1    Wprowadzenie  419

3.13.2    Układy generatorów  420

3.13.2.1 Generator RC i CR  420

3.13.2.2 Generator LC z dzieloną pojemnością – Colpittsa  421

3.13.2.3 Generator LC z dzieloną indukcyjnością – Hartleya  423

3.13.2.4 Generator LC Meissnera  424

3.13.2.5 Generator przebiegu prostokątnego i trójkątnego  425

3.13.3    Zastosowanie generatorów  426

3.13.4    Parametry generatorów  426

3.13.5    Ćwiczenie  426

3.13.6    Sprawdzenie wiadomości  430

3.14       Badanie bramek logicznych  431

3.14.1    Wprowadzenie  431

3.14.2    Algebra Boole’a  431

3.14.3    Bramki logiczne  433

3.14.4    Ćwiczenie  434

3.14.5    Sprawdzenie wiadomości  438

3.15       Synteza układów kombinacyjnych 438

3.15.1    Wprowadzenie  438

3.15.2    Dwójkowy system zapisu liczb  439

3.15.3    Realizacja układów logicznych na bramkach  440

3.15.4    Minimalizacja funkcji logicznych  441

3.15.5    Ćwiczenie 445

3.15.6    Sprawdzenie wiadomości  445

3.16       Badanie konwerterów kodów  446

3.16.1    Wprowadzenie  446

3.16.2    Kodery  447

3.16.3    Dekodery  448

3.16.4    Ćwiczenie 449

3.16.5    Sprawdzenie wiadomości  451

3.17       Badanie multiplekserów  451

3.17.1    Wprowadzenie 452

3.17.2    Łączenie multiplekserów 452

3.17.3    Realizacja funkcji logicznych  453

3.17.4    Ćwiczenie 454

3.17.5    Sprawdzenie wiadomości  456

3.18       Badanie demultiplekserów  457

3.18.1    Wprowadzenie  457

3.18.2    Łączenie demultiplekserów 458

3.18.3    Ćwiczenie  458

3.18.4    Sprawdzenie wiadomości  460

3.19       Badanie przerzutników  461

3.19.1    Wprowadzenie  461

3.19.2    Najczęściej stosowane przerzutniki 462

3.19.3    Sposoby wyzwalania przerzutników  464

3.19.4    Parametry przerzutników  464

3.19.5    Dwójka licząca 465

3.19.6    Ćwiczenie 465

3.19.7    Sprawdzenie wiadomości  469

3.20       Badanie liczników asynchronicznych  470

3.20.1    Wprowadzenie 470

3.20.2    Budowa liczników asynchronicznych modulo K  470

3.20.3    Liczniki asynchroniczne w technologii scalonej 472

3.20.4    Realizacja liczników mod K na układzie 7490  473

3.20.5    Licznik dwudekadowy na układzie 7490  474

3.20.6    Ćwiczenie  475

3.20.7    Sprawdzenie wiadomości  476

3.21       Badanie liczników synchronicznych  477

3.21.1    Wprowadzenie 477

3.21.2    Zasada działania liczników synchronicznych  477

3.21.3    Liczniki synchroniczne w technologii scalonej  478

3.21.4    Ćwiczenie  479

3.21.5    Sprawdzenie wiadomości 482

3.22       Badanie rejestrów 483

3.22.1    Wprowadzenie  483

3.22.2    Rejestry równoległe   484

3.22.3    Rejestry szeregowe 484

3.22.4    Rejestry scalone  485

3.22.5    Ćwiczenie 487

3.22.6    Sprawdzenie wiadomości  488

3.23. Badanie scalonych układów cyfrowych

3.23.1. Wprowadzenie

3.23.2. Minialarm domowy

• Tablica prawdy – określenie wartości wyjścia układu w zależności od stanu wejść
• Metoda Karnaugha i jej reguły
• Od wzoru do schematu elektrycznego

3.23.3. Ćwiczenia

3.23.4.Sprawdzenie wiadomości

3.24. Testy kontrolne

• Test kontrolny nr 1
• Test kontrolny nr 2
• Test kontrolny nr 3
• Test kontrolny nr 4

Bibliografia

Źródła ilustracji

Rozwiązania testów kontrolnych