Трансгендеризм в Польше. Создание категорий

Choć niniejsza książka sytuuje się w ramach antropologii społecznej, jej celem nie jest przedstawienie etnograficznego opisu środowiska osób transpłciowych w Polsce. Zawiera raczej „etnografię kategorii” (Valentine 2007), w której śledzę sposoby działania rozmaitych koncepcji związanych z płciową nienormatywnością. Czytelniczka znajdzie tu więc informacje dotyczące rozwoju środowiska osób transpłciowych w Polsce czy indywidualnych strategii budowania transpłciowych tożsamości, jednak kwestie te nie są głównym przedmiotem analizy. Ta dotyczy przede wszystkim społecznych procesów wytwarzania kategorii transpłciowości oraz ich historycznych uwarunkowań. Takie sformułowanie problemu badawczego wynika z dwóch założeń: po pierwsze, że kategorie, którymi się posługujemy, są wytworem określonych praktyk i relacji społecznych, a po drugie, że transpłciowość w związku z tym należy uznać za lokalną zachodnią kategorię będącą pochodną splotu społecznych i politycznych uwarunkowań takich jak kolonializm czy rozwój dwudziestowiecznej seksuologii i endokrynologii. A zatem żeby móc opisać jak transpłciowość funkcjonuje w polskich dyskursach medycznych i aktywistycznych, trzeba najpierw zidentyfikować główne nici tego splotu.

Ze Wstępu

Spis treści

Podziękowania

WSTĘP: Antropologia i transpłciowość

Między „Zachodem” a „resztą”

W poszukiwaniu teorii opisu

Etnografia kategorii

Plan książki

Terminologia i interpunkcja

1. Moralne genitalia

Kronika paniki moralnej

Strukturalna ignorancja

Wymuszanie rzeczywistości

Symfonia płci

Widzialne i ukryte

1. Użytek z biografii

Miejsce w dyskursie

Naczynia z odpowiedziami

Badanie w górę

Państwowe reżimy czytelności

1. Diagnozowanie społeczeństwa

Humanistyczny optymizm

Diagnozy i terapia

Nadchodzi dobry seks

Uwznioślanie transseksualności

Diagnozy społeczne

Wymazywanie

1. Tranzycje

Oszuści matrymonialni

Europejskie aspiracje

Pojawiają się rodzice

Praktyka sądowa

Materiał

Pozew

Zeznania

Opinie biegłych

Życie w zawieszeniu

Oczyszczanie kategorii

Konfrontacja ze społeczeństwem

1. Tworzenie kontrpubliczności

Dowód z doświadczenia

Infrastruktura

Synonim społeczeństwa

Sztuka porażki

Wyobrażone społeczeństwo

Zakończenie

Spis rozmów

Spis spraw sądowych

Literatura

Stanisław Skarżyński rozmawia z dr Marią Dębińską

Maria Dębińska i transpłciowość w PRL-u

Agnieszka Kościańska recenzuje monografie w czasopiśmie "Lud"