Psallite sapienter CD Схола Бенедиктинская

Schola Benedyktynów Tynieckich

Psallite sapienter

Liturgiczne śpiewy Adwentu i Bożego Narodzenia

***

TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów

rok wydania: 2018

CD audio - 1 CD

format: 140 x 125 mm

opakowanie: karton

cena katalogowa: 42,40 zł

ISBN: 9788373546523

Całkowity czas nagrań 59'

*****

Nazwą chorał gregoriański określa się tradycyjny, starożytny, łaciński śpiew Kościoła rzymsko-katolickiego. Mimo, że tak naprawdę nie wiemy, jak ten śpiew brzmiał, z rozmaitych zachowanych przekazów zarysowuje się pewien jego obraz, a to już dużo.

Wiadomo, że w pierwszych wiekach chrześcijaństwa obok rzymskiej tradycji śpiewania były jeszcze inne, nie mniej dostojne - np. ambrozjańska (Mediolan), mozarabska (Hiszpania - Toledo), benewentyńska (Benewent) czy gallikańska (tereny dzisiejszej Francji). Nie sposób też zapominać o silnych na pewno wpływach tradycji bizantyńskiej, a i przecież synagogalnej wszak pierwsza gmina chrześcijan powstała w Jerozolimie.

Nazwa "gregoriański" wywodzi się od imienia papieża Grzegorza I (590-604), który śpiew ten uporządkował i skodyfikował. Na pewno jednak nie nadał mu ostatecznego kształtu. W jaki sposób ów kształt się uformował pozostanie zapewne na zawsze tajemnicą. Dostępne nam jego zapisy pochodzą mniej więcej z okresu tysiąca lat po narodzeniu Pana Jezusa. Większość jego form ukształtowało się ostatecznie mniej więcej z XII w., a przecież utwory „gregoriańskie" komponowano także w XX w.

Nie sposób zrozumieć chorału bez jego kontekstu liturgicznego. Od samego początku było śpiew towarzyszący nabożeństwom - w pierwszym rzędzie Mszy Świętej. Potem i to coraz obficiej modlitwie codziennej wiernych, czyli Liturgii Godzin (Jutrznia, Nieszpory, Mattutinum, Kompleta) Św.Benedykt (480-546) w swojej Regule wielką wagę przywiązuje do śpiewania psalmów. Znamienny jest tu XIX rozdział Reguły, który mówi m.in.:

Pamiętajmy zawsze, co mówi prorok: "Służcie Panu w bojaźni" i znowu: "Śpiewajcie rozumnie" oraz "Będę Ci śpiewał wobec aniołów". Zastanówmy się więc, jak należy zachować się w obecności Boga i Jego aniołów i tak przystąpmy do śpiewu, aby myśl nasza była zgodna z naszym głosem. (RB 19,3-7)

Dzięki roli benedyktynów w tworzeniu się zrębów średniowiecznej Europy, codzienny śpiew wspomnianej Liturgii Godzin oraz śpiewy mszalne stają się oficjalnym śpiewem Kościoła Zachodniego. Nie przypadkiem więc zachowane do dziś najstarsze zapisy tego śpiewu pochodzą ze środowisk benedyktyńskich.

Niestety, także sposób śpiewania w klasztorach benedyktyńskich pozostanie dla nas nieznany. Z czasem powstają nowe zakony, coraz większa role odgrywać zaczyna śpiew w językach narodowych. Znamienną cezurą w praktyce liturgicznej (i gregoriańskiej) staje się Sobór Trydencki (1545-1563). Jakiś czas potem, w wyniku zawirowań historycznych wiele klasztorów benedyktyńskich ulega kasacie.

Zawartość płyty:

Adwent – Wigilie

01. Boże wejrzyj ku wspomożeniu memu

02. Przyjdź Panie Jezu i kantyk z Księgi Izajasza (35,1–4; 40,10–11)

03. Hymn: Boża Mądrości

04. Antyfona: Błogosławiona jesteś Maryjo i kantyk z księgi Jeremiasza (31,31–34)

05. Modlitwa

06. Doksologia: Godzien jesteś uwielbienia

Adwent – Jutrznia

07. Panie otwórz wargi moje

08. Hymn: Otwórz się niebo

09. Antyfona: Oto Król nadejdzie i Psalm 28(29),1–4

10. Krótkie czytanie z Listu św. Pawła do Rzymian (13,11–12)

11. Responsorium: Przyjdź, aby nas zbawić

12. Antyfona: Pan wszechmogący i Pieśń Zachariasza (Łk 1,68–79)

13. Modlitwa i Błogosławmy Panu

14. Łaciński kantyk adwentowy: Rorate coeli

Boże Narodzenie – Wigilie

15. Boże wejrzyj ku wspomożeniu memu

16. Wezwanie: Chrystus nam się narodził i Psalm 23(24)

17. Hymn: Wy co Chrystusa szukacie

18. Antyfona: Słowo ciałem się stało i kantyk z Księgi Izajasza (9,1–2.5–6)

19. Modlitwa

20. Doksologia: Błogosławieństwo i chwała

21. Bogurodzica

Boże Narodzenie – Jutrznia

22. Panie otwórz wargi moje

23. Hymn: Tobie chwała narodzony

24. Antyfona: Pan jak Oblubieniec i Psalm 18(19),2–7

25. Krótkie czytanie z Księgi Mądrości (7,26–27) i Responsorium: Słowo ciałem się stało

26. Antyfona: Chwała Bogu naszemu i Pieśń Zachariasza (Łk 1,68–79)

27. Modlitwa i Błogosławmy Panu

28. Łaciński kantyk z Bożego Narodzenia Puer natus

*****

Benedyktyni są mnichami, a ich duchowość wywodzi się z najwcześniejszych przejawów życia konsekrowanego w Kościele. Monastycyzm chrześcijański jest formą odpowiedzi człowieka na łaskę Ewangelii. Cechą naczelną duchowości monastycznej jest "bycie z Bogiem", do którego mnich dąży przez metanoię, czyli codzienne nawracanie się. Monastycyzm ma swe bardzo wyraźne miejsce w Kościele jako ZNAK absolutu Bożego.