Книга Исайи — Исаак Цилков

Księga Izajasza - Izaak Cylkow

Cena: 46.00

• Tłumaczenie: Izaak Cylkow
• Data wydania: 2011
• Format: 145 x 220 mm
• Oprawa: twarda
• Liczba stron: 308
• ISBN: 978-83-61978-37-4
• Język: polski

Izaak Cylkow Księga Izajasza Księga Izajasza stanowi niewątpliwie kamień węgielny mesjanizmu, podejmuje wątki, które dotąd w judaizmie się nie pojawiały i jako taka stała się natchnieniem dla wielu wizjonerów religijnych, proroków, filozofów czy rewolucjonistów, nieakceptujących świata w jego obecnej, niedoskonałej postaci. Nie znaczy to wszelako, że Izajasz i Pseudo-Izajasz oferują spójną i klarowną koncepcję odkupienia i acharit hajamim, czasów ostatecznych. Przeciwnie: księga, przynajmniej w tym kształcie, w jakim ją znamy, stanowi raczej laboratorium, w którym ścierają się rozmaite mesjańskie wizje, stale potem obecne w żydowskiej myśli religijnej. W 2012 roku redakcja miesięcznika „Literatura na Świecie” uhonorowała Wydawnictwo Austeria nagrodą w kategorii Inicjatyw Wydawniczych za wielotomowe wznowienie Biblii Hebrajskiej w przekładzie Izaaka Cylkowa. Izaak Cylkow urodził się w1841 roku wmałym miasteczku Bieżuń wziemi płockiej.

Jego ojciec, Aaron Cylkow (1813–1884), przeniósł się później do Warszawy izostał nauczycielem Talmudu wwyższych klasach postępowej Warszawskiej Szkoły Rabinów. Szkoła ta – działająca wlatach 1826–1863 – odegrała decydującą rolę wzbliżaniu Żydów zKrólestwa Kongresowego do polskiego społeczeństwa, języka ipolskiej kultury. Cylkow ukończył tę Szkołę w1859 roku, potem przez rok uczył się wAkademii Medyko-Chirurgicznej. Dzięki uzyskanemu stypendium stowarzyszenia Lomdej Tora mógł udać się w1860 roku na studia filozoficzne do Berlina; wroku 1864 uzyskał stopień doktora filozofii ijęzyków semickich na Uniwersytecie wHalle. Po powrocie do Warszawy został kaznodzieją wpostępowej Synagodze przy ulicy Daniłowiczowskiej.

Stanowisko to było wówczas nieobsadzone po wydaleniu zWarszawy za udział wdemonstracjach patriotycznych w1861 roku Markusa Jastrowa. Wtej właśnie Synagodze Izaak Cylkow wygłaszał kazania – początkowo wjęzyku niemieckim, słabo rozumianym przez warszawskich Żydów; kazań po polsku zakazywał jednak ukaz carski, wydany po stłumieniu powstania styczniowego. Przełomowym wtym względzie okazał się 1878 rok. Wdniu święta Rosz haszana 5639 (czyli 26 września 1878) nastąpiło uroczyste otwarcie budowanej przez dwa lata Wielkiej Synagogi na Tłomackiem, która zastąpiła zbyt już małą synagogę przy ulicy Daniłowiczowskiej. Wceremonii tej brał udział między innymi rosyjski generał-gubernator Paweł Kotzebue.

Cylkow wygłosił wówczas kazanie wjęzyku polskim. Zarząd Synagogi dał Kotzebuemu do podpisania sprawozdanie zuroczystości. Dokument ten został potraktowany jako przyzwolenie na kazania wtym języku. Od tej pory wszystkie kazania wtej synagodze wygłaszane były po polsku. Przez wiele lat Izaak Cylkow uczył żydowskiej religii wszkole utrzymywanej przez Zgromadzenie Synagogalne.

Jednak nie jako nauczyciel zasłużył się najbardziej; dziełem jego życia jest przekład Biblii na język polski. Cylkow zdawał sobie sprawę ztego, że każdy przekład Biblii jest tylko przybliżeniem iwnajlepszym wypadku może oddać tylko jedną zwarstw oryginału. Dlatego też poszczególne tomy zjego przekładem ukazywały się wdwujęzycznych wydaniach – po prawej stronie oryginalny tekst hebrajski,po lewej przekład na język polski; opatrzone one były wstępem ikomentarzami. Pierwszym tomem były Psalmy, które ukazały się w1883 roku wWarszawie wdrukarni Aleksandra Ginsa. Wszystkie następne tomy ukazywały się wKrakowie wdrukarni Józefa Fiszera.

Itak w1895 roku wdrukarni Józefa Fiszera ukazała się najważniejsza zreligijnego punktu widzenia część hebrajskiej Biblii – Pięcioksiąg (Chumasz), wdwóch wydaniach (jedno – zkomentarzem, drugie – bez komentarza). Następnie, wlatach dziewięćdziesiątych XIX wieku, ukazywały się po kolei Księgi prorockie (Newiim acharonim): Izajasza, Jeremiasza, Ezechiela i12 mniejszych proroków. Wpierwszych latach XX wieku ukazały się kolejne księgi: Przypowieści, Hioba, Pięciu Megilot (Szir haszirim – Pieśń nad Pieśniami, Rut, Eicha – Lamentacje, Kohelet iEster) iJozuego. Izaak Cylkow zmarł po ciężkiej chorobie serca 1grudnia 1908 wWarszawie; pochowano go na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej. Już po śmierci Cylkowa ukazał się wroku 1912 opracowany przez niego Machzor – modlitewnik na święta, awlatach 1913–1914 – wredakcji Samuela Poznańskiego – księgi: Sędziów, Samuela iKrólów.

Przed wybuchem pierwszej wojny światowej zdążono jeszcze wydać drugi tom jego Kazań inauk (pierwszy ukazał się w1901 roku). Pozostawione wrękopisie księgi Daniela, Ezry, Nechemiasza iKronik nie doczekały się już wydania drukiem. Rozpoczęła się pierwsza wojna światowa, apo jej zakończeniu sytuacja na tyle się zmieniła, że nikt nie był zainteresowany ich wydaniem. Rękopisy te zaginęły podczas IIwojny światowej. Grób Cylkowa na żydowskim cmentarzu wWarszawie także został zapomniany.

Odnaleziono go dopiero wlatach dziewięćdziesiątych – awięc dopiero po tym, jak Czesław Miłosz przypomniał jego postać.