Язык движущихся изображений Марек Хендриковски

Język ruchomych obrazów

Marek Hendrykowski

Ars Nova

Poznań 1999

ISBN: 83-87433-20-0

Liczba stron: 150

Oprawa twarda z obwolutą

NA OBWOLUCIE WIDAĆ NIEZNACZNE ZARYSOWANIA I PRZETARCIA.

.

Spis treści

.

WSTĘP

Teoria filmu na cenzurowanym. — „A co Francuz wymyśli... "— Via regia. — Semiotyka filmu, czym mogłaby być. — I ty zostaniesz kognitywistą. — Most Atlantycki.

ROZDZIAŁ I

PRZEKAZ FiLMOWY A JĘZYK FILMU

Strumień ruchomych obrazów. — Banhes i Metz nie mają racji. — Czy telewizja i media elektroniczne tworzą osobny język? — Jak odbieramy film? — Miejsca puste i ekranowa wata. — Hierarchiczny model języka ruchomych obrazów.

ROZDZIAŁ II

JĘZYK WOBEC RZECZYWISTOŚCI

Znaczone— znaczące. — Podobieństwo — przeciwieństwo. — Materialne— niematerialne. Na krawędzi styku. — Czy istnieje język rzeczywistości?

ROZDZIAŁ III

JĘZYK I KOMUNIKAT

Pośrednictwo tekstu kinematograficznego. —Język się zmienia. — Mowa wewnętrzna czy dialog?— Przenikliwy Tynianow. —Ja i ty na wielu poziomach. — Dobrodziejstwa asymetrii.

ROZDZIAŁ IV

AUTOR I KOMUNIKAT FILMOWY

W poszukiwaniu autora. — Kto jest kim? o— Autor filmu, autor w filmie. — Sytuacja komunikacyjna. — Zamieńmy się miejscami.

ROZDZIAŁ V

RUCHOME OBRAZY JAKO GRA SKOJARZEŃ

Miejsce dla wyobraźni. — Język filmu postrachem kodyfikatorów. — Ja z jednej strony i ja z drugiej strony ruchomego obrazu. — Dzieci przed ekranem. — Czy można zobaczyć (i usłyszeć) metaforę filmową? — Czytajcie klasyków teorii filmu.

ROZDZIAŁ VI

ŚWIADOMOŚĆ I NIEŚWIADOMOŚĆ W JĘZYKU RUCHOMYCH OBRAZÓW

Czarne klatki. — Uwaga na bodźce podprogowe. — W szponach montażu psychoaktywnego. — Seans kontrolowany. — Film jako obiekt namiętności.

ROZDZIAŁ VII

EKRAN I KADR

Granice komunikatu kinematograficznego. — Rama kadru, rama ekranu.  W środku i na zewnątrz. — Kino jako przekaz totalny.

ROZDZIAŁ VIII

RUCH

Niech się stanie światło. — Światło jako element języka ruchomych obrazów. — Ruch a język kinematografii. — Przekaz kinematograficzny jako ciągłość i zmiana. — Ruch, rytm i tempo.

ROZDZIAŁ IX

CIĄGŁOŚĆ

Tkanka łączna filmu. — Ciągłość i nieciągłość. — Spójność jako cecha konstrukcji semantycznej przekazu. — Nawiązania. — O montażu raz jeszcze. — Ujęcie mi-

ROZDZIAŁ X

NAJMNIEJSZA CZĄSTKA

Jest czy nie ma. o— Teoretycy chowają głowy w piasek. — Co widzimy na ekranie. — Niedyskretnie o dyskretnej. — Fascynująca mora. — Cechy dystynktywne. — Poniżej znaczenia. — Dialog półkul.

ROZDZIAŁ XI

CZASOPRZESTRZEŃ

Magiczny moment. — Lingwista w czasie i w przestrzeni. — Człowiek z kamerą i człowiek z wyobraźnią. — Tajemnica reżyserii. Spotkanie chwili z miejscem.

ROZDZIAŁ XII

OBRAZ

Jak powstaje obraz kinematograficzny?— Forma i treść przekazu. — Kompozycja kadru. — Kompozycja utworu.

ROZDZIAŁ XIII

DŹWIĘK

Film jako przekaz dźwiękowy. — Nietoperz i ćma w kinie. — Ruchome obrazy z perspektywy cybernetyki. — Dźwięk jest obrazem. — Nawet Niagarę można zawrócić. — Sztuczność zaletą kinematografii.

ROZDZIAŁ XIV

AUDIOWIZUALNOŚĆ

Językowe aspekty audiowizualności. — Smith i Kowalski na Manie. — Syndrom audiowizualności. — Audiowizualność w epoce mediów cyfrowych.

ROZDZIAŁ XV

REPRODUKCJA I KREACJA ZNAKÓW AUDIOWIZUALNYCH

Pamięć i klisze wyobraźni. — Przekaz kinematograficzny jako ciąg powtórzeń. — Retoryka języka filmu. — Znane— nieznane. — Datum i novum. — Konwencja i inwencja— układ pod napięciem,

ROZDZIAŁ XVI

PROKSEMIKA RUCHOMYCH OBRAZÓW

Sytuacja ekranowa. — Punkt widzenia, punkt słyszenia. — Krótko, długo, — Ostro, nieostro. — Kamera, która oddala i zbliża. — Wyżej, niżej. — Prosto, krzywo. — Do góry nogami, — Z pozycji muchy na suficie. — Z lotu ptaka. — XX wiek — przestrzeń nieprzyjazna jednostce. — Portret pamięciowy. — Wielkość obrazu a percepcja. — Twarz jako pejzaż wewnętrzny.

ROZDZIAŁ XVII

MONTAŻ FILMOWY

Wszystko od nowa. — Klejenie czy coś więcej?— Montaż jako próba całości. — Popularne fabuły. — Lumiére'owie bez nożyczek. —Jak pokazywać katastrofy samochodowe. — Sen Bergmana i sen Felliniego.

ROZDZIAŁ XVIII

JĘZYK RUCHOMYCH OBRAZÓW JAKO SYSTEM MODELUJĄCY

Semiotyczna podstawa języka filmu. — Nośnik a tworzywo. — Kinematografia  "widzi" i „słyszy” inaczej. Prymarny czy wtórnie modelujący? — Filmowe synestezje. — Katapulta w Samuel P Langley Theater.

ROZDZIAŁ XIX

JĘZYK FILMU A STYL

Film to styl. — Artystyczne i nieartystyczne odmiany stylu. — Styl dzieła, styl autora. — Kategorie stylów filmowych. — Pamięć stylu. — Style odbioru. — O zjawisku stylizacji. — Czy istnieje „styl zerowy

ROZDZIAŁ XX

JĘZYK ARTYSTYCZNY FILMU

Sztuka ruchomego obrazu jako system wtórnie modelujący. — Wieloznaczność jako doświadczenie antropologiczne. — Z nicią Ariadny w dłoni.

ROZDZIAŁ XXI

FILMOZNAWSTWO W DOBIE EKSPANSJI NOWYCH MEDIÓW

O sposobach uprawiania teorii filmu. — Świadomość nowych mediów. — Technotronika zamraża wyobraźnię. — Współczesna ikonosfera i audiosfera jako środowisko ekologiczne. — Zmysłowa uroda obrazów i dźwięków. — Dziedzictwo kina.

.

POSŁOWIE

PRZYPISY

BIBLIOGRAFIA