Гражданское участие в демократическом государстве

Partycypacja obywatelska w demokratycznym państwie prawnym

Wojciech Firek

Księgarnia Akademicka

Kraków 2023

ISBN: 978-83-8138-906-8

liczba stron: 156

okładka miękka

.

Opis wydawcy

.

Jak skutecznie wpływać na działania władzy publicznej

Czy z Konstytucji RP wynika prawo do partycypacji obywatelskiej

Jak efektywnie zorganizować proces partycypacyjny

Czy partycypacja obywatelska wzmacnia demokrację

W swojej książce Wojciech Firek odpowiada na powyższe pytania, prowadząc interdyscyplinarną analizę funkcjonowania partycypacji obywatelskiej w Rzeczypospolitej Polskiej jako demokratycznym państwie prawnym. Problematyka partycypacji została przedstawiona z trzech perspektyw badawczych. Po pierwsze, jako teoretyczny model uczestnictwa obywateli w sferze działania organów władzy publicznej; po drugie, w ramach perspektywy normatywnej, jako wartość konstytucyjna wyrażona pośrednio w Konstytucji RP. Po trzecie, omówiono wybrane przykłady instytucji partycypacyjnych z uwzględnieniem praktyki ich stosowania, w tym w szczególności: dostęp do informacji publicznej, konsultacje społeczne, wysłuchanie publiczne, budżet obywatelski oraz prawne formy zlecania realizacji zadań publicznych organizacjom pozarządowym.

.

Przeprowadzona analiza z uwagi na łączenie ustaleń teoretycznych z praktyką okaże się interesująca i przydatna zarówno dla badaczy problematyki partycypacji obywatelskiej, jak i praktyków: prawników, urzędników, przedstawicieli organizacji pozarządowych oraz samych obywateli - nie tylko tych aktywnych, lecz także tych, którzy chcieliby zwiększyć swój udział w życiu publicznym.

…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….

CITIZEN PARTICIPATION IN A DEMOCRATIC STATE UNDER THE RULE OF LAW

The book analyses the functioning of civic participation in Poland as a constitutional and democratic state governed by the rule of law. Participation is presented from three research perspectives. First, as a theoretical model of citizen involvement in the sphere of action of public authorities. This model has been described objectively, subjectively, and functionally. The research is interdisciplinary and brings together a variety of social science disciplines. Second, civic participation is presented within the normative perspective as a constitutional value expressed indirectly in the Constitution of the Republic of Poland. The author made a holistic interpretation of the provisions of the Constitution, including the overarching constitutional principles: the principle of the common good (Article 1), the principle of a democratic state governed by the rule of law (Article 2), the principle of the sovereignty of the Nation (Article 4), and the principle of social dialogue (Article 20). The third perspective examines civic participation in practice. The author describes selected examples of civic participation institutions, taking into account its different levels: the level of information (e.g. accessto public information and access to the meetings of collegial bodies of public authorities coming from universal elections), the level of consultation (e.g., public consultations and public hearings), and the levelof co-determination and cooperation (e.g., civic budget and legal forms of commissioning the implementation of public tasks to non-governmental organisations). The analysis shows that Poland is systematically introducing and strengthening participatory institutions. However, the author also notes some risks in their practical application. The study confirms that civic participation based on civil, political, and social rights and institutions of social solidarity is an element of a democratic state governed by the rule of law and may be a solution to the problems of contemporary democracy.

.

Spis treści

.

Wykaz skrótów i skrótowców

Wstęp

Rozdział 1. Teoretyczny model partycypacji obywatelskiej

1.1. Wprowadzenie

1.2. Pojęcie partycypacji obywatelskiej

1.3. Charakterystyka podmiotowa partycypacji obywatelskiej

1.4. Charakterystyka przedmiotowa i funkcjonalna partycypacji obywatelskiej

1.5. Podsumowanie

ROZDZIAŁ 2. NORMATYWNE PODSTAWY PARTYCYPACJI OBYWATELSKIEJ W DEMOKRATYCZNYM PAŃSTWIE PRAWNYM

2.1. Wprowadzenie

2.2. Partycypacja obywatelska jako wartość konstytucyjna

2.3. Konstytucyjne podstawy partycypacji obywatelskiej

2.4. Realizacja konstytucyjnej wartości partycypacji obywatelskiej na poziomie ustawowym i podustawowym

2.5. Podsumowanie

ROZDZIAŁ 3. WYBRANE INSTYTUCJE PARTYCYPACJI OBYWATELSKIEJ W PERSPEKTYWIE PRAKTYCZNEJ

3.1. Wprowadzenie

3.2. Instytucje informowania

3.3. Instytucje konsultowania

3.4. Instytucje współdecydowania i współdziałania

3.5. Podsumowanie