ЭФФЕКТ ЛЕОНАРДО ДА ВИНЧИ – незаменимая вещь для любителей искусства

Efekt Leonarda da Vinci

Pozycja obowiązkowa dla wszystkich miłośników twórczości wielkiego renesansowego mistrza, wielowątkowa opowieść o losach stworzonych przez Leonarda da Vinci dzieł malarskich, wprowadza czytelnika w świat niuansów rynku sztuki, kolekcjonerstwa i artystycznego znawstwa. Przedstawia kilka obfitujących w zwroty akcji historii spektakularnych sprzedaży, kradzieży i nieoczekiwanych odkryć dzieł sztuki. To nie jest kryminał, ale ze względu na podejmowaną tematykę, mógłby nim być. Książka obfituje bowiem w wiele zaskakujących historii o sensacyjnej wymowie. Doskonale wyważona mieszanka potężnej dawki wiedzy, przystępnego stylu i wielowątkowej narracji.

Autor: Mateusz M. Bieczyński

- prawnik, historyk sztuki, krytyk artystyczny, biegły sądowy z zakresu prawa autorskiego i sztuk wizualnych, profesor Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu

Wydawnictwo: Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM

Wydanie: 2022

Ilość stron: 349

Oprawa: miękka

Wydanie czarno-białe

Numer ISBN: 978-83-67222-14-3

Książka “Efekt Leonarda da Vinci” autorstwa Mateusza M. Bieczyńskiego to pozycja obowiązkowa dla wszystkich miłośników twórczości wielkiego renesansowego mistrza. Publikacja wydana dla uczczenia przypadającego w 2022 roku jubileuszu 570 rocznicy urodzin autora “Mona Lisy” jest wielowątkową opowieścią o losach stworzonych przez Leonarda da Vinci dzieł malarskich – zarówno tych faktycznie przez niego stworzonych, jak również tych, które były mu jedynie przypisywane. Na ponad 320 stronach autor wprowadza czytelnika w świat niuansów rynku sztuki, kolekcjonerstwa i artystycznego znawstwa. Przedstawia kilka obfitujących w zwroty akcji historii spektakularnych sprzedaży, kradzieży i nieoczekiwanych odkryć dzieł sztuki powiązanych z Leonardem, jego studiem lub jego uczniami. To nie jest kryminał, ale ze względu na podejmowaną tematykę, mógłby nim być. Książka obfituje bowiem w wiele zaskakujących historii o sensacyjnej wymowie. Główny wątek książki osnuty jest jednak wokół pytania o autentyczność “najdroższego obrazu świata” – “Salvatora Mundi” sprzedanego w 2017 roku w domu aukcyjnym Christie’s w Nowym Jorku za rozbudzającą wyobraźnię sumę ponad 450 milionów dolarów. Autor skrupulatnie rekonstruuje historię jego odnalezienia, restauracji, promocji oraz sprzedaży. Stawia liczne pytania częściowo podważające jego pochodzenie spod ręki mistrza. Doskonale wyważona mieszanka potężnej dawki wiedzy, przystępnego stylu i wielowątkowej narracji sprawia, że jest to pozycja godna polecenia zarówno dla znawców tematu, pasjonatów sztuki, ale także wszystkich zainteresowanych międzynarodowym rynkiem sztuki.

Opinie recenzentów:

“Książka “Efekt Leonarda da Vinci” autorstwa Mateusza Bieczyńskiego, napisana jest interesująco, z pasją, mocno podbudowana archiwaliami, bogata w treści znane i nieznane. To książka znakomita! Autor panuje nad ogromem przywoływanych faktów i bardzo ciekawie je przedstawia, nie gubi się w nich, ale klarownie prowadzi wywód. Lektura książki wciąga i naprawdę trudno się od niej oderwać. Po jej przeczytaniu każdy będzie bogatszy o najnowszą wiedzę na temat losów dzieł Leonarda”.

Prof. Kazimierz Wolny-Zmorzyński

“Praca jest całkowicie nowatorska i z tej racji może wzbudzić nie tylko zainteresowanie szerokiego grona czytelników, lecz także dyskusje wśród specjalistów z różnych dziedzin, w obszarze których porusza się Autor. Oceniana monografia ze wszech miar ma charakter nowatorski. Wywód Autora jest jasny, logiczny i klarowny. Mimo olbrzymiej erudycji prezentowanej w toku wywodu, Autor pozwala czytelnikowi śledzić swoją koncepcję i dochodzić do samodzielnych wniosków”.

Prof. Jacek Sobczak

Nota biograficzna autora:

Mateusz M. Bieczyński, prawnik, historyk sztuki, krytyk artystyczny, biegły sądowy z zakresu prawa autorskiego i sztuk wizualnych, profesor Uniwersytetu Artystycznego im. Magdaleny Abakanowicz w Poznaniu. Autor opracowań monograficznych na temat prawnych uwarunkowań życia artystycznego. Kurator wystaw i redaktor katalogów wystaw w Polsce i za granicą. Publikował na łamach wielu czasopism artystycznych, m.in. w Arteon, Art & Business, Format, Kwartalnik Fotografia, Obieg.pl. Łącznie opublikował ponad 100 artykułów.

SPIS TREŚCI:

Przedmowa 7

Wprowadzenie 9

Rozdział I 14

Historia twórczości Leonarda da Vinci a historia jej społecznego odbioru

1. Leonardo jako artysta kontraktowy 14

2. Recepcja twórczości Leonarda da Vinci – między nauką a popkulturą 34

3. Fałszywe atrybucje, czyli obrazy, których Leonardo nie namalował 59

3.1 „Meduza” 61

3.2 „Flora” 66

3.3 „La Bella Principessa” 68

3.4 „Madonna Litta” 79

3.5 Leonardo Donny Laury Minghetti 81

3.6 Autoportrety 82

3.7 Współczesne spory atrybucyjne 84

3.8 Konkluzja 89

4. Podsumowanie 91

Rozdział II 99

Mona Lisa

1. Wprowadzenie 99

2. Kradzież 101

3. Narodziny legendy 110

4. Fakty i mity 115

5. Kopie i dzieła inspirowane 124

5.1 Kopie 124

5.2 Modyfikacje i transformacje 132

5.3 Dzieła inspirowane i cytaty 139

6. Interpretacje Giocondy i jej uśmiechu 146

7. Kulturowa recepcja obrazu 154

8. Podsumowanie 160

Rozdział III 163

Malarskie duble prac Leonarda da Vinci

1. Wprowadzenie 163

2. „Zwiastowanie” 165

3. „Madonna wśród skał” 170

4. „Madonna z kądzielą” 180

5. „Św. Jan Chrzciciel” 191

6. „Św. Anna Samotrzeć” 195

7. Leonardianie i malarskie kopie według rysunkowych wzorów mistrza 201

7.1 „Leda z łabędziem” 201

7.2 „Madonna z wiśniami” 206

7.3 „Madonna z Dzieciątkiem i św. Janem Chrzcicielem” 208

7.4 Obejmujące się święte dzieci 211

7.5 Kompozycje Leonarda i problem powtórzeń 212

8. Podsumowanie 220

Rozdział IV 222

Spory o dwa portrety autorstwa Leonarda da Vinci

1. Wprowadzenie 222

2. „La Belle Ferronière” 224

3. „Dama z gronostajem” 240

4. Podsumowanie 251

Rozdział V 252

Salvator Mundi – najdroższy obraz świata

1. Wprowadzenie 252

2. Pochodzenie obrazu 255

3. Stylistyczne przesłanki autorstwa Leonarda 258

4. Analiza krytyczna pochodzenia obrazu 264

5. Współczesne losy „Zbawiciela świata” 273

6. Znaczenie londyńskiej wystawy z 2011 roku 277

7. „Zbawiciel świata” i prywatna sprzedaż sprzedaż w 2013 roku 286

8. „Zbawiciel świata” na Bliskim Wschodzie 290

9. Spekulacyjne mistrzostwo świata 293

10. Podsumowanie 297

Appendix 299

Leonardo da Vinci 500 lat później

Zakończenie 314

Spis ilustracji 327

Bibliografia 333

Przypisy 349