АНТРОПОЛОГИЯ - Комплект из 2 книг - Издательство SILVA RERUM

ZESTAW 2 KSIĄŻEK:

1) Antropologia

Podstawy teoretyczne

Antropologia jest nauką o budowie i czynnościach organizmu ludzkiego rozpatrywanego z punktu widzenia ontogenezy i filogenezy różnych zbiorowisk ludzkich, np. rasowych, i innych klasyfikacji rodzaju ludzkiego. Zagadnienia omawiane w tym obszernym opracowaniu dotyczą m.in. miejsca antropologii jako nauki i jej podziału, pochodzenia człowieka (antropogenezy), jego zróżnicowania wewnątrzgatunkowego (ras ludzkich), typów konstytucjonalnych, dymorfizmu płciowego, lateralizacji, rozwoju osobniczego człowieka (ontogenezy), znaczenia czynników wpływających na rozwój, zjawiska akceleracji rozwoju i retardacji procesów inwolucyjnych.

Ze Wstępu: Zakres omawianych zagadnień może być wykorzystany w różnym stopniu w realizacji takich przedmiotów, jak antropologia, biologia, biomedyczne podstawy rozwoju człowieka, antropomotoryka, kinezjologia, teoria wychowania fizycznego, edukacja zdrowotna, promocja zdrowia, zdrowie publiczne, rehabilitacja, ćwiczenia kompensacyjno- korekcyjne. Monografię naszą dedykujemy zatem nie tylko studentom biologii, wychowania fizycznego, fizjoterapii czy turystyki, ale także studentom innych kierunków, np. pielęgniarstwa, pedagogiki, pracy socjalnej czy psychologii. Wiele cennych informacji znajdą tu także osoby zainteresowane tą problematyką.

Autor: Renata Janiszewska, Stanisław Nowak, Stanisław Tuzinek, Andrzej Malinowski, Marek Sokołowski

Recenzent: Prof. dr hab. Andrzej Jopkiewicz

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM

Wydanie: 2020

Oprawa: miękka

Numer ISBN: 978-83-66353-46-6

2) Antropologia i antropomotoryka

Wybór zagadnień

Zagadnienia omawiane w tym opracowaniu dotyczą m.in. najpopularniejszych metod stosowanych przy ocenie wieku biologicznego dzieci i młodzieży, metod i technik wykorzystywanych przy pomiarach ciała człowieka (antropometrii) i zagadnień związanych z ekologią człowieka. Istotną część opracowania poświęcono zagadnieniu postawy ciała człowieka, w tym roli czynników (morfologicznych, fizjologicznych i środowiskowych) ją warunkujących, zmianom postawy ciała w filogenezie i ontogenezie, metodom wykorzystywanym do jej oceny oraz pozycjom ciała człowieka przyjmowanym podczas pracy, wypoczynku i aktywności sportowo-rekreacyjnej.

Autor: Renata Janiszewska, Stanisław Nowak, Stanisław Tuzinek, Andrzej Malinowski, Marek Sokołowski

Recenzent: Prof. dr hab. Andrzej Jopkiewicz

Wydawca: Wydawnictwo Naukowe SILVA RERUM

Wydanie: 2020

Oprawa: miękka

Numer ISBN: 978-83-66353-48-0

1) Antropologia. Podstawy teoretyczne

SPIS TREŚCI:

Wprowadzenie……………………………………………………………………………………………………………….. 7

Rozdział 1

Antropologia jako nauka…………………………………………………………………………………………….. 9

1.1. Uwagi ogólne…………………………………………………………………………………………………….. 9

1.2. Podział antropologii i jej definicje ………………………………………………………………….. 13

1.2.1. Antropologia fizyczna (biologiczna ………………………………………………………. 13

1.2.2. Antropologia kulturowa i antropologia kultury …………………………………… 19

1.2.3. Antropologia społeczna…………………………………………………………………………. 23

1.2.4. Antropologia filozoficzna ………………………………………………………………………. 26

1.2.5. Antropologia pedagogiczna …………………………………………………………………. 27

1.3. Antropologia a wychowanie fizyczne, fizjoterapia i turystyka…………………… 29

Rozdział 2

Pochodzenie człowieka………………………………………………………………………………………………… 33

2.1. Miejsce człowieka w świecie zwierząt …………………………………………………………… 33

2.1.1. Charakterystyka rzędu Naczelnych ……………………………………………………….. 34

2.2. Antropogeneza …………………………………………………………………………………………………. 45

2.3. Ewolucja kulturowa ………………………………………………………………………………………….. 53

2.3.1. Czynniki hominizacji………………………………………………………………………………. 54

2.3.2. Fazowość w rozwoju istot człowiekowatych ………………………………………… 55

2.3.3. Historia poglądów na pochodzenie człowieka …………………………………….. 56

Rozdział 3

Zróżnicowanie wewnątrzgatunkowe człowieka …………………………………………………… 81

3.1. Podstawowe terminy………………………………………………………………………………………… 81

3.2. Klasyfikacja typologiczna i główne odmiany ras …………………………………………. 85

3.3. Formacje antropologiczne ………………………………………………………………………………. 89

3.3.1. Populacje ludzkie ……………………………………………………………………………………. 91

3.3.2. Zróżnicowanie językowe i etniczne ……………………………………………………….. 94

3.3.3. Zróżnicowanie fizjologiczne człowieka …………………………………………………. 100

3.3.4. Zróżnicowanie serologiczne…………………………………………………………………… 102

Rozdział 4

Konstytucja człowieka…………………………………………………………………………….. 109

4.1. Zmienność konstytucjonalna – biotyp………………………………………………………….. 109

4.2. Przegląd wybranych klasyfikacji …………………………………………………………………….. 111

4.2.1. Szkoła francuska …………………………………………………………………………………….. 111

4.2.2. Szkoła rosyjska………………………………………………………………………………………… 113

4.2.3. Szkoła niemiecka – typologia Kretschmera ………………………………………….. 115

4 Spis treści

4.2.4. Szkoła amerykańska – typologia Sheldona ………………………………………….. 120

4.2.5. Szkoła polska – typologia Wankego ……………………………………………………… 126

Rozdział 5

Dymorfizm płciowy ………………………………………………………………………………………………………. 129

5.1. Wyjaśnienie pojęć …………………………………………………………………………………………….. 129

5.2. Przejawy dymorfizmu płciowego …………………………………………………………………… 133

5.3. Ogólne problemy dymorfizmu ………………………………………………………………………. 137

5.4. Rozwój ról płciowych w ontogenezie ……………………………………………………………. 139

5.5. Trening sportowy a organizm kobiety…………………………………………………………… 140

Rozdział 6

Symetria i asymetria………………………………………………………………………………… 141

6.1. Przejawy symetrii i asymetrii …………………………………………………………………………… 141

6.2. Lateralizacja i jej rozwój …………………………………………………………………………………… 145

6.3. Rodzaje lateralizacji ………………………………………………………………………………………….. 147

Rozdział 7

Zmienność ontogenetyczna człowieka …………………………………………………………………… 151

7.1. Charakterystyka rozwoju wewnątrzłonowego (prenatalnego)…………………. 151

7.1.1. Implantacja, stadium jaja płodowego i zarodka………………………………….. 151

7.1.2. Płodowe stadium rozwoju……………………………………………………………………… 154

7.1.3. Poród……………………………………………………………………………………………………….. 156

7.1.4. Zaburzenia rozwoju wewnątrzłonowego – malformacje rozwojowe…. 159

7.2. Charakterystyka rozwoju zewnątrzłonowego (postnatalnego) ………………… 163

7.2.1. Okres noworodka……………………………………………………………………………………. 163

7.2.2. Okres niemowlęcy…………………………………………………………………………………… 167

7.2.3. Okres młodszego dzieciństwa (Infans I) ………………………………………………… 170

7.2.4. Podokres przedszkolny …………………………………………………………………………… 172

7.2.5. Okres starszego dzieciństwa (Infans II)………………………………………………….. 174

7.2.6. Podokres późnoszkolny – pokwitanie (okres dojrzewania)………………….. 175

7.2.7. Dojrzewanie chłopców …………………………………………………………………………… 178

7.2.8. Dojrzewanie dziewcząt ………………………………………………………………………….. 179

7.2.9. Płodność w okresie dojrzewania ……………………………………………………………. 180

7.3. Okres młodzieńczy (Juvenis) ………………………………………………………………………….. 182

7.4. Okres wieku dorosłego (Adultus) i dojrzałego (Maturus) …………………………… 183

7.5. Okres starości (Senilis) ……………………………………………………………………………………… 183

Czynniki rozwoju osobniczego człowieka ……………………………………………………………… 193

8.1. Czynniki endogenne – determinanty rozwoju…………………………………………….. 195

8.1.1. Płeć ………………………………………………………………………………………………………….. 199

8.1.2. Rasa ………………………………………………………………………………………………………… 200

8.1.3. Konstytucja …………………………………………………………………………………………….. 201

Spis treści 5

8.2. Czynniki paragenetyczne i niegenetyczne – stymulatory rozwoju ………….. 202

8.3. Czynniki egzogenne – modyfikatory naturalne…………………………………………… 205

8.4. Czynniki społeczno-ekonomiczne – modyfikatory cywilizacyjno-

-kulturowe …………………………………………………………………………………………………………. 207

Rozdział 9

Tendencja przemian …………………………………………………………………………………………………….. 213

9.1. Akceleracja rozwoju………………………………………………………………………………………….. 213

9.2. Retardacja procesów inwolucyjnych……………………………………………………………… 216

Rozdział 10

Ocena wieku rozwojowego ………………………………………………………………………………………… 219

10.1. Kryteria oceny wieku rozwojowego…………………………………………………………….. 219

10.2. Wiek fizjologiczny i sprawności fizycznej…………………………………………………….. 229

10.3. Dojrzałość szkolna…………………………………………………………………………………………… 230

10.4. Siatki centylowe w określaniu wieku rozwojowego………………………………….. 231

Piśmiennictwo ……………………………………………………………………………………………………………….. 235

Produkty powiązane

2)  Antropologia i antropomotoryka. Wybór zagadnień

SPIS TREŚCI:

Wprowadzenie ………………………………………………………………………………………………………………. 7

Rozdział 1

Podstawowe pojęcia z zakresu ekologii człowieka ……………………………………………… 9

1.1. Elementy ekologii człowieka w wychowaniu fizycznym, fizjoterapii

i turystyce ………………………………………………………………………………………………………… 9

1.2. Człowiek wobec środowiska …………………………………………………………………………… 11

1.3. Ekologiczna charakterystyka głównych form gospodarki człowieka ………. 12

1.3.1. Etap zbieracko-łowiecki …………………………………………………………………………. 12

1.3.2. Etap rozwoju rolnictwa ………………………………………………………………………….. 13

1.3.3. Ekologia żywienia ………………………………………………………………………………….. 14

1.3.4. Środowisko biogeograficzne …………………………………………………………………. 16

1.3.5. Klimat ……………………………………………………………………………………………………… 17

1.3.6. Promieniowanie ……………………………………………………………………………………… 20

1.4. Człowiek a środowisko atmosferyczne …………………………………………………………. 20

1.5. Ekologiczne aspekty chorób …………………………………………………………………………… 22

1.6. Problemy adaptacji ………………………………………………………………………………………….. 23

1.7. Rytmy biologiczne ……………………………………………………………………………………………. 29

Rozdział 2

Wybór metod antropometrycznych stosowanych w kulturze fizycznej …………… 37

2.1. Działy antropometrii i podstawowe przyrządy antropometryczne …………. 37

2.2. Punkty antropometryczne……………………………………………………………………………….. 43

2.3. Pomiary ciała ……………………………………………………………………………………………………… 46

2.4. Wskaźniki proporcji i dystrybucji tkanki tłuszczowej ………………………………….. 52

2.5. Wskaźniki wagowo-wzrostowe ………………………………………………………………………. 55

Rozdział 3

Postawa ciała człowieka ……………………………………………………………………………………………… 57

3.1. Czynniki warunkujące postawę ciała …………………………………………………………….. 57

3.2. Morfologiczne uwarunkowania postawy ciała ……………………………………………. 59

3.3. Fizjologiczne uwarunkowania postawy ciała ………………………………………………. 66

3.4. Środowiskowe uwarunkowania postawy ciała ……………………………………………. 69

3.5. Rozwój postawy ciała w filogenezie ………………………………………………………………. 71

3.6. Zmiany postawy ciała w ontogenezie …………………………………………………………… 73

3.7. Wybrane metody oceny postawy ciała …………………………………………………………. 76

Rozdział 4

Podstawowe pozycje ciała człowieka przyjmowane podczas pracy,

wypoczynku i aktywności fizycznej …………………………………………………………………. 83

4.1. Rodzaje pozycji ciała człowieka ……………………………………………………………………… 83

4 Spis treści

4.2. Charakterystyka podstawowych pozycji ciała przyjmowanych

podczas pracy i wypoczynku …………………………………………………………………………. 84

4.3. Podstawowe pozycje ciała podczas aktywności sportowo-

-rekreacyjnej ……………………………………………………………………………………………………. 89

Rozdział 5

Zagadnienia motoryczności człowieka …………………………………………………………………… 107

5.1. Filogenetyczny rozwój motoryczności człowieka………………………………………… 107

5.1.1. Specyfika ludzkiej motoryczności ………………………………………………………….. 110

5.2. Struktura motoryczności …………………………………………………………………………………. 112

5.2.1. Koncepcja motoryczności wg Szopy ……………………………………………………… 112

5.2.2. Koncepcja motoryczności wg Raczka ……………………………………………………. 114

5.3. Charakterystyka strony potencjalnej motoryczności …………………………………. 116

5.3.1. Predyspozycje (istota i podział) ……………………………………………………………… 116

5.3.2. Zdolności motoryczne podstawowe

(istota, zmienność ontogenetyczna, ocena, kształtowanie) ……………….. 120

5.3.3. Umiejętności ruchowe (istota i podział) ………………………………………………… 135

5.4. Charakterystyka strony efektywnej motoryczności ……………………………………. 136

5.4.1. Idea, treść i forma ruchu ………………………………………………………………………… 137

5.4.2. Cechy ruchu (istota i podział) ………………………………………………………………… 137

5.4.3. Sprawność fizyczna a sprawność motoryczna …………………………………….. 139

Rozdział 6

Podstawowe ruchy człowieka stosowane w ćwiczeniach…………………………………… 141

6.1. Nazwy części ciała występujące w definiowaniu podstawowych

ruchów ……………………………………………………………………………………………………………….. 141

6.2. Podstawowe ruchy wykonywane częściami ciała………………………………………… 141

6.3. Podstawowe ruchy wykonywane całym ciałem…………………………………………… 152

Rozdział 7

Rekomendowane populacyjne testy sprawności fizycznej ……………………………….. 159

7.1. Testy służące do oceny sprawności fizycznej dzieci i młodzieży

szkolnej ………………………………………………………………………………………………………………. 159

7.1.1. Zmodyfikowany wrocławski test sprawności fizycznej,

Bożeny Sekity dla dzieci w wieku 3-7 lat ……………………………………………….. 159

7.1.2. Europejski Test Sprawności Fizycznej „Eurofit” ……………………………………… 161

7.1.3. Międzynarodowy Test Sprawności Fizycznej ………………………………………… 166

7.1.4. Test Chromińskiego ………………………………………………………………………………… 168

7.1.5. Test Coopera …………………………………………………………………………………………… 171

7.2. Testy umożliwiające ocenę sprawności fizycznej osób dorosłych

starszych……………………………………………………………………………………………………………… 172

7.2.1. Test tkkf sprawności fizycznej dla dorosłych, S. Pilicza

i J. Żmudzkiego……………………………………………………………………………………….. 172

7.2.2. Fullerton Test (Senior Fitness Test – sft) …………………………………………………. 174

Spis treści 5

7.3. Testy uniwersalne umożliwiające ocenę sprawności fizycznej

osób w różnym wieku…………………………………………………………………………………….. 180

7.3.1. Test Minimalnej Sprawności Fizycznej Krausa-Webera ……………………….. 180

7.3.2. Indeks Sprawności Fizycznej Krzysztofa Zuchory …………………………………. 181

7.4. Testy służące do oceny koordynacyjnych zdolności motorycznych………….. 186

7.4.1. Testy do oceny zdolności kinestetycznego różnicowania…………………….. 186

7.4.2. Testy do oceny zdolności orientacji przestrzennej…………………………………. 187

7.4.3. Testy do oceny zdolności szybkiej reakcji………………………………………………. 188

7.4.4. Testy do oceny zdolności zachowania równowagi statycznej

i dynamicznej…………………………………………………………………………………………. 189

7.4.5. Testy do oceny zdolności rytmizacji……………………………………………………….. 191

7.4.6. Testy do oceny zdolności sprzężenia ruchów………………………………………… 192

7.4.7. Testy do oceny zdolności dostosowania (przebudowy) ruchów…………… 193

7.4.8. Testy do oceny zdolności wysokiej częstotliwości ruchów……………………. 193

Piśmiennictwo………………………………………………………………………………………………………………… 195