Книга СИСТЕМА БЕЗОПАСНОСТИ В РАЙОНЕ Общество оборонных знаний

SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA

W POWIECIE

Autor: Robert Dynak

Wydawnictwo: Towarzystwo Wiedzy Obronnej

Wydanie: 2018

Ilość stron: 340

Format: 145 x 210 mm

Oprawa: miękka

Numer ISBN: 978-83-944423-1-6

Publikacja dr. Roberta Dynaka jest pierwszym na rynku wydawniczym opracowaniem kompleksowo omawiającym system bezpieczeństwa w powiecie. Przedmiotem rozważań jest bowiem organizacja bezpieczeństwa w powiecie. Przedmiotem rozważań jest bowiem organizacja bezpieczeństwa w powiecie, a w szczególności działalność powiatu w tym zakresie oraz regulacje prawne, rozwiązania organizacyjne, kompetencje organów i działania w tym obszarze w czasie pokoju, kryzysu i wojny.

Monografia prezentuje bogate doświadczenie praktycznej w przedmiotowej materii, wzbogacając jednocześnie dość skromny dorobek naukowy i publicystyczno-naukowy w dziedzinie bezpieczeństwa na poziomie lokalnym, w szerokim, interdyscyplinarnym ujęciu, związany z przygotowaniem i realizacją zadań wykonywanych przez powiat w dziedzinie bezpieczeństwa oraz z formułowaniem koncepcji organizacji i funkcjonowania powiatowego systemu bezpieczeństwa. Należy bowiem zwrócić uwagę na fakt, iż w dostępnych opracowaniach problematyka ta jest niedostatecznie zbadana, większą bowiem uwagę w literaturze przedmiotu poświęca się kwestiom szczegółowym ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej, porządku publicznego, przy jednoczesnym braku całościowego ujęcia problematyki bezpieczeństwa na szczeblu ponadgminnym.

Na tym szczeblu dochodzi do zespolenia administracji rządowej z samorządową, to z tego faktu wynika też jego szczególna rola w zapewnieniu bezpieczeństwa na administrowanym terenie. Bez zbudowania jednolitego powiatowego systemu bezpieczeństwa nie jest możliwa właściwa realizacja misji, celów i zadań powiatu w sferze bezpieczeństwa w ogóle, a za kierowanie powiatowym systemem bezpieczeństwa powinny odpowiadać powiatowe organy władzy ogólnej.

Prof. dr hab. inż. Waldemar Kitler

Obecnie funkcjonuje kilka monografii o tematyce dotyczącej ogólnych założeń systemu bezpieczeństwa w Polsce. Brakuje jednak opracowań o większym stopniu szczegółowości, które uzupełnią lukę dotyczącą systemów bezpieczeństwa gmin, powiatów czy województw. Autor porusza kwestie zapewnienia bezpieczeństwa na obszarze powiatu, wypełniając po części tę lukę. Bezpieczeństwo powiatu częstokroć jest przedmiotem wykładów akademickich w uczelniach prowadzących kierunki: „obronność”, „bezpieczeństwo narodowe”, „bezpieczeństwo wewnętrzne”, oraz „administracja”. Stanowi również samodzielną tematykę kursów obronnych dla organów władzy i pracowników administracji publicznej, dla żołnierzy zawodowych czy studentów studiów podyplomowych zarówno cywilnych, jak i wojskowych, w tym Akademii Sztuki Wojennej w Warszawie. Praca jest dedykowana również pracownikom naukowo-dydaktycznym i organom władzy i administracji, zwłaszcza lokalnej.

Wnikliwa lektura monografii kształtuje uzasadnione przekonanie, że publikacja była pisana z głębokim przemyśleniem i refleksją naukową, a wybór zagadnień poddanych analizie ma charakter nieprzypadkowy. Nie ulega wątpliwości, że brak opracowań w tym zakresie można określić jako odczuwalny z punktu widzenia zarówno dydaktyki akademickiej, jak i dociekań naukowych. Publikacja jest również odzwierciedleniem wzrostu zainteresowania tą problematyką nie tylko sektora cywilnego, ale również kręgów wojskowych ze względu na obecne zagrożenia niemilitarne i militarne Rzeczypospolitej Polskiej Dlatego też monografię „System bezpieczeństwa w powiecie” autorstwa dr. Roberta Dynaka należy w tej mierze przyjąć z satysfakcją.

Nie ulega wątpliwości, że trud, jaki wiąże się z opracowaniem takiej monografii, wynika z potrzeby ciągłej aktualizacji zamieszczonych w niej treści w świetle nierzadko zmieniającego się stanu prawnego. Autor sprostał temu zadaniu, albowiem treść monografii koresponduje z aktualnym stanem prawnym.

Ppłk dr inż. Dariusz Nowak

SPIS TREŚCI:

WSTĘP.................................................................................................................. 7

1. SYTUACJA PROBLEMOWA......................................................................... 9

2. MISJA, ZADANIA I ZAKRES DZIAŁANIA POWIATU........................... 15

2.1. Pozycja prawno-ustrojowa powiatu......................................................... 22

2.1.1. Powiat w ustroju politycznym państwa ....................................... 22

2.1.2. Powiat w ustroju terytorialnym państwa..................................... 29

2.1.3. Powiat w ustroju społecznym państwa........................................ 32

Konkluzja................................................................................................ 38

2.2. Rola powiatu w zapewnieniu funkcjonowania

społeczności lokalnej .............................................................................. 39

2.2.1. Geneza problemu wynikająca z analizy literatury

przedmiotu badań....................................................................... 39

2.2.2. Rola powiatu wynikająca z obowiązujących aktów prawnych.... 44

2.2.2.1. Rola powiatu w zakresie pomocy społecznej..................... 45

2.2.2.2. Rola powiatu w zakresie edukacji publicznej.................... 47

2.2.2.3. Rola powiatu w zakresie promocji i ochrony zdrowia...... 48

2.2.2.4. Rola powiatu w zakresie przeciwdziałania bezrobociu..... 49

2.2.2.5. Rola powiatu w zakresie budownictwa i architektury....... 50

2.2.2.6. Rola powiatu w zakresie dróg i transportu zbiorowego ... 51

2.2.2.7. Rola powiatu w zakresie gospodarki wodnej..................... 51

2.2.2.8. Rola powiatu w zakresie rolnictwa i leśnictwa ................. 52

2.2.2.9. Rola powiatu dotycząca ochrony środowiska i przyrody.. 53

2.2.2.10. Rola powiatu w zakresie bezpieczeństwa narodowego,

w tym porządku publicznego....................................... 54

2.2.2.11. Rola powiatu w zakresie spraw obywatelskich............. 57

2.2.2.12. Rola powiatu w ochronie praw konsumenta................ 58

2.2.2.13. Rola powiatu w zakresie kartografii i katastru............. 59

2.2.2.14. Rola powiatu w zakresie gospodarki

nieruchomościami ....................................................... 59

2.2.2.15. Rola powiatu w zakresie kultury i ochrony zabytków....... 60

2.2.2.16. Rola powiatu w zakresie kultury fizycznej.................... 62

2.2.2.17. Rola powiatu w zakresie polityki finansów

publicznych.................................................................. 62

2.2.2.18. Rola powiatu w promocji i rozwoju wspólnoty

samorządowej............................................................... 63

2.3. Konkluzja................................................................................................ 64

3. UWARUNKOWANIA BEZPIECZEŃSTWA W POWIECIE ................... 67

3.1. Czynniki, wyzwania i środowisko uwarunkowań

bezpieczeństwa........................................................................................ 67

3.2. Uwarunkowania społeczne..................................................................... 74

3.3. Uwarunkowania materialno-energetyczne powiatu................................ 78

3.4. Uwarunkowania kulturowe .................................................................... 79

4. DOŚWIADCZENIA POWIATU W DZIEDZINIE

BEZPIECZEŃSTWA ................................................................................... 85

4.1. Powiat w dawnej Polsce........................................................................... 85

4.2. Powiat w okresie międzywojennym......................................................... 92

4.3. Powiat w latach 1944–1975.................................................................. 108

5. ZADANIA Z ZAKRESU BEZPIECZEŃSTWA W POWIECIE.............. 119

5.1. Podział zadań powiatu z zakresu bezpieczeństwa................................. 119

5.2. Charakterystyka zadań własnych powiatu............................................ 142

5.2.1. Zadania własne powiatu w zakresie bezpieczeństwa

kulturowego............................................................................... 147

5.2.2. Zadania własne powiatu w zakresie bezpieczeństwa

społecznego............................................................................... 149

5.2.3. Zadania własne powiatu w zakresie bezpieczeństwa

publicznego............................................................................... 155

5.2.4. Zadania własne powiatu w zakresie bezpieczeństwa

powszechnego............................................................................ 163

5.2.5. Zadania własne powiatu w zakresie zarządzania

kryzysowego.............................................................................. 165

5.2.5.1. Wnioski z analizy dokumentów planistycznych

oraz z ćwiczeń powiatowych...................................... 174

5.2.5.2. Zasady uruchamiania środków w sytuacjach

kryzysowych w powiecie............................................. 175

5.2.5.4. Ochrona infrastruktury krytycznej ............................ 177

5.2.6. Zadania własne powiatu w zakresie bezpieczeństwa

informacyjnego........................................................................... 182

5.2.7. Zadania własne powiatu w zakresie bezpieczeństwa

ekologicznego............................................................................ 187

5.2.8. Zadania w zakresie bezpieczeństwa ekonomicznego................ 193

6. ZADANIA POWIATU Z ZAKRESU ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ..... 205

6.1. Charakterystyka i podział zadań powiatu z zakresu

administracji rządowej.......................................................................... 205

6.2. Zadania powiatu dotyczące zwierzchnictwa nad organami

administracji o właściwości szczególnej................................................. 209

6.3. Zadania powiatu w zakresie bezpieczeństwa militarnego..................... 214

6.3.1. Miejsce i zadania powiatu w systemie

obronnym państwa.................................................................... 218

6.3.2. Zadania powiatu w zakresie szkolenia obronnego.................... 222

6.3.3. Zadania powiatu w zakresie planowania operacyjnego ........... 223

6.4. Zadania powiatu z zakresu administracji rządowej dotyczące

bezpieczeństwa społecznego.................................................................. 226

6.5. Zadania z zakresu administracji rządowej dotyczące

bezpieczeństwa powszechnego.............................................................. 227

6.6. Zadania powiatu z zakresu administracji rządowej

dotyczące bezpieczeństwa publicznego................................................. 233

7. ORGANIZACJA KIEROWANIA W DZIEDZINIE

BEZPIECZEŃSTWA.................................................................................. 241

7.1. Podstawy teoretyczne kierowania i zarządzania organizacją

bezpieczeństwa w powiecie................................................................... 242

7.2. Organy kierowania bezpieczeństwem w powiecie ............................... 245

7.3. Organizacja kierowania bezpieczeństwem w czasie pokoju.................. 247

7.4. Organizacja kierowania bezpieczeństwem powiatu

w czasie kryzysu ................................................................................... 249

7.5. Organizacja kierowania bezpieczeństwem powiatu

w czasie wojny....................................................................................... 251

7.6. Zasada zwierzchnictwa nad powiatowymi służbami,

inspekcjami i strażami........................................................................... 254

7.7. Organy samorządu terytorialnego........................................................ 256

7.7.1. Organ stanowiący powiatu........................................................ 257

7.7.2. Organy władzy wykonawczej powiatu...................................... 259

7.7.3. Organ wykonawczy powiatu o uprawnieniach

władzy ogólnej........................................................................... 260

7.7.4. Organy wykonawcze rządowej administracji zespolonej

i niezespolonej powiatu............................................................. 267

8. KONCEPCJA POWIATOWEGO SYSTEMU BEZPIECZEŃSTWA....... 269

8.1. Założenia ogólne do koncepcji powiatowego systemu

bezpieczeństwa (PSB) ........................................................................... 269

8.2. Misje, cele i zadania PSB ..................................................................... 294

8.3. Koncepcja struktury PSB...................................................................... 296

8.4. Organizacja i organy kierowania PSB.................................................. 300

8.5. Przygotowania w dziedzinie bezpieczeństwa........................................ 306

8.5.1. Zarządzanie zasobami ludzkimi................................................ 308

8.5.2. Planowanie na potrzeby zarządzania

bezpieczeństwem w powiecie.................................................... 309

8.6. Konkluzja............................................................................................... 313

ZAKOŃCZENIE.............................................................................................. 316

SUMMARY....................................................................................................... 318

BIBLIOGRAFIA............................................................................................... 319

ZAŁĄCZNIK 1. Struktura operacyjna powiatowego zespołu bezpieczeństwa

i zarządzania kryzysowego................................................................................. 340